ادامه پیشتازی فهرست «سائرون»به رهبری مقتدی صدر ، روحانی شیعه در انتخابات پارلمانی عراق پس از شمارش بیش از ۹۵ درصد آرا توسط کمیسیون انتخابات، باعث شد که مساله تشکیل فراکسیون بزرگتر در پارلمان که عهدهدار انتخاب نخستوزیر خواهد بود، به بحث روز سیاسی در عراق تبدیل شود.
همزمان و با وجود اختلافها و اعتراضها، کمیسیون انتخابات عراق، نتایج اولیه رایگیری را در استانهای اقلیم کردستان و همچنین کرکوک اعلام شد.
پیشتازی صدر و انتخاب نخستوزیر
با ادامه شمارش آرا، پیروزی ائتلاف «سائرون»به رهبری مقتدی صدر در انتخابات پارلمانی عراق که شنبه ۲۲ اردیبهشت برگزار شد، قطعی به نظر میرسد.
دفتر صدر سهشنبه ۲۵ اردیبهشت اعلام کزد که او تماسهایی تلفنی از سوی رهبران ائتلافها و جریانهای سیاسی دریافت کرد که طی آن، پیروزی ائتلاف «سائرون»را در انتخابات تبریک گفتند.
بنا بر این اعلام، حیدر العبادی، نخستوزیر عراق و رهبر ائتلاف «النصر»، از جمله شخصیتهایی است که در تماس تلفنی با صدر، پیروزی ائتلافش را در انتخابات تبریک گفت.
در این مکالمه تلفنی، صدر نتایج به دست آمده را «دستاوردی برای مردم عراق»عنوان کرد و خواستار همکاری «برای عملی کردن خواستههای مردم عراق در فراهم شدن زندگی کریمانه و آزاد»شد.
عمار حکیم رهبر ائتلاف «الحکمه»، مسعود بارزانی دبیرکل حزب دمکرات کردستان، نچیروان بارزانی نخستوزیر اقلیم کردستان و هادی العامری رهبر ائتلاف «الفتح»، نزدیکترین رقیب ائتلاف «سائرون»، از جمله شخصیتهایی بودند که در تماس تلفنی با مقتدی صدر، پیروزیائتلافش را در انتخابات تبریک گفتند.
بنا بر اعلام نتایج اولیه آرا، ائتلاف «سائرون»به رهبری مقتدی صدر پیشتاز است.پس از آن، ائتلاف «الفتح»قرار دارد که از گروههای شبهنظامی شیعه عراقی موسوم به حشد الشعبی تشکیل شده است.این ائتلاف از حمایت ایران برخوردار است.
ائتلاف«النصر»به رهبری حیدر العبادی نخستوزیر عراق، ائتلاف «دولت قانون»به رهبری نوری المالکی نخستوزیر پیشین عراق، ائتلاف «الوطنیه»به رهبری ایاد علاوی که از شخصیتهای سکولار تشکیل شده، ائتلاف «بغداد»که از گروههای سنی تشکیل شده و ائتلاف«الحکمه»به رهبری عمار حکیم، از جمله فهرستهای مهمی هستند که در رتبههای بعدی قرار دارند.
بدین ترتیب هماکنون بحث بر سر تشکیل بزرگترین فراکسیون مطرح شده که معرفی نامزد پست نخستوزیری بر عهده آن است.
بر پایه قانون اساسی عراق، رئیس جمهوری، نامزد بزرگترین فراکسیون در پارلمان را مامور تشکیل دولت میکند.در انتخابات پارلمانی عراق که اسفند ۱۳۸۸ برگزار شد، ائتلاف «الوطنیه»به رهبری ایاد علاوی، پیروز انتخابات شد.اما در جلسه نخست پارلمان، گروههای شیعه با یکدیگر ائتلاف کرده و فراکسیون «ملی»را به رهبری ابراهیم جعفری تشکیل و خود را به عنوان بزرگترین فراکسیون پارلمان معرفی کردند.
با وجود اعتراضهای علاوی و غیر قانونی دانستن این اقدام از سوی او، اما دادگاه عالی فدرال عراق، این تفسیر از قانون اساسی را پذیرفت که فراکسیون بزرگتر ائتلافی نیست که در انتخابات پیروز اعلام شود بلکه ائتلافی است که در نخستین جلسه پارلمان بتواند به عنوان بزرگترین فراکسیون ظاهر شود.بنا بر این ائتلاف ملی، نوری المالکی را به عنوان نامزد خود برای نخستوزیر معرفی کرد.
اکنون مقتدی صدر چنانچه بخواهد در انتخاب نخستوزیر تعیین کننده باشد، باید بتواند تا تشکیل نخستین جلسه پارلمان، با دیگر گروههای راهیافته مذاکره کند تا بزرگترین ائتلاف را تشکیل دهد.
در سالهای اخیر، مقتدی صدر از ایران فاصله گرفت و به کشورهای عربی نزدیک شد، اگرچه همچنان مخالف سر سخت هرگونه حضور آمریکا در عراق به شمار میآید. شبهنظامیانی که از او پیروی میکنند و آن هنگام «جیش المهدی»نامیده میشدند، در سالهای نخست پس از سرنگونی نظام صدام حسین در عراق در سال ۱۳۸۲، با نیروهای آمریکایی جنگیدند.
اما در سال گذشته مقتدی صدر با رهبران کشورهای عربستان سعودی و امارات دیدار کرد؛ این دیدار باعث فاصله گرفتن بیشتر او از ایران شد.او همچنین اعتراضهای گسترده خیابانی علیه فساد دولتی را در سالهای گذشته رهبری کرد.نوری المالکی نخستوزیر عراق که از سیاستمداران نزدیک به تهران به شمار میآید، از جمله افرادی است که در نوک پیکان حمله صدر و یارانش قرار گرفت که او را متهم به فساد میکنند.
از این رو رسانههای عراقی خبرهای تایید نشدهای از آغاز تلاش ائتلافهای نزدیک به ایران و در راس آنها «الفتح» و «دولت قانون»برای تشکیل «فراکسیون بزرگتر»منتشر کردهاند.این اخبار پس از آن منتشر میشود که مقتدی صدر شامگاه دوشنبه در توئیتی، به صورت تلویحی، نام از ائتلافهایی برد که حاضر است با آنها همکاری کند و در این میان، نامی از دو ائتلاف «الفتح»و«دولت قانون»نبرده است.
نتایج انتخابات در کردستان و کرکوک
با وجود اعتراضها از سوی بعضی گروهها و احزاب کُرد، اما کمیسیون انتخابات عراق سرانجام سهشنبه نتایج اولیه انتخابات در استانهای اقلیم کردستان و کرکوک را اعلام کرد.
بنا بر این اعلام، در استان اربیل، حزب دمکرات کردستان در مرتبه نخست ایستاد و اتحادیه میهنی و ائتلاف «نسل جدید»در مرتبه دوم و سوم ایسادند.
در استان سلیمانیه هم حزب اتحادیه میهنی در رتبه نخست ایستاد و حزب گروان (تعییر) و ائتلاف «نسل جدید»در رتبههای دوم و سوم ایستادند.
در دهوک حزب دمکرات کردستان مرکز اول را به خود اختصاص داد و اتحاد اسلامی کردستان و ائتلاف دمکراسی و عدالت در مراکز دوم و سوم ایستادند.
این در حالی است که سهشنبه، صدها تن از اعضا و هواداران احزاب گوران، اتحاد اسلامی کردستان، جماعت اسلامی کردستان و ائتلاف دمکراسی و عدالت روبروی دفتر نمایندگی سازمان ملل متحد در اربیل تجمع کرده و با متهم کردن احزاب دمکرات کردستان و اتحادیه میهمی به «تقلب» از راه ایجاد اخلال در سامانه شمارش الکترونیک آرا، خواستار ابطال نتیجه انتخابات و برگزاری دوباره آن شدند.
در کرکوک اما وضعیت به گونهای دیگر بود. کمیسیون انتخابات اتحادیه میهنی کردستان را حائز مرتبه نخستین در این استان معرفی کرد که پس از آن ائتلاف عربی در مرتبه دوم و جبهه ترکمت در مربه سوم ایستادهاند.
با این وجود اما حیدر العبادی فرمان شمارش دستی آرای کرکوک را صادر کرد.این مسالهای است که استاندار کرکوک در روز انتخابات هم خواستار آن شده بود و از وجود خلل در سامانه رای گیری الکترونیک سخن گفته بود.
استان نفتخیز کرکوک که از جمله مناطق مورد مناقشه میان اقلیم کردستان و دولت مرکزی عراق است، در روز انتخابات شاهد اعتراض و برخی خشونتها مرتبط با روند رای گیری بود.