بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت ایران، روز یکشنبه ۳۰ مهر، در دیدار با برخی نمایندگان مجلس در مورد اینکه چرا تهران در قراردادهای خارجی، «خاموش» عمل می کند، اعلام کرد که «اگر عربستان و اسرائیل متوجه قراردادهای ایران شوند مانع انعقاد آنها خواهند شد».
تقریبا دو سال قبل، ایران در جریان کنفرانسی، الگوی جدید قراردادهای نفتی، موسوم به «آی پی سی»، را برای شرکتهای خارجی تشریح و ۴۹ میدان نفت و گاز را برای مشارکت آنها معرفی کرد. اما تاکنون، ایران تنها برای توسعه فاز ۱۱ میدان گازی پارس جنوبی موفق به عقد قرارداد ۴.۸ میلیارد دلاری با شرکت توتال فرانسه و «سی ان پی سی» چین شده است.
با این حال، حسین زمانی نیا، معاون وزیر نفت، هفته گذشته در مصاحبه با خبرگزاری رویترز گفت که ایران امیدوار است طبق برنامه تا پایان سال جاری خورشیدی، ۱۰ قرارداد نفتی با شرکتهای خارجی امضا کند.
به رغم امضای دهها تفاهمنامه نفتی در دو سال گذشته، نه ایران و نه شرکتهای خارجی درباره روند مذاکرات و اینکه این تفاهمنامه ها در چه مرحله ای هستند، اطلاع رسانی نکردهاند.
خبرگزاری مجلس شورای اسلامی، خانه ملت، روز یکشنبه از دیدار وزیر نفت با اعضای فراکسیون نمایندگان ولایی مجلس خبر داد.
در همین ارتباط، خبرگزاریهای تسنیم و مهر با اشاره به گفته های آقای زنگنه نوشتند که وی علت «خاموش عمل کردن» ایران در قراردادهای خارجی را «عدم تحریک اسرائیل و عربستان» عنوان کرده و گفته است که «اگر عربستان و اسرائیل متوجه قراردادهای ایران شوند مانع انعقاد آن خواهند شد».
وی همچنین با اشاره به سخنان رئیس اجرایی شرکت توتال درباره تاثیر تهدیدهای آمریکا بر پروژه های این شرکت در ایران، از موضع این شرکت فرانسوی ابراز خرسندی کرد و گفت: «توتال اعلام کرده است که اگر شورای امنیت با مصوبهای ایران را تحریم کند قراردادش را لغو می کند که طبق قرارداد اگر توتال کنار برود، چینی ها جایگزین آنها خواهد شد. اظهارات مدیران توتال در مقابل اظهارات رئیس جمهور آمریکا موضع گیری خوبی بود زیرا اعلام کردند که تابع آمریکا نیستند. توتال قراردادش را طبق زمان بندی با ایران جلو میبرد».
پاتریک پویانه، مدیر اجرایی شرکت توتال فرانسه، با اینکه روز ۲۵ مهر گفته بود که به رغم تحریمهای دولت آمریکا سعی خواهد کرد پروژه پارس جنوبی را ادامه دهد، افزوده بود: «باید دید که کنگره آمریکا چه نوع تحریمهایی اعمال میکند. تلاش ما این است که پروژه را ادامه دهیم، اما اگر واقعاً مقدور نبود، کاری از ما ساخته نیست».
در این میان، بیژن نامدار زنگنه گفت که «اگر ۴۰ میلیارد دلار با اروپایی های قرارداد داشته باشیم، منافعشان اجازه تحریم به آنها نمیدهد».
وزیر نفت با اشاره به اینکه یک میلیون بشکه را می توان حذف کرد زیرا کشورهای عربی جبران می کنند، گفت که «صادرات دو میلیون بشکه نفت، امنیت ملی ما را تأمین نمیکند».
به گفته وی، آنها (غرب) نتوانستند عملا برای تحریم روسیه کاری انجام دهند، زیرا روسیه ۱۰ میلیون بشکه نفت صادر و نفت اروپا را تأمین می کند و این روند قابل حذف از بازار نفت نیست.
این در حالیست که روسیه این مقدار نفت را تولید میکند و تقریبا ۷۰ درصد آن صادر میشود.
روسیه بعد از الحاق منطقه کریمه اوکراین به خاک خود در سال ۲۰۱۴ با خشم و تحریم اروپا و آمریکا مواجه شد. برخی از شرکتهای بزرگ مالی و نفتی روسیه نیز مورد تحریم غرب قرار گرفتند، اما اروپا و آمریکا صادرات نفت روسیه را - مانند آنچه در فاصله سالهای ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۵ بر ایران اعمال شد - تحریم نکردند.