وزارت خارجه جمهوری آذربایجان کاردار جمهوری اسلامی ایران در باکو را احضار کرد تا نسبت به سخنان یک مداح در اردبیل که باکو آن را «نشان افزایش احساسات ضد آذربایجانی» خوانده، اعتراض کند.
به گزارش رسانه‌های آذربایجان، جعفر آقایی مریان، کاردار موقت سفارت ایران در باکو، روز چهارشنبه ۱۲ دی به وزارت خارجه جمهوری آذربایجان فراخوانده شد.
دولت الهام علی‌اف اظهارات بیان‌شده در مراسمی را که شامگاه هشتم دی امسال در شهر اردبیل برگزار و از شبکه خبر تلویزیون جمهوری اسلامی ایران پخش شد، «توهین‌آمیز» تلقی کرده است.
حسن عاملی، امام جمعه اردبیل و نماینده رهبر جمهوری اسلامی در استان اردبیل، در مداحی یاد شده در مسجد اعظم مرکز استان شرکت کرده و با سخنرانی خود مراسم را افتتاح کرده بود.
شماری از مداحان حکومتی ایران که معمولاً در آیین‌های مذهبی در اقامتگاه رهبر جمهوری اسلامی شرکت می‌کنند، در آیین اردبیل با عنوان «گرامیداشت شهدای جنگ چالدران و جبهه مقاومت» شرکت کرده بودند.
یکی از سخنرانان محلی اردبیل در آن آیین با بیان اظهاراتی علیه رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، و الهام علی‌اف، همتای آذری او، گفته بود: «روزی خواهد رسید که نوادگان شاه اسماعیل صفوی از اردبیل بیرق امام زمان را در باکو و شهرهایی که تا حدود دو قرن پیش خاک ایران بود، به اهتزاز درآورند».
علی‌اکبر رائفی‌پور، از سخنرانان آیین‌های مذهبی و نزدیک به رهبر جمهوری اسلامی، در شبکه اجتماعی ایکس اظهارات سخنران یادشده را گفته‌های «یک شیربچه اردبیلی در مقابل نوادگان ابوسفیان» خوانده و گفته بود: «اگر می‌خواهید بدانید که چطور آذربایجانی باغیرت با ۳۰ تا ۴۰ هزار نیرو در حماسه چالدران در مقابل حداقل ۱۰۰ هزار مزدور عثمانی ایستاد، نوادگان شاه اسماعیل را امروز در اردبیل ببینید».
جنگ چالدران میان شاه اسماعیل صفوی و سلطان سلیم از امپراتوری عثمانی ۵۱۰ سال پیش درگرفت که در آن حاکم عثمانی پیروز و شاه اسماعیل زخمی شد و در نتیجه آن، عثمانی‌ها مدتی تبریز را که پایتخت وقت صفویان بودند، به اشغال خود درآوردند.
به نظر می‌رسد اظهارات بیان‌شده نشانهٔ خشم شدید نیروهای حکومت جمهوری اسلامی از فروپاشی حکومت بشار اسد در سوریه است که موجب شد او به سرعت به روسیه فرار کند.
جمهوری اسلامی ایران برای دهه‌ها میلیاردها دلار صرف بقای حکومت اسد کرده بود.
به گزارش رسانه‌های جمهوری آذربایجان، مقامات وزارت خارجه این کشور به کاردار ایران گفتند این «تبلیغات» با روح روابط دوجانبه در تضاد است و تلاش‌ها برای تقویت مناسبات بین دو ملت و کشورها را تضعیف می‌کند.
جمهوری آذربایجان همچنین خواهان «توقف فوری» هر نوع «اقدامات تحریک‌آمیز» شد و این رویکرد از سوی جمهوری اسلامی ایران را باعث ایجاد «خصومت و نفرت» علیه این کشور دانست.
بیانیه وزارت خارجه جمهوری آذربایجان تأکید کرده که تبلیغات صورت گرفته در ایران مغایر با اهداف و وظایف تعیین شده از سوی دو کشور است.
انجمن اسلامی بازار و هیئت امنای مسجد اعظم اردبیل روز ۱۲ دی در بیانیه‌ای اعلام کردند اظهارات سخنران‌های مراسم «ربطی به برنامه‌های مصوب نداشته » و به ویژه گفته‌های یک «فرد غیرمسئول» «از سر احساسات بوده است».
مناسبات باکو- تهران که بعد از حملهٔ مسلحانه یک شهروند ایرانی در زمستان دو سال پیش به سفارت جمهوری آذربایجان در تهران و کشتن یک افسر امنیتی سفارت به شدت تیره شده بود، در پی مدت‌ها تلاش بهبود یافت.
ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور پیشین ایران، در آخرین سفر خود در اردیبهشت امسال به آذربایجان برای بهبود رابطه تلاش کرده بود. بالگرد او در آن روز هنگام بازگشت به ایران سقوط کرد و کشته شد.
