سازمان‌های جبهه ملی ایران در خارج از کشور ضمن محکوم کردن سوءقصد به جان سلمان رشدی، این حمله را «پیامد توحش» و «تروریسم حاکمان جمهوری اسلامی» خواندند و گروهی از نواندیشان دینی ایرانی نیز آن را «نشانه بحران در تفسیر بنیادگرایانه از اسلام» دانستند.
سازمان‌های جبهه ملی ایران در خارج از کشور روز یکشنبه ۲۳ مرداد در بیانیه‌ای نوشتند که اقدام به ترور سلمان رشدی، «قطعا نتیجه دیررس» حکم معروف روحالله خمینی، پایه‌گذار جمهوری اسلامی، مبنی‌بر «مرتد» و «مهدورالدم بودن» این نویسنده بریتانیایی-آمریکایی هندی‌تبار است.
در این بیانیه تاکید شده است که روحالله خمینی «در سال ۶۷ دستور اعدام هزاران تن از زندانیان بی‌گناه در ایران را داد و جنایات بازماندگان او نه تنها علیه مردم ایران بلکه همچنین علیه شهروندان کشورهای دیگر نیز همچنان ادامه دارد».
سازمان‌های جبهه ملی ایران در خارج از کشور در پایان، سوءقصد به جان آقای رشدی را محکوم کردند و تلاش برای ترور این نویسنده را «یک اقدام ضد انسانی، وحشیانه و ضد تمدن بشری» از سوی «گروه تروریست و آدمکش حاکم» در ایران خواندند که «ربطی به اکثریت قاطع ملت ایران ندارد».
همزمان، گروهی از نواندیشان دینی ایرانی نیز ضمن محکوم کردن سوءقصد به جان نویسنده رمان جنجالی «آیات شیطانی» نوشتند: «ما تمام‌قد کنار قربانیان ترور ایستاده‌ایم و فریاد می‌زنیم به اسلامی که مجوز ترور دهد کافریم».
این بیانیه همچنین حمله به سلمان رشدی را «نشانه بحران در تفسیر بنیادگرایانه از اسلام» و نیز «نشانه دور جدیدی از تحولات خطرناک سیاسی در خاورمیانه و زخمی نوین بر چهره رابطه پیچیده اسلام و غرب» دانسته است.
حسن یوسفی اشکوری، سروش دباغ، رضا علیجانی، احمد علوی، داریوش محمدپور، مهدی ممکن و یاسر میردامادی از جمله امضاکنندگان این بیانیه هستند.
امضاکنندگان این بیانیه با بیان این‌که «اسلام بنیادگرا نماینده اکثریت قاطع مسلمان‌ها نیست» تاکید کردند: «تفسیر افراطی، کین‌توزانه و کژبینانه از اسلام با برداشت سنتی اکثریت قاطع مسلمانان از دین‌شان اختلاف بنیادین دارد».
آقای رشدی اندکی قبل از ساعت ۱۱ بامداد روز ۲۱ مرداد پیش از آغاز سخنرانی خود در شهری در غرب ایالت نیویورک با «ضربات متعدد» چاقو از ناحیه شکم و گردن مورد حمله قرار گرفت.
کمتر از ۴۸ ساعت پس از این حمله و انتقال آقای رشدی به بیمارستان، گزارش‌ها حاکی است که این نویسنده دیگر احتیاجی به دستگاه تنفس مصنوعی ندارد و قادر به صحبت کردن است.
در همین حال، سازمان همبستگی جمهوری‌خواهان ایران نیز روز یکشنبه با صدور بیانیه‌ای در محکومیت حمله با سلاح سرد به سلمان رشدی نوشت: «هنوز افکار مخرب خمینی در دنیا قربانی گرفته و تباهی می‌آفریند».
هیئت سیاسی اجرایی این سازمان در بیانیه خود با یادآوری آن‌چه که فتوای «ننگین» آیت‌الله خمینی خواند، تصریح کرد: «هنوز تیرهای هلاکت‌بار این فقیه مروج گفتمان بنیادگرایی اسلامی شیعه‌محور در آسمان دنیا در حال حرکت است و جان‌های انسان‌ها را دچار خفقان و تباهی می‌کند».
این بیانیه همچنین با اشاره به موضع‌گیری رسانه‌های وابسته به سپاه پاسداران و نزدیک‌به علی خامنه‌ای، پشتیبانی «برخی از محافل پرنفوذ در ساختار قدرت ایران» را نشان‌دهنده «حمایت تلویحی» جمهوری اسلامی از این ترور دانست.
همبستگی جمهوری‌خواهان ایران در ادامه تاکید کرد که در هر حال، «افکار مخرب» بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران «زمینه‌ساز و مشوق این جنایت بوده است».
این سازمان در پایان خواستار «برخورد قاطع و محکم» دولت‌های دمکراتیک با حکومت‌هایی در دنیا شد که «به ترویج خشونت ناموجه و عادی‌سازی شر می‌پردازند».
روزنامه کیهان، که زیر نظر نماینده منصوب رهبر جمهوری اسلامی اداره می‌شود، روز شنبه ضمن «تمجید» از حمله به سلمان رشدی، آن را «زنگ خطری» برای عاملان کشتن قاسم سلیمانی خواند و دونالد ترامپ و وزیران خارجه و دفاع دولت او را به «انتقام نزدیک» تهدید کرد.
پلیس ایالت نیویورک عامل حمله به سلمان رشدی را فردی به نام هادی مطر، ۲۴ ساله، اهل فیرویو در ایالت نیوجرزی، اعلام کرده که به گفته یک مقام محلی در جنوب لبنان، ضارب از والدین لبنانی‌الاصل مهاجر متولد شده است.
سلمان رشدی در سال ۱۹۸۸ کتاب «آيات شيطانی» را منتشر کرد که خشم مسلمانان را در پی داشت. به دنبال اين اعتراضات، روحالله خمينی در ۲۵ بهمن ۱۳۶۷ (۱۴ فوريه ۱۹۸۹) طی فتوايی حکم ارتداد و قتل سلمان رشدی را صادر کرد.
کانون نویسندگان ایران شامگاه یکشنبه در واکنش به سوءقصد به جان سلمان رشدی، این حمله را «از مصادیق بارز حمله به آزادی بیان بی‌هیچ حصر و استثنا برای همگان» دانست.
این کانون با اشاره به وقایعی که پس از انتشار رمان «آیات شیطانی» در سال ۱۹۸۸ رخ داد، از جمله فتوای خمینی و تعیین جایزه برای قتل این نویسنده یادآور شد که در پی این اقدام رهبر وقت جمهوری اسلامی، «حق آزادی اندیشه، بیان و نشر و همچنین حق هرگونه بحث و نظر آزادانه درباره محتوای کتاب یکسر به محاق افتاد».
آقای رشدی که به تازگی ۷۵ ساله شده، بیش از سه دهه عمر خود را زیر سایه فتوای خمینی در خفا و تحت تدابیر شدید امنیتی زندگی کرده است.
