یک نماینده مجلس با اشاره به آنچه که «بحران کولبران دانش آموز» خواند، اعلام کرد که ۷۵ هزار در ایران به کولبری مشغولند که برخی از آنان دانشآموز هستند و هنگام کولبری کشته میشوند.
رسول خضری، نماینده پیرانشهر درمجلس، روز شنبه هفتم آبان، در مصاحبه با خبرگزاری ایلنا گفت که برخی از دانشآموزان در استانهای غربی بعد از مدرسه اقدام به کولبری می کنند.
وی اضافه کرد:«ما با بحران کولبران دانش آموز و از دست رفتن آنها نیز مواجه هستیم به همین خاطر باید هر چه سریعتر نسبت به رفع این مشکلات اقدام شود».
پیش از این نیز گزارشهای متعددی درباره فعالیت تعدادی از دانشآموزان استانهای غربی ایران به عنوان کولبر منتشر شده است.
پس از کشته شدن تعدادی از کولبران به دلیل گرفتار شدن در ریزش بهمن در زمستان سال ۹۵، پدر علی محمدزاده، یکی از این کولبران، گفته بود که پسرش ۱۸ سال سن داشت و همراه با تعدادی از دوستانش برای دریافت حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار تومان اقدام به کولبری کرده است.
معلم ادبیات علی محمدزاده نیز به روزنامه اعتماد گفته بود که « دانشآموزان زيادی در شهرهای مرزی كولبری میكنند. اما هيچوقت در مدرسه يا پيش دوستانشان اين را نمی گويند».
در بهمن ماه سال ۹۵ پس از کشته شدن پنج کولبر، ۶۰ فعال مدنی و سیاسی در نامه ای از حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، و نمایندگان مجلس خواسته بودند که در کوتاه مدت از خانواده آسیب دیدگان دلجویی و در دراز مدت در جهت ایجاد شغل های بیشتر در استانهای غربی ایران اقدام کنند.
کولبرها به افرادی گفته میشود که برای کسب درآمد زندگی خود اجناسی را از مرزهای ایران وارد یا خارج میکنند. آنها بیشتر در استانهای آذربایجان غربی، کردستان و کرمانشاه به این کار اشتغال دارند.
این افراد در برخی موارد اجناس سنگین چون تلویزیون یا لاستیک خودروها را بر روی اسب به خاک ایران وارد میکنند.
در همین حال آقای خضری گفت که کولبران حدود «۲۲۰ کیلو» بار را بر دوش های خود حمل میکنند و«علاوه بر سنگینی بار، مشکلات جسمی نیز آنها را تهدید میکند».
این نماینده مجلس همچنین درباره بیمه کولبران نیز گفت که آنان باید ۹۵ درصد از هزینه بیمه را خودشان پرداخت کنند و از صندوق بیمه عشایر نیز مبلغی برای بیمه آنها اختصاص داده میشود.
وی همچنین خبر داد که اخیرا معابر کولبری از طرف کشور عراق مسدود شده است و کولبران اجازه ندارند دراین معابر تردد کنند.
این نماینده مجلس همچنین گفت که شورای امنیت ملی جلسات متعددی برای حل این مشکل برگزار کرده است.
نمایندگان مجلس پیش از این از تهیه طرح هایی برای بهبود وضعیت و «ساماندهی» کولبران خبر داده اند اما این طرح ها هنوز در صحن علنی مجلس مطرح نشده است.
نهادهای دولتی ایران همچنین برای تعدادی از کولبران «دفترچه کولبری» صادر کردهاند.
همواره گزارشهایی درباره کشته شدن تعدادی از کولبران بر اثر شلیک ماموران مرزی ایران منتشر میشود.
در شهریور ماه و در اعتراض به کشته شدن دوکولبرساکن بانه اعتراضهایی در شهرهای بانه و سنندج انجام شد و تعدادی از تجمع کنندگان بازداشت شدند.
برخی از مقامها و نهادها در جمهوری اسلامی از «کولبران» نیز به عنوان عوامل قاچاق کالا از مرزها به داخل ایران نام میبرند، اما رهبر جمهوری اسلامی در اردیبهشت ۹۵ گفته بود که منظور وی از مبارزه با قاچاق٬ «مقابله با کولبرها» نیست.
گروههای حقوق بشری تیراندازی مستقیم و بدون هشدار به کولبران را «غیرانسانی» توصیف کرده و از اینگونه اقدامات مأموران نظامی و انتظامی جمهوری اسلامی به شدت انتقاد کردهاند.
پیش از این همچنین فیلمها و تصاویری درباره کشته شدن دست جمعی اسبها و قاطرهای کولبران توسط مامورین نیروی انتظامی منتشر شده بود که اعتراض تعدادی از نمایندگان کردستان درمجلس را به دنبال داشت.