در پی اظهار نظر رئیسجمهور فرانسه درباره رفتار ایران در منطقه خاورمیانه، مشاور عالی رهبر جمهوری اسلامی روز شنبه، ۲۷ آبانماه، این مقام فرانسوی را به «دخالت در امور» ایران متهم کرد.
علیاکبر ولایتی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و مشاور آیتالله خامنهای، روز شنبه در مصاحبهای با خبرگزاری صداوسیما همچنین گفت: «برای مسائل و برنامه دفاعی کشورمان از دیگران اجازه نمیگیریم که موشک داشته باشیم یا نداشته باشیم.»
قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت که در واقع تأیید توافق هستهای بین ایران و شش قدرت جهانی بود از ایران میخواهد که از توسعه موشکهای بالیستیک که قابلیت حمل کلاهک هستهای دارند خودداری کند، شرطی که ایران میگوید به آن پایبند بوده است.
امانوئل مکرون، رئیسجمهور فرانسه، روز جمعه گذشته به جمهوری اسلامی توصیه کرد که «رفتار ستیزهجویانه» خود در منطقه را کاهش داده و درباره برنامه موشکی بالیستیک خود شفافسازی کند.
در واکنشی تند به این اظهار نظر، آقای ولایتی گفت که امانوئل مکرون «اصلاً چه کاره است که دخالت میکند؟ اگر میخواهد رابطه ایران و فرانسه، رابطهای رو به رشد باشد سعی کند در این نوع امور دخالت نکند».
این نخستین بار نیست که رئیسجمهور فرانسه که از مدافعان توافق هستهای است، خواستار اصلاح رفتار ایران در منطقه و شفافسازی در مورد برنامه موشکی جمهوری اسلامی شده است.
آقای مکرون چندی پیش هم در امارات متحده عربی، فعالیت ایران در منطقه را بسیار نگرانکننده خوانده و گفته بود: «احتمال تحریم علیه برنامه موشکی ایران وجود دارد».
او همچنین تصریح کرده بود که باید با ایران در مورد برنامه موشکی مذاکره کرد.
موضوع برنامه موشکی و نیز رفتارهای ایران در منطقه، از جمله مواردی است که دونالد ترامپ رئیسجمهور آمریکا با استناد به آن توافق هستهای ایران را ناقص و دارای معایب بسیار توصیف کرده است.
مقامهای آمریکا گفتهاند که دونالد ترامپ، برجام را در چارچوبی گستردهتر از برنامه هستهای ایران میبیند و خود او نیز نهایتاً در روز ۲۲ مهرماه در قالب اعلام راهبرد جدیدش در قبال ایران، ضمن برشمردن نواقص این توافق از نگاه خود، حاضر به اعلام پایبندی ایران به توافق اتمی هستهای نشد.
او تصریح کرد که اگر نتواند در همراهی کنگره و متحدان آمریکا نواقص برجام را بر طرف کند، از آن کنار خواهد کشید.
مقامهای بلندپایه در دولت ترامپ و خود او بارها اشاره کردهاند که ایران با پافشاری بر آزمایش موشکهای بالیستیک و رفتاری که در منطقه از جمله در عراق و سوریه از خود نشان داده در واقع به «روح برجام» پایبند نبوده است.
جمهوری اسلامی در مقابل آمریکا را به عدم پایبندی به «روح برجام» متهم میکند، نکتهای که علیاکبر ولایتی نیز روز شنبه به آن گریزی زده و گفت: «دولت جدید امریکا از همان ابتدا بنا را بر این گذاشت که تعهدات برجامی اش را به علت دشمنی با جمهوری اسلامی ایران اجرا نکند.»
در پی امتناع ترامپ از تأیید پایبندی ایران به برجام و با آن که رهبران اتحادیه اروپا بارها در مقام دفاع از برجام ظاهر شده و بر پایبندی خود به آن تأکید کردند، گزارشهایی منتشر شد از این که اروپا در عین حال به ایران از جنبه موشکی فشار خواهد آورد.
خبرگزاری رویترز در پایان مهرماه در گزارشی خبر داد که رهبران اروپا در عین دفاع از برجام نمیخواهند که «واشینگتن را به طور کامل از خود دور کنند» و به همین دلیل در حال بررسی راهکار انتقاد از برنامه موشکی جمهوری اسلامی هستند.
در پی انتشار این نظریه بود که فلورانس پارلی، وزیر دفاع فرانسه، نیز روز ۲۸ مهرماه، در یک سخنرانی از قصد این کشور برای حل مسئله «برنامه موشکی» و رفتارهای «بیثباتکننده» ایران خبر داد.
در همین زمینه ژان ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه، نیز روز پنجشنبه گذشته در ریاض، پایتخت عربستان، گفت که پاریس نگران «مداخلهها» و مقاصد «سلطهطلبانه» ایران در منطقه است.
این اظهار نظر فرانسویها نیز پاسخ تند ایران را به دنبال داشت.
بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، پاریس را به داشتن رویکردی «یکسویه و جانبدارانه» در قبال بحرانهای خاورمیانه متهم کرد.
آقای قاسمی از این انتقاد کرد که به قول او «برخی مقامهای کشورهای فرامنطقهای به خلیج فارس سفر کنند و با نادیده انگاشتن واقعیات موجود و بسیار روشن منطقه، تحت تأثیر القائات مقامهای متوهم و جنگافروز سعودی، نگرانیهای ساختگی، بیاساس و خصمانه آنها را در قبال ایران تکرار کنند».