خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی به بررسی وضعیت برنامه هسته ای ایران براساس توافق هسته ای با شش قدرت جهانی پرداخته است:
قرار است دونالد ترامپ ساعت ۲ بعد از ظهر سه شننبه به وقت واشنگتن تصمیم خود در مورد خروج و یا باقی ماندن آمریکا در برجام را اعلام کند. طبق توافق هستهای سال ۲۰۱۵ بین شش قدرت جهانی و ایران آن کشور پذیرفت در برابر لغو تحریمهای بین المللی برنامه هستهای خود را محدود کند.
کشورهای اروپایی و سایر حامیان این توافق میگویند مانع دستیابی سریع ایران به سلاحهای هستهای میشود. اما منتقدان این توافق از جمله بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل، معتقدند به حد کافی به ایران فشار نیاورده و پس از پایان زمانبندی در نظر گرفته شده ایران میتواند دوباره فعالیت برای دستیابی به سلاح هستهای را از سر بگیرد.
ایران تلاش برای تولید سلاح هستهای را تکذیب کرده و طبق این توافق متعهد شده است چنین کاری نکند.
دونالد ترامپ بارها از این توافق انتقاد و تهدید کرده که از آن خارج خواهد شد. مشخص نیست ایران به چنینن تصمیمی چه واکنشی نشان خواهد داد ولی کارشناسان میگونید بعید است آن کشور به سرعت فعالیتهای هستهای قبل از سال ۲۰۱۵ را از سر بگیرد.
وضعیت برنامههای هستهای ایران طبق این توافق چنین است:
اورانیوم: ایران فقط حق دارد ۳۰۰ کیلوگرم اورانیوم با غلظت پایین را انبار کند. در صورتی که قبل از امضای توافق هستهای حدود ۱۰۰ هزار کیلوگرم با غلظت بالا در اختیار داشت. ایران فقط میتواند اورانیوم تا مرز ۶۷/۳ درصد غلظت را تولید کند و از آن میتوان بعنوان سوخت نیروگاه استفاده کند. این حد از غلظت اورانیوم بسیار کمتر از غلظت ۹۰ درصدی است که برای تولید سلاح هستهای به کار میرود.
سانتریفیوژها: ایران در گذشته حدود ۲۰ هزار سانتریفیوژ داشت. ولی اکنون نمیتواند بیش از شش هزار و ۱۰۴ سانتریفیوژ از مدل قدیمی را در دو تاسیسات که مورد بازرسی قرار میگیرند فعال نگاه دارد. سانتریفیوژ دستگاهی است که به سرعت میچرخد و از آن برای غنی سازی اورانیوم استفاده میشود.
سایر مراکز هستهای: ایران نحوه بهره برداری از یک مرکز آب سنگین را به شکلی تغییر داده که دیگر نمیتواند پلوتونیوم تولید کند. توافق کرده که مرکز غنی سازی فردو را که در اعماق زمین ساخته شده به یک تاسیسات پژوهشی تبدیل کند.
بازرسیها: آژانس بین المللی انرژی هستهای میتواند از هر یک از تاسیسات هستهای ایران در هر زمانی که بخواهد بازرسی کند. در عین حال میتواند برای بازرسی از هر تاسیسات دیگری که مشکوک به نظر میرسد تقاضا دهد. ایران ۲۴ روز فرصت خواهد داشت تا به این درخواست پاسخ دهد. اگر ایران از دادن اجازه بازرسی به آژانس امتناع کند یک هیئت داوری تقاضای بازرسی را بررسی خواهد کرد و درصورت لزوم تحریمهای بین المللی علیه ایران بلادرنگ از سرگرفته خواهد شد.
زمانبدی: پانزده سال پس از امضای این توافق محدودیتها در مورد غنی سازی اورانیوم توسط ایران و میزانی که میتواند تولید و انبار کند برداشته خواهد شد.
برنامههای موشکی: برنامههای موشکی بالستیک ایران بخشی از توافق هستهای نیست و همین نکته یکی از دلایل انتقاد منتقدان این توافق است.