به دنبال مرگ کاووس سید امامی فعال محیط زیست که هفته گذشته در بازداشت درگذشت، مقامات سازمان ملل متحد از حکومت ایران خواستند به فعالیت طرفداران محیط زیست احترام بگذارد.
بر اساس گزارش روزنامه بریتانیایی گاردین، اریک سولهایم مسئول محیط زیست سازمان ملل متحد گفت: «حقوق زیست محیطی از جمله حقوق انسان تلقی میشود و همه ما وظیفه داریم از آن حفاظت کنیم.»
وی با اشاره به فشارها بر فعالان محیط زیست در ایران گفت: «ما این موارد را در ایران از نزدیک دنبال کرده و میخواهیم که به فعالیتهای مدافعان محیط زیست در ایران و سراسر جهان احترام گذاشته شود.»
کاووس سید امامی شهروند دو تابعیتی ایرانی کانادایی و استاد دانشگاه بود که در راستای دلبستگی خود به حفاظت از محیط ریست موسسه حیات وحش میراث پارسیان را تاسیس کرد.
وی روز دوشنبه دفن شد ولی تعدادی از اعضای نهادی که او تاسیس کرده، هنوز در بازداشت هستند و کاوه مدنی معاون سازمان حفاظت از محیط زیست ايران نیز چند روز پیش به مدت ۷۲ ساعت بازداشت شد.
قوه قضاییه ایران میگوید که کاووس سید امامی جاسوس سازمانهای سیآیای و موساد بوده و در زندان خودکشی کرده است.
اما خانواده او با تکذیب این روايت به نهادهای مسئول شکایت کردهاند. دولت کانادا نیز از حکومت ایران خواسته است در مورد مرگ یکی از شهروندان دو تابعیتی آن کشور توضیح دهد.
مقامات ایران میگویند او و همکارانش در پوشش سرشماری یوزپلنگ آسیایی که از جانداران در حال انقراض است از مراکز و تاسیسات حساس جاسوسی میکردند.
اما گاردین در گزارش خود مینویسد هیچ شواهدی در تایید این ادعاها ارائه نشده و در نتیجه این سوءظن وجود دارد که سپاه پاسداران گروههای فعال در زمینه حفاظت از حیات وحش را به خاطر اینکه اعضای آنها تحصیلکرده غرب هستند و با نهادهای بینالمللی حیات وحش در تماسند هدف گرفته باشد.
در ادامه این گزارش آمده است: «یکی از افرادی که در هفتههای گذشته بازداشت شده نیلوفر بیانی است. او پژوهشگر جامعه بينالمللی حفاظت از حیات وحش و از همکاران طرحهای زیست محیطی سازمان ملل متحد در افغانستان، جمهوری کنگو و هائیتی بوده و تابستان امسال برای پیوستن به بنیاد حیات وحش پارسیان به ایران بازگشت. یکی دیگر از بازداشت شدگان مراد طاهبار تاجر ایرانی- آمریکایی و مدیرعامل این نهاد است.»
این گزارش میافزاید: «یکی از فعالیتهای اصلی این نهاد حفاظت از یوزپلنگهای آسیایی است که یکی از درخطرترین گونههای جانوری جهان است و فقط ۵۰ قلاده از آن زنده مانده است. این اقدامات یکی از اولویتهای مهم حفاظت از حیات وحش در سراسر جهان است ولی از نگاه صاحبنظران تندرو در ایران فعالیت این گروه مشکوک است.»
در همین احوال حسن فیروز آبادی مشاور نظامی ارشد رهبر ایران گفته است که سازمانهای جاسوسی غرب در استفاده از حفاظت از محیط زیست و جهانگردی برای پوشش فعالیتهای جاسوسی سابقه طولانی دارند. او ادعا کرد که در یک مورد قبلی از مارمولک «که میتواند امواج اتمی را جذب کند» برای شناسایی فعالیتهای هستهای ایران استفاده شده است.
اما دیگران به چنین ادعاهایی شک دارند. گری لوئیس رییس سابق نمایندگی سازمان ملل متحد در ایران در توئیتر نوشت:«کاووس سید امامی مرد خوبی بود که به طبیعت و ایران علاقه فراوانی داشت. او دوست من بود و جای او خالی است.»
کسانی که در گذشته با آقای سید امامی همکاری کردهاند میگویند همزمان با مهم شدن مسایل زیست محیطی در فضای سیاسی ایران و تبدیل شدن این موضوع به یکی از موارد جنگ قدرت بین جناحهای رقیب، بنیاد حیات وحش میراث پارسیان قربانی تلاطمهای سیاسی در کشور شده است.
روز یکشنبه محمود صادقی از اعضای مجلس ایران در یک پیام توئیتر خبر داد که کاوه مدنی معاون سازمان حفاظت از محیط زیست ايران نیز از جمله بازداشت شدگان روزهای اخیر است.
بر اساس تحلیل گاردین، بازداشت کاوه مدنی که سه روز به طول انجامید ضربه سنگینی به دولت حسن روحانی است که سال گذشته برای نشان دادن بازتر شدن فضا برای ایرانیان ساکن خارج از او دعوت کرد تا شغل خود در دانشگاه امپریال کالج لندن را رها کرده و شغل دولتی معاونت سازمان حفاظت از محیط زیست را بپذیرد.
اما نهادهای امنیتی و قوه قضاییه ایران که مستقل از دولت حسن روحانی عمل میکنند به چنین افرادی به شدت سوءظن دارند و تلاش میکنند اقدامات رییس جمهور در این زمینه را خنثی کنند.