محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فنآوری اطلاعات ایران، روز پنجشنبه از تماس وزارتخانه تحت مدیریتش با مدیران شبکه اجتماعی روسی «و کانتکته» (وک) برای آنچه «عدم اشاعه خشونت» نامید، خبر داد.
آقای آذری جهرمی، در صفحه اینستاگرام خود به بازی یا چالش موسوم به نهنگ آبی اشاره کرد و آن را برآمده از اندیشههای شیطانی خواند.
بازی نهنگ آبی، که نامش ترجمه لفظ به لفظ عنوان روسی آن است، به خودکشی نهنگها و به گل نشستن آنها اشاره دارد. این بازی حدود چهار سال پیش در یک گروه در شبکه «و کانتکته» شروع شد.
به ظاهر یک دانشجوی اخراجی رشته روانشناسی به نام «فیلیپ بودِیکین» این بازی را ابداع کرده است.
بازی نهنگ آبی پنجاه روز به طول میانجامد و شرکتکنندگان در آن در این مدت هر روز دست کم یک چالش را انجام میدهند.
این چالشها از برخاستن از خواب در دقایق اولیه بامداد، تا تماشای فیلمهای خاص، تا بریدن اعضای بدن و فهرستی از کارهای عجیب و غریب را در برگرفته است.
در زادگاه این بازی پرمخاطره، در یک مرحله، در نتیجه این بازی، شانزده دختر نوجوان خودکشی کردند. ونزوئلا، چین، شیلی، کلمبیا، گرجستان، آمریکا، ایتالیا و هند تنها چند نمونه از کشورهایی هستند که پدیده «نهنگ آبی» به آنجا رسیده است.
در جامعه سنتی عربستان سعودی هم پانزدهم خرداد ماه امسال، جسد یک پسر نوجوان سیزده ساله که در این بازی شرکت کرده بود در اتاقش پیدا شد. این پسر نوجوان با استفاده از کابلهای دستگاه پلیاستیشناش، خود را حلقآویز کرده بود.
در آمریکا، جِین پیِرسون، رئیس موسسه ملی سلامت روانی، درباره خطر «نهنگ آبی» هشدار داده و همزمان مقامهای امنیتی هم اعلام کردهاند که در حال تحقیق درباره آن هستند. از دیگر سو، در برخی مدارس ایالات متحده اطلاعیههایی برای آگاهیرسانی درباره خطرات بازی «نهنگ آبی» صادر شده است.
در روسیه، برخی نمایندگان پارلمان تشدید مجازات تشویق به خودکشی را پیشنهاد کردهاند. در همین راستا، بازداشت مغز متفکر «نهنگ آبی» و صدور حکم زندان سه ساله او در اواخر تیر ماه امسال، اعتراضهایی را به دنبال داشته است. به باور منتقدان حکم «فیلیپ بودِیکین» ۲۲ ساله، با جرم او هماهنگی ندارد.
با یک چنین پیشینهای است که وزیر ارتباطات و فنآوری اطلاعات دولت حسن روحانی، تاکید کرده که گرچه سایت «و کانتکته» در ایران مسدود است، اما او و همکارانش، همچنان، به تعبیر وی، برای مبارزه با ورود بازی «نهنگ آبی» تلاش خواهند کرد.
محمدجواد آذری جهرمی در نوشته اینستاگرامی خود تصریح کرده که توسعه فرهنگ استفاده از تبلت و سیم کارت خاص برای کودکان و نظارت والدین بر فعالیت فرزندان در فضای مجازی امری ضروری است.
محمدجعفر منتظری، دادستان کل ایران، به تازگی گفته بود هر هفته حدود بیست هزار شبکه مجازی، به توصیف او، «غیراخلاقی» در ایران فیلتر میشود. این در حالی است که سایتهایی مانند توئیتر و فیسبوک هم در کشور مسدود شدهاند اما بسیاری از مقامهای جمهوری اسلامی در آنها عضویت داشته و فعال هستند. همین مسئله موجب شده که کاربران ایرانی با استفاده از انواع نرمافزارهای فیلترشکن سدهای حکومتی را دور بزنند. واقعیتی که بسا گویای آن باشد که، آن طور که تجربه نشان داده، دیوار کشیدن شاید نتواند جلوی نهنگآبی را بگیرد.