بررسی روزنامه‌های سه شنبه ۷ آذر ۱۳۹۶
شهرام رفیع زاده
روزنامه شرق عکس یک خود را به سعید مرتضوی دادستان سابق تهران اختصاص داده و ضمن انتشار خبر محکومیت قطعی او به جرم معاونت در قتل محسن روح‌الامینی، این حکم را «تاوان کهریزک» توصیف کرده‌است.
شرق با اشاره به اینکه «پای سعید مرتضوی سال‌هاست به دادگاه باز شده؛ تا سال ۸۸ در قامت قاضی و دادستان و از سال ۸۸ به بعد در قامت متهم. متهم کهریزک و تأمین اجتماعی»، ضمن مروری بر پرونده بازداشتگاه کهریزک یادآوری کرده‌است که «محسن روح‌الامینی»، «محمد کامرانی» و «امیرجوادی‌فر» سه تن از بازداشت شدگان ۱۸ تیر سال ۸۸ وقتی پس از انتقال بازداشتگاه کهریزک کشته شدند.
این روزنامه نوشته که مسئولان بازداشتگاه کهریزک در آن زمان طی نامه‌ای خطاب به دادستان وقت تهران علت فوت آنها را «مننژیت» اعلام کردند اما بعدها با افشای جزئیات ضرب و شتم بازداشت‌شدگان در بازداشتگاه کهریزک و محاکمه شماری از مأموران این بازداشتگاه، متهمان در دادگاه انتظامی اعلام کردند که «متن این گزارش خلاف واقع از سوی دادستان تهران، سعید مرتضوی، به آنان داده شده و مرتضوی از آنان خواسته چنین گزارشی را بنابر مصلحت به دادستان عمومی تهران ارائه کنند.»
شرق همچنین طی یادداشتی با اشاره به اینکه «مباشر» کسی است که در عملیات اجرایی جرم مشارکت می‌کند و معاون فردی است که بدون اینکه شخصاً به اجرای جرم منتسب به مباشر بپردازد، با رفتار عمدی خود وقوع جرم را تسهیل یا مباشر را به ارتکاب آن ترغیب کند، نوشته‌است: «در قانون مجازات اسلامی کیفر جرم قتل عمد، قصاص نفس است اما دربارهٔ معاون قتل عمد، اگر مباشر اصلی یا همان قاتل به قصاص محکوم شود، مجازات معاون حبس درجه دو (۱۵ تا ۲۵ سال) یا درجه سه (۱۰ تا ۱۵ سال)، بنا به تشخیص قاضی خواهد بود» و فقط «در صورتی‌که قاتل شاکی نداشته باشد، یا شاکی از قصاص گذشت کرده باشد، به حبس از یک تا پنج سال محکوم خواهد شد.»
این روزنامه نوشته‌است: «به‌نظر می‌رسد در پرونده سعید مرتضوی، قضات شعبه ۲۲ دادگاه تجدیدنظر استان تهران، عمل مباشران کهریزک را قتل عمدی و دادستان تهران را که دستوردهنده اعزام مقتولان به بازداشگاه کهریزک بوده، آگاه به قصد قاتلان فرض کرده‌اند؛ در غیر این‌صورت تحقق معاونت در قتل عمد محل تردید است.»
روزنامه اعتماد هم عکس نیمای اول خود را به سعید مرتضوی اختصاص داده و با تیتر «فقط دو سال» نوشته‌است: «خبر اول اینکه، سعید مرتضوی در پرونده کهریزک به دو سال حبس قطعی محکوم شد. این یعنی شعبه ۲۲ دادگاه تجدیدنظر سه سال به او تخفیف داده‌است زیرا حکم اولیه پنج سال بود.»
این روزنامه از قول میرمجید طاهری وکیل مدافع اولیای‌دم محسن روح‌الامینی که به صورت الکترونیکی از رای شعبه ۲۲ دادگاه تجدیدنظر مطلع شده، نوشته‌است: «سعید مرتضوی در پرونده کهریزک، به اتهام معاونت در قتل به دو سال حبس تعزیری محکوم شده‌است.»
اعتماد همچنین نوشته‌است: «خبر دوم اینکه، مرتضوی در بخشی از پرونده تأمین اجتماعی تبرئه شد. قاضی کشکولی در شعبه نهم دادگاه به خاطر تحصیل مال نامشروع و تصدی غیرقانونی پست سرپرستی تأمین اجتماعی با آن حقوق نجومی (۴۶ میلیون تومانی) برایش ۶ ماه حبس تعزیری، ۶ ماه حبس تعلیقی و رد مال در نظر گرفته بود اما حالا به موجب حکم شعبه ۲۲ دادگاه، سعید مرتضوی از این اتهام تبرئه شده‌است.»
اعتماد همزمان از محکومیت یکی از وکلای شاکیان سعید مرتضوی نیز گزارش داده و نوشته‌است: «خبر سوم اینکه، مصطفی ترک همدانی، وکیل مدافع شاکیان مرتضوی در بخش تأمین اجتماعی، به اتهام افترا به جهت انتشار محتویات حکم غیرقطعی محکومیت مرتضوی، به ۱۰ ماه زندان تعزیری و ۴۰ ضربه شلاق تعزیری محکوم شده‌است.»
به نوشته این روزنامه در نهایت «دادگاه تجدید نظر کمی از جرم سعید مرتضوی کاست و از تنظیم گزارش خلاف و معاونت در قبل تبرئه شد. خانواده‌های جوادی‌فر و کامرانی کنار رفتند اما خانواده روح‌الامینی که قبلاً از سعید مرتضوی شکایت نکرده بود، خواستار محاکمه مجدد شده و به هیچ‌وجه از پیگیری ماجرا کوتاه نیامدند»، هرچند در مورد «رضایت دادن خانواده جوادی‌فر و کامرانی» هم «حرف و حدیث‌هایی وجود دارد.»
روزنامه خراسان هم در گزارشی با تیتر «تعیین تکلیف دو پرونده جنجالی سعید مرتضوی»، نوشته‌است: «ماراتن هشت ساله پرونده سعید مرتضوی در موضوع کهریزک پس از چند بار رفت و برگشت بین دادگاه‌های بدوی، تجدیدنظر و دیوان عالی کشور، به قطعی شدن محکومیت او به دو سال حبس ختم شد. پرونده ای که بلافاصله پس از وقوع حوادث بازداشتگاه کهریزک به جریان افتاد و به رغم یک بار تبرئه دادستان وقت تهران، پرونده مجدد رسیدگی و در نهایت به محکومیت او به حبس منتهی شد و در عین حال مرتضوی در پرونده تأمین اجتماعی تبرئه شده‌است.»
این روزنامه با اشاره به انتقادات در خصوص «طولانی شدن پرونده کهریزک» آن را طبیعی دانسته و نوشته‌است: از یک سو اتهام وارد شده در این پرونده، یعنی «معاونت در قتل» در همه نظام‌های حقوقی دنیا با پیچیدگی‌های بسیاری همراه است و از سویی دیگر، ساختارهای حقوقی کشور ما اختیارات و ظرفیت‌های فراوانی را برای دو طرف پرونده ایجاد می‌کند که برای احقاق حقوق خود تلاش کنند. در پرونده مرتضوی نیز دو طرف تا آخرین لحظه تلاش کردند از خود دفاع کنند و همین موضوع به طولانی شدن این پرونده منجر شد.»
روزنامه خراسان البته به قوه قضائیه توصیه کرده تا به «مطالبه خاص افکار عمومی به برخی پرونده‌های سیاسی» توجه کرده و «با همکاری مجلس، ساختاری ویژه برای رسیدگی فوری به برخی پرونده‌ها طراحی کند.»
شماری از روزنامه‌های سه‌شنبه نیز شکست دستوری علیرضا کریمی کشتی‌گیر ایرانی در مسابقات کشتی آزاد امیدهای جهان را مورد توجه قرار داده‌اند که انتقادات گسترده‌ای در شبکه‌های اجتماعی برانگیخته است.
روزنامه جامعه فردا عکس یک خود را به نمایی از مسابقه کشتی علیرضا کریمی با حریف روسی اختصاص داده و با تیتر «بباز علیرضا… بباز»، نوشته‌است: علیرضا کریمی در این مسابقه درحالی که «تا چند دقیقه آخر بَرنده بود با فریاد «علیرضا بباز» خودش را رها می‌کند تا بازنده شود. با نگاهی سرگردان، حیران و اشک‌ریزان، جلوی دستش را می‌گیرد تا بالا نیاید، تا داور نگوید برنده واقعی اوست که حالا باید ببازد. علیرضا کریمی، نماینده وزن ۸۶ کیلوگرم کشتی آزاد ایران در مسابقات امیدهای جهان به نماینده روسیه باخت و به نظر می‌رسد این باخت مصلحتی بوده و برای رودررو نشدن کشتی‌گیر کشورمان در دور بعد با نماینده اسرائیل صورت گرفت.
ساران غضنفری در گزارش جامعه فردا به سابقه انصراف بازیکنان ایرانی در مسابقات بین‌المللی مقابل حریفان اسرائیلی اشاره کرده و از «آرش میراسماعیلی پرچمدار کاروان ایران در المپیک ۲۰۰۴ آتن به عنوان «شانس بزرگ کسب مدال طلا در رشته جودو» نامبرده که در همان دور نخست تحت عنوان اضافه وزن از رویارویی با ایهود واکس، جودوکار اسرائیلی سر باز زد، همان‌طور که در المپیک سال ۲۰۸۸ هم محمد علیرضایی رکوردداران شنای قورباغه ایران به دلیل «همگروه شدن با شماگری از اسرائیل» اعلام کرد که به علت سرماخوردگی و آپاندیس در مسابقه شرکت نمی‌کند.
روزنامه جامعه فردا تأکید کرده‌است که «اگر به مسئله‌ای اعتقاد داریم، باید قانونی برایش وضع کرد و پای جریمه‌اش هم ایستاد»، نوشته‌است: «فدراسیون کشتی فقط به صدور بیانیه بسنده کرد و حرفی از تحریم نزد.»
روزنامه بهار هم عکس یک خود را به علیرضا کریمی اختصاص داده و با طرح این پرسش که «تسلیم بهتر است یا مبارزه»، نوشته‌است: «چرا مسئولان کشور با ایجاد مانع بر سر راه ورزشکاران خودمان، راه را برای ورزشکاران اسرائیلی باز کرده و جامعه را از یک شعف جمعی حاصل از یک پیروزی ورزشی محروم می‌کنند؟»
این روزنامه با تأکید بر اینکه «عدم رویارویی با ورزشکاران اسرائیلی تابه حال چه گشایشی در کار فلسطینیان به وجود آورده‌است»، نوشته‌است: «آنچه همچون واقعیتی تلخ پیشروی ماست آن است که علیرضا کریمی و علیرضا کریمی‌ها» ورزشکارانی هستند که قربانی سیاست‌هایی می‌شوند که بر خلاف آنچه در تبلیغات رسمی مطرح می‌شود، کوچک‌ترین کمکی به فلسطین نمی‌کند.»
روزنامه جوان، نزدیک به سپاه پاسداران، اما علیرضا کریمی را «مرد اول ورزش ایران در مبارزه» با اسرائیل دانسته و نوشته‌است: «پسر خوب کشتی ایران برای دومین بار از رسیدن به مدال بازماند، آن هم به این دلیل که نباید مقابل کشتی‌گیر» نماینده اسرائیل حاضر می‌شد.»
این روزنامه با اشاره به اینکه عده‌ای «می‌گویند ورزشکاران فلسطینی با نمایندگان این رژیم (اسرائیل) مسابقه می‌دهند»، نوشته‌است: «خب مسابقه بدهند این دلیلی بر کنار کشیدن از اصل مبارزه نیست» چرا که «ما با اصل وجود خارجی» اسرائیل «مشکل داریم.»
روزنامه صبح نو از احتمال فیلتر شدن تلگرام خبر داده و نوشته‌است: «اظهارنظرهای بعضی مقامات حاکمیتی و دولتی در روزها و هفته‌های اخیر، احتمال مسدود شدن تلگرام را قوت بخشیده‌است.»
این روزنامه با اشاره به اینکه «زمزمه‌های مسدود شدن تلگرام از یک سال قبل به گوش می‌رسید»، نوشته که «به نظر می‌رسد این زمزمه‌ها در این روزها بیشتر به واقعیت نزدیک شده‌است» هرچند ابوالحسن فیروزآبادی، دبیر شورای عالی فضای مجازی، در در واکنش به این حرف و حدیث‌ها اعلام کرد که «مسدود کردن پیام‌رسان‌های خارجی فعلاً در دستور کار نیست» اما «این عبارات هشداردهنده را هم به ادامه حرف‌هایش سنجاق کرده که همه کانال‌ها و شبکه‌هایی که به‌طور غیررسمی با بهره‌گیری از نرم‌افزارهای خارجی در کشور فعال هستند، حتماً در کنار آن از شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های داخلی نیز استفاده کنند.»
صبح نو همچنین گزارش داده که براساس «شنیده‌های خبرنگار» این روزنامه «محمدجواد آذری‌جهرمی با فراخوان به تعدادی از پیام‌رسان‌های داخلی از حمایت همه‌جانبه از هر پیام‌رسانی سخن گفته که قدمِ بلندِ جذب کاربران داخلی را برداشته و بتواند بخش قابل توجهی از کاربران تلگرام را به کاربران خود اضافه کنند» اما این همه ماجرا نیست چرا که امیر خوراکیان معاون مرکز ملی فضای مجازی طی سخنانی از «احتمال مسدود شدن بعضی پیام‌رسان‌ها» خبر داده‌است.
این روزنامه نوشته‌است: «اهمیت این مسئله به‌خصوص حالا که این پیام‌رسان با مقامات روسی وارد مذاکره شده و بعضاً حتی با تقاضای آمریکایی‌ها هم برای همکاری مواجه شده، بیشتر و پررنگ‌تر هم شده‌است.»
روزنامه صبح نو از «پیام‌رسان ویپسی» که در هنگ‌کنگ ثبت شده، و دو پیام‌رسان ایرانی سروش و گپ به عنوان چایگزین‌های احتمالی تلگرام نام برده است.
