ستاد کل نیروهای مسلح ایران در بیانیهای بهطور رسمی اعلام کردهاست که هواپیمای اوکراینی پرواز تهران-کییف، «بهدلیل خطای انسانی مورد اصابت» موشک پدافند هوایی قرار گرفته است.
پیش از این مقامهای غربی از جمله نخستوزیر کانادا گفته بودند که هواپیما در روز حملات موشکی سپاه به پایگاههای مورد استفاده آمریکا در عراق، هدف پدافند قرار گرفتهاست.
با این حال مقامهای جمهوری اسلامی تا روز شنبه ۲۱ دی ماه این اظهارات را بهتاکید رد کرده و گفته بودند دلیل سقوط هواپیما مسائلی مانند مشکلات فنی بودهاست.
بیانیه ستاد کل نیروهای مسلح
در بیانیه ستاد کل نیروهای مسلح ایران آمده است این ستاد «ضمن عرض تسلیت و اظهار همدردی با خانوادههای داغدار هموطن و جانباختگان اتباع سایر کشورها و عذرخواهی به خاطر خطای انسانی پیشآمده، اطمینان کامل میدهد با پیگیری انجام اصلاحات اساسی در فرآیندهای عملیاتی در سطح نیروهای مسلح امکان تکرار این گونه خطاها را غیرممکن ساخته و بلافاصله مقصر آن را به سازمان قضایی نیروهای مسلح معرفی کند تا با خطاهای صورت گرفته برخورد قانونی صورت گیرد».
ستاد کل نیروهای مسلح ایران در این بیانیه اظهار کرده هواپیمای پرواز تهران-کییف «درهنگام چرخش، کاملا در حالت نزدیکشونده به یک مرکز حساس نظامی سپاه و در ارتفاع و شکل پروازی یک هدف متخاصم قرار میگیرد که در این شرایط بر اثر بروز خطای انسانی و به صورت غیر عمد، هواپیمای مذکور مورد اصابت قرار گرفته است».
در بخشی دیگر از این بیانیه گفته شده در زمان حمله موشکی سپاه به پایگاههای مورد استفاده آمریکا در عراق به تلافی کشتهشدن قاسم سلیمانی توسط ایالات متحده، «نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران به منظور پاسخگویی به تهدیدات احتمالی در بالاترین سطح آمادهباش قرار گرفتند».
در بندی دیگر از این بیانیه گفته شده در ساعات پس از انجام حملات موشکی به پایگاهی در اربیل و پایگاه عینالاسد، پروازهای جنگی نیروهای ارتش آمریکا «افزایش یافته» بود؛ و «برخی اخبار» نیز حاکی از «مشاهده اهداف هوایی به سمت مراکز راهبردی در کشور» بوده که «موجب حساسیت بیشتر در مجموعههای پدافند هوایی گردیده است».
این اطلاعیه به محل دقیق مشاهده اهداف هوایی اشارهای نکردهاست.
در آخرین بند اطلاعی ستاد کل نیروهای مسلح ایران گفته شد «همچنین ابلاغ گردید تا در اسرع وقت مسئولین مربوطه در سپاه با حضور در رسانه ملی توضیحات مشروحی را به مردم شریف ارائه نمایند».
این اطلاعیه زمان حضور مقامهای مسئول در سپاه را نیز اعلام نکردهاست.
بیانیهای پس از تکذیبهای پیدرپی
بوئینگ ۷۳۷ سری ۸۰۰ هواپیمای بینالمللی اوکراین، حامل پرچم اوکراین، در بامداد چهارشنبه دقایقی پس از برخاستن از فرودگاه امام در مسیر کییف، در صباشهر از توابع شهرستان شهریار سقوط کرد.
تمامی سرنشینان پرواز جان خود را از دست دادند. اکثر جانباختگان ایرانی یا ایرانیکانادایی بودند.
یک روز بعد جاستین ترودو، نخستوزیر کانادا، اعلام کرد: «اطلاعاتی از منابع متعدد داریم، از کشورهای مختلف و سازمان اطلاعاتی خودمان، که این هواپیما در اثر شلیک یک موشک زمین به هوای ایرانی سقوط کرده است».
او افزوده بود «ممکن است این شلیک اشتباهی صورت گرفته باشد ولی اطلاعات جدید به ما میگوید که نیاز به تحقیقات جدید و وسیع در این زمینه داریم».
پیش از این سخنان مقامهای آمریکایی نیز به رسانههای آن کشور گفته بودند که هواپیمای اوکراینی «به احتمال زیاد» توسط ایران و به صورت «تصادفی» پس از حمله موشکی سپاه پاسداران به اهداف آمریکایی در عراق، سرنگون شده است.
اما مقامهای جمهوری اسلامی بهتاکید این اظهارات را رد کردند.
سخنگوی دولت ایران آن را «جنگ روانی» طراحی شده توسط دولت آمریکا توصیف کرده بود.
رئيس سازمان هواپیمایی ایران گفته بود: «موضوع برخورد موشک به این هواپیما به هیچ وجه نمیتواند صحت داشته باشد».
معاون وزیر راه و شهرسازی گفته بود: آمریکاییها اگر واقعا جرات و جسارت دارند، یافتههای خود را که پشتوانه علمی و فنی دارد به دنیا نشان دهند.
حسامالدین آشنا، مشاور حسن روحانی، رئیسجمهوری اسلامی، به خبرنگاران در مورد انتشار گزارشها در این زمینه هشدار داده بود.
رسانههای نزدیک به سپاه نیز با انتشار گزارشها، مصاحبهها و بیانیههای مختلف گفته بودند «قطعا» موشکی به هواپیما نخورده است.
ساعاتی پیش از انتشار بیانیه ستاد کل نیروهای مسلح ایران، وزیر خارجه کانادا گفته بود «جهان نظارهگر است» و «آنچه توقع دارد شفافیت» در انجام تحقیقات مربوط به سقوط هواپیمای اوکراینی در نزدیکی تهران است.