سخنگوی وزارت خارجه آمریکا روز دوشنبه سوم مهر گزارشها درباره رد درخواست وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران برای سفر به واشینگتن توسط دولت جو بایدن را تایید کرد.
متیو میلر گفت٬ ایران خواسته بود که وزیر خارجهاش در جریان سفر به آمریکا برای شرکت در نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک به واشینگتن هم برود، ولی «ما آن را نپذیرفتیم».
او افزود «ما تعهدی نداریم به آنها اجازه دهیم به واشینگتن سفر کنند» بلکه «آمریکا متعهد است به مقامات ایران و سایر کشورها اجازه سفر به نیویورک بدهد تا به مسائل خود در ارتباط با سازمان ملل رسیدگی کنند».
گزارشهای پیشین حاکی بود که آقای امیرعبداللهیان در حالی آمریکا را ترک کرد که تلاشهای تیم او برای گرفتن اجازه سفر به واشینگتن ناکام ماند.
آمریکا در ۱۴ سال گذشته از دادن اجازه حضور به نمایندگان سیاسی جمهوری اسلامی ایران در پایتخت خود در جریان سفر آنها به نیویورک برای شرکت در نشستهای مجمع عمومی سازمان ملل خودداری کرده است.
از زمان دولت محمود احمدینژاد دیپلماتهای جمهوری اسلامی ایران در زمان سفر به سازمان ملل زیر برنامه محدودیتهای تردد در خاک آمریکا قرار گرفته و از جمله نمیتوانند به واشینگتن بروند.
محمدجواد ظریف، وزیر خارجه در دولت حسن روحانی نیز در سفرهای خود به آمریکا تنها مجاز بود که در مقر سازمان ملل، نمایندگی ایران در این سازمان، اقامتگاه نماینده دایم ایران در سازمان ملل و نیز در محدوده شش بلوک در نزدیکی سازمان ملل تردد کند و همچنین مجاز بود که فاصله فرودگاه تا این اماکن را طی کند.
براساس گزارشها، ظاهرا هدف آقای امیرعبداللهیان از سفر به واشینگتن سرزدن به دفتر حفاظت از منافع ایران و کسب آگاهی از وضعیت آنجا بود؛ دفتری که در ساختمان سفارت پاکستان واقع است. اما این ارزیابی نیز مطرح است که او میخواست با حضور خود در واشینگتن این شائبه را ایجاد کند که دولت جو بایدن امتیازات ویژه در قبال ایران قائل شده است.
وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران که روز سوم مهر و چند روز پس از پایان سفر ابراهیم رئیسی نیویورک را ترک کرد، در نشست خبری پایانی سفرش اشارهای به رد درخواست خود از سوی دولت آمریکا برای حضور در واشینگتن نکرد. نمایندگان رسانههای آزاد فارسیزبان نیز از حضور در این نشست منع بودند.
وزیر خارجه ایران در این نشست گفت تبادل پیام میان آمریکا و ایران «ادامه دارد» و تهران «همواره پیامهای مثبتی دریافت میکند اما در مورد آنها نسبت به رفتار عملی آمریکا داوری میکند».
درخواست حضور امیرعبداللهیان در واشینگتن در زمانی رد شده که ایران و آمریکا روز ۲۷ شهریور اقدام به تبادل ۵ زندانی کرده و دولت جو بایدن در چارچوب آن توافق آزادسازی ۶ میلیارد دلار از پولهای راکدمانده ایران نزد بانکهای کره جنوبی را عملی کرد.
آن توافق در محافل داخلی آمریکا بهشدت مناقشهبرانگیز بود و با موجی از مخالفت جمهوریخواهان روبهرو شد، که این توافق را «تن دادن به باجگیری ایران و فراهم کردن بستر ادامه گروگانگیری» نامیدند.
با این اوصاف، خبرگزاری رویترز روز ۲۹ شهریور گزارش داد در پی اجرای معامله هفته گذشته اکنون احتمال پیشرفت در مذاکرات ایران و آمریکا برای احیای توافق برجام و رفع نگرانی آمریکا در ماجرای پهپادهای ایرانی در جنگ روسیه علیه اوکراین نیز مطرح است و قطر عامل پیشران این مذاکرات است.
حسین امیرعبداللهیان در نشست خبری پایانی در نیویورک با تأیید تلویحی این گزارش به وجود طرح سلطان عمان نیز اشاره کرد.
او گفت «هر طرح و ابتکاری که منافع ملت ایران را به خوبی تأمین و خطوط قرمز ما را رعایت کند و نتیجه آن لغو تحریمها و بازگشت همه طرفها به تعهداتشان باشد، به طور طبیعی میتواند در مرکز توجهات ما قرار گیرد».
اما متیو میلر در نشست خبری روز سوم مهر در وزارت خارجه آمریکا گفت ایران کماکان حامی تروریسم است و لذا دولت بایدن دادن امکان حضور وزیر خارجه ایران در واشینگتن در این مقطع را «مناسب» یا «حیاتی» تشخیص نداد.