محمود صادقی، نماینده مجلس، به نقل از عیسی کلانتری، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، بازداشت معاون او، کاوه مدنی، را تایید کرده است. درهمین حال، واکنش های متعددی نسبت به مرگ کاووس سید امامی، یکی از فعالان زندانی محیط زیست، در زندان ابراز شده است.
آقای صادقی روز یکشنبه ۲۲ بهمن، در توئیتر خود نوشت که در جریان پیگیری موضوع مرگ کاووس سید امامی، استاد دانشگاه امام صادق و فعال محیط زیست، در زندان، متوجه شده که کاوه مدنی، معاون بین الملل، نوآوری و مشارکت اجتماعی- فرهنگی سازمان حفاظت محیط زیست، نیز روز شنبه ۲۱ بهمن، بازداشت شده است.
وی همچنین به خبرگزاری ایلنا گفت: «در پی تماسی با آقای کلانتری (رئیس سازمان حفاظت محیط زیست)، ایشان گفتند که آقای مدنی نیز بازداشت شده‌اند».
او در پاسخ به این سوال که آیا آقای مدنی به دلیل دو تابعیتی بازداشت شده‌است، ادامه داد: «استعلام‌های لازم درباره این فرد انجام شده و به نظر نمی‌رسد مشکل خاصی در این زمینه وجود داشته باشد».
این نماینده مجلس اضافه کرد: «آقای کلانتری درباره بازداشت آقای مدنی گفته بودند که علت بازداشت آقای مدنی نیز اعلام نشده است».
این در شرایطی است که شهرزاد همتی، روزنامه نگار در تهران، در توئیت خود به نقل از امید علیزاده، روابط عمومی سازمان حفاظت محیط زیست، نوشت که «خبر بازداشت آقای مدنی صحت ندارد» و در این ارتباط به تماس های تلفنی و تلگرامی وی اشاره کرد.
این تکذیبیه تاکنون به صورت رسمی در وب‌سایت سازمان حفاظت محیط زیست منتشر نشده است.
کاوه مدنی، استاد دانشگاه امپریال کالج لندن، در شهریور ماه به عنوان معاون سازمان محیط زیست انتخاب شد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی محیط زیست، آقای مدنی در عالی‌ترین مجمع محیط زیست سازمان ملل متحد که بین روزهای ١٣ تا ١٥ آذرماه سال جاری در نایروبی برگزار شد، به عنوان نائب رئیس سومین مجمع محیط زیست ملل متحد به نمایندگی از گروه آسیا و اقیانوسیه، انتخاب شد و به عضویت هیئت رئیسه سومین مجمع محیط زیست ملل متحد درآمد.
خبرگزاری ایسنا حدود دو سال پیش خبر داده بود که اتحادیه اروپایی علوم زمین، کاوه مدنی را به عنوان یکی از چهار دانشمند جوان برجسته درعلوم زمین در سال ۲۰۱۶ معرفی کرده است.
گزارش‌های متناقض درباره بازداشت کاوه مدنی پس از موضوع بازداشت چند فعال محیط زیست و مرگ کاووس سید امامی یکی از این بازداشت‌شدگان مطرح شده است.
درهمین حال، به گزارش خبرگزاری ایلنا، غلامحسین اسماعیلی، رئیس دادگستری استان تهران، روز یکشنبه اعلام کرد که ممکن است در این پرونده افراد جدیدی بازداشت شوند.
وی گفت: «جمعی از کسانی که اطلاعاتی را جمع‌آوری کردند و به بیگانگان می‌دادند، شناسایی شدند و برخی‌ها دستگیر شدند و برخی‌ها هم ممکن است، در آینده دستگیر شوند. پرونده در مرحله اولیه است و جزییات قابل بیان نیست».
واکنش ها به مرگ کاووس سید امامی در زندان
انجمن جامعه شناسی ایران روز شنبه در بیانیه‌ای با ابراز تاسف شدید از درگذشت کاووس سید امامی در زندان، از مسئولان ایران خواست تا درباره چگونگی مرگ او توضیح دهند.
پیش از آن، رامین سید امامی، پسر کاووس سید امامی، خبر داده بود که پدرش دو هفته پس از بازداشت، در زندان درگذشته است و مقام‌های زندان نیز علت آن را «خودکشی» اعلام کرده‌اند.
در بیانیه انجمن جامعه‌شناسی ایران اعلام شد که آقای سید امامی «علاوه بر دانش عمیق، اخلاقی نیکو و آرامشی مثال زدنی داشت. به همین دلیل، اخبار منتشرشده درباره وی در باور نمی گنجد و انتظار می رود مسئولان امر درباره این ضایعه دردناک پاسخگو باشند و به افکار عمومی توضیح دهند».
بر اساس اطلاعاتی که دانشگاه امام صادق از کاووس سیدامامی در سایت خود منتشر کرده است، این فعال محیط زیست در دانشگاه‌های آمریکا تحصیل کرده و در سال ۱۳۷۰ دکترای خود را در رشته جامعه‌شناسی از دانشگاه اورگان گرفته بود.
در این میان، به گزارش خبرگزاری ایلنا، محمود صادقی، نماینده مجلس، روز یکشنبه با اعلام اینکه دو نقل درباره فوت کاووس سید امامی وجود دارد، گفت: «اینطور که گفته شده، با خانواده این استاد دانشگاه امام صادق تماس گرفته شده و اعلام کردند که آقای سید امامی خودکشی کرده‌اند. نقل دیگر هم این است که این جامعه‌شناس به دلیل ایست قلبی جان خود را از دست داده است».
وی همچنین اشاره کرد که معاون پارلمانی وزیر اطلاعات در تماس او، بازداشت هفت تن از فعالان محیط زیست به وزارت اطلاعات مربوط نمی‌شود و احتمال می‌داد دستگیری این افراد از طریق مراجع اطلاعاتی دیگر باشد.
این نماینده مجلس با بیان اینکه در ادامه پیگیر‌هایش با آقای علوی نیز تماس گرفته است، افزود: متاسفانه برخلاف معمول هیچ پاسخی دریافت نکرده ام.
در این میان، حنیف مزروعی، روزنامه نگار در بلژیک، در گفت‌وگو با رادیو فردا درباره مرگ کاووس سید امامی در زندان عقیده دارد که «ادعای مربوط به خودکشی این استاد دانشگاه در زندان خنده دار است» و می‌افزاید: «در ظرف دو ماه اخیر، این چندمین بار است که دستگاه قضایی دلیل مرگ یک زندانی امنیتی را خودکشی در زندان اعلام می‌کند و این مسئله جای تحقیق و تفحص جدی مراجع بین‌المللی درباره نحوه مرگ این زندانیان سیاسی و امنیتی دارد».
این روزنامه‌نگار اضافه می‌کند: «براساس روال، زندانیان امنیتی که اتهامات سیاسی دارند در زمان بازداشت همیشه تحت مراقبت شدید قرار دارند و اینکه گفته شود یکی از آنان این امکان را داشته که دست به خودکشی در این شرایط را بزند نه تنها قابل قبول نبوده بلکه نشان از مخفی کاری برای مخفی نگاه داشتن واقعیت اتفاق افتاده دارد و از آنجا که نهادهای نظارتی جمهوری اسلامی استقلال لازم جهت بررسی این اتفاق را ندارند، نهادهای بین‌المللی باید در مورد مرگ‌های مشکوک زندانیان امنیتی در دو ماه اخیر تحقیق مستقلی را به عمل آورند و نتایج آن را به افکار عمومی گزارش کنند».
در این میان، به گزارش خبرگزاری فرانسه، یک استاد دانشگاه که خواست نامش فاش نشود، با اشاره به اینکه «همگان در بهت فرو رفته اند»، گفت که آقای سید امامی از زمان بازگشتش از کانادا به ایران،چند بار به وسیله مقامات احضار شده بود.
در این گزارش اشاره نشده که کدام نهاد امنیتی - اطلاعاتی او را احضار می کرده‌اند.
محمود صادقی در بخش دیگری از گفت‌وگو با ایلنا، با بیان اینکه افراد بازداشت شده از «نخبگان محیط زیست ایران» هستند و روی پروژه حفظ یوزپلنگ ایرانی کار می‌کردند، گفت: «اگر این افراد سنگین‌ترین اتهام را هم داشته باشند اما باز هم مسئولیت حفظ جان متهمان برعهده دستگاه قضایی است. حتی در قانون اساسی متهمی که به حکم قانون محکوم می‌شود در پناه قانون است و در حدود قانون با او برخورد می‌شود».
این نماینده مجلس اضافه کرد: « زندانی مطابق آیین‌نامه زندان‌ها از حقوقی برخوردار است و باید بتواند حداکثر ۴۸ ساعت بعد از بازداشت اتهامش تفهیم و حق برخورداری از وکیل را داشته باشد اما متاسفانه براساس گفته خانواده این افراد تاکنون نتوانستند هیچ ارتباطی با آنها برقرار کرده و وکیل معرفی کنند و این نقض آشکار قانون اساسی و قانون آیین‌دادرسی کیفری است».
آقای صادقی بااعلام اینکه دادستان باید در مقابل این رفتارها پاسخگو باشد، گفت: «به فرض اینکه این افراد، سنگین‌ترین اتهامات را هم مرتکب شده باشند، اولا که اتهام است و اتهام تا اثبات نشده نمی‌توان کسی را مجازات کرد به فرض هم که اثبات شود در حدود خود قابل مجازات است و زندانی با هر جرمی که زندانی شده باشد، از حقوقی برخوردار است و مسئولان زندان و قضایی باید پاسخگوی جان انسان‌ها باشند به ویژه یک فرد فرهیخته که استاد دانشگاه بوده آن‌هم یک دانشگاه مورد اعتماد کامل نظام یعنی دانشگاه امام صادق».
او همچنین اعلام کرد: فردا (دوشنبه) در مجلس قاعدتا پیگیر این موضوع هستیم و باید حداقل از طریق مجلس چند وزیر مورد سوال قرار بگیرند.
همزمان، عباس جعفری دولت آبادی، دادستان تهران، درباره خبر خودکشی کاووس سید امامی به ایلنا گفت: «این فرد یکی از همان متهمان بوده است و با توجه به اینکه می‌دانسته است اعترافات زیادی هم علیه وی شده و هم خود اعترافاتی داشته متاسفانه در زندان دست به خودکشی زده است».
پیشتر گزارش‌ها حاکی از آن بود که علاوه بر کاووس سید امامی، دو تن دیگر از همکاران او در مؤسسه «حیات وحش» به نام‌های هومن جوکار، مدیر پروژه یوز آسیایی، و مراد طاهباز، فعال محیط زیست و میراث فرهنگی، نیز بازداشت شده‌اند.
روزنامه کیهان لندن یکی دیگر از بازداشت‌شدگان را نیلوفر بیانی، همسر هومن جوکار و سرپرست فعالیت‌ها و برنامه‌ریزی و مشاور سابق برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد، معرفی کرده است.
درهمین حال، علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، روز یکشنبه گفت: «در پشت فعالیت‌های مأموران تخصصی برخی از سازمان‌های غیردولتی در حوزه‌هایی مانند بهزیستی، زنان، محیط زیست و آب؛ هاله‌ای از ابهام در ارتباطات وجود دارد که در حال بررسی است».
او در عین حال اعلام کرد که از جزئیات بازداشت فعالان محیط زیست اطلاعی ندارد.
حنیف مزروعی، روزنامه‌نگار در بلژیک، اتهام‌های وارد شده به گروهی از فعالان محیط زیست و کسانی که به صورت تخصصی در این حوزه فعالیت می‌کنند را «بهانه‌هایی مضحک و باورنکردنی» می‌نامد و به رادیو فردا می‌گوید: این موضوع «بیش از هر چیز نشان از آن دارد که جمهوری اسلامی و دستگاه قضایی چه نگاه متعصب و بسته‌ای نسبت به فعالیت‌های سازمان‌های غیردولتی دارد».
از سوی دیگر، به نوشته ایلنا، معصومه ابتکار، معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری و رئیس سابق سازمان حفاظت محیط زیست، در پاسخ به سئوالی درباره دلایل دستگیری برخی فعالان محیط زیست گفت: «ترجیح می‌دهم در حال حاضر اظهارنظری در این‌باره نداشته باشم اما به شدت نگران هستم».
در این میان، حسام‌الدین آشنا، مشاور حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، نیز روز یکشنبه در توئیتی نوشت: «نه جامعه شناسان دین خودکشی می کنند نه حامیان حیات وحش».
گزارش مربوط به درگذشت یکی از فعالان محیط زیست در زندان، تنها دو هفته پس از بازداشت، در حالی است که اخیراً پس از بازداشت صدها تن در جریان اعتراض‌های سراسری دی‌ماه امسال، گزارش‌هایی در مورد جان باختن برخی بازداشت‌شدگان در بازداشتگاه‌ها منتشر شد و حتی برخی نمایندگان مجلس در مورد احتمال وقوع «کهریزک دوم» هشدار دادند.
در حالی که منابع حقوق بشری تعداد این افراد را بین سه تا پنج تن اعلام می‌کنند، مقام‌های قضایی تنها درگذشت دو تن از بازداشت‌شدگان را تأیید کرده و دلیل آن را «خودکشی» اعلام کرده‌اند.
در سال‌های گذشته، گزارش‌های دیگری هم از مرگ يا کشته شدن بازداشت‌شدگان در زندان‌های ایران منتشر شده که در اين زمينه می‌توان به درگذشت افرادی چون ستار بهشتی، هدی صابر، محسن روح‌الامينی، محمد کامرانی، امير جوادی‌فر، رامين آقازاده قهرمانی، زهرا کاظمی، زهرا بنی‌يعقوب، اکبر محمدی و اميدرضا ميرصيافی اشاره کرد.
