نماینده ویژه آمریکا در امور ایران روز یکشنبه هفتم فروردین در کنفرانسی در دوحه گفت حتی اگر توافقی برای محدود کردن برنامه هستهای جمهوری اسلامی شکل بگیرد، «ایالات متحده تحریمها علیه سپاه پاسداران را حفظ خواهد کرد».
بهگزارش خبرگزاری رویترز، رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا، در این کنفرانس که با عنوان فروم دوحه برگزار شد، افزود هم تحریمهای ایالات متحده علیه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و هم «تعریف آمریکا از سپاه» باقی خواهد ماند.
اشاره آقای مالی به موضوع حذف سپاه از فهرست سازمانهای تروریستی است که در روزهای اخیر بهعنوان محل اختلاف جمهوری اسلامی و ایالات متحده در مذاکرات احیای برجام مطرح شده است.
در همین روز آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، در کنفرانس خبری در اسرائیل در پرسشی احتمال حذف سپاه از فهرست سازمانهای تروریستی تأکید کرد شمول سپاه پاسداران در این فهرست، تنها اقدامی نیست که از سوی آمریکا علیه آن صورت گرفت و «سپاه پاسدارن انقلاب اسلامی، سازمانی است که بیشترین تحریمها از سوی دولت آمریکا علیه آن اعمال شده است».
اشارهای به موارد متعددی که این نهاد، سازمانهای بانکی و مالی وابسته به آن، برنامههای موشکی، تسلیحاتی و هستهای آن، و فرماندهان ارشد و افراد دخیل در این برنامهها، و نیز فرماندهان و اعضای دخیل در نقض حقوق بشر در ایران در دو دهه اخیر مشمول تحریمهای هدفمند آمریکا شدهاند.
پس از آنکه وبسایت آمریکایی اکسیوس در روز سوم فروردین گزارش داد نماینده ویژه آمریکا در امور ایران در مذاکراتی غیرمستقیم با ایران، درخواست ایران برای حذف نام سپاه از فهرست نهادهای تروریستی را مورد بحث قرار داده، وزیر خارجه ایران نیز روز گذشته گفت که خروج سپاه از فهرست تحریمها «از موضوعات اصلی ما است».
اما آقای مالی روز یکشنبه با بیان اینکه بنا نیست ایالات متحده سپاه را از فهرست تحریمها حذف کند و تحریمها علیه آن باقی خواهد ماند، افزود: «مطمئن نیستم که توافق هستهای بین قدرتهای غربی و ایران قریبالوقوع باشد».
نماینده ویژه آمریکا با این حال تأکید کرد هرچه زودتر توافقی حاصل شود «که به نفع ما و احتمالاً به نفع ایران» باشد، «با وفاداری بیشتری آن را اجرا میکنیم».
حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران، نیز در مصاحبه ششم فروردین خود گفته بود که مقامهای ارشد سپاه گفتهاند «موضوع سپاه پاسداران را در اولویت خود قرار ندهید» ولی با وجود چنین موضوعی، رفع تحریمهای سپاه از موضوعات اصلی است.
در همین حال، کمال خرازی، مشاور ارشد رهبر جمهوری اسلامی نیز که در فروم دوحه حضور دارد، با ادعای اینکه سپاه یک «ارتش ملی» است، گفت: «قرار گرفتن سپاه در فهرست گروههای تروریستی قطعاً قابلقبول نیست.»
علاوه بر اختلاف نظر موجود میان مقامات آمریکایی و ایرانی در این باره، در داخل ایران نیز اظهارات وزیر خارجه درباره موضع سپاه با واکنش منفی مدیر روزنامه کیهان مواجه شد.
حسین شریعتمداری، مدیر مسئول روزنامه کیهان که نزدیک به رهبر جمهوری اسلامی است، اظهارات وزیر خارجه ایران درباره احتمال حذف نشدن سپاه پاسداران از فهرست سازمانهای تروریستی آمریکا را نشانه «فقدان اشراف» وی بر حرفه کاریاش توصیف کرد.
آقای شریعتمداری روز یکشنبه همچنین افزود که «اشتباه دیگر» وزیر خارجه این است که «تسلیم را بهخطا ایثار نامیده» و از فرماندهی سپاه خواست که «سریع و صریح» اظهارات وزیر خارجه را اصلاح کند.
آقای عبداللهیان در مصاحبه تلویزیونی خود گفته بود «مقامات عالیرتبه سپاه» به او گفتهاند «موضوع سپاه نباید مانعی برای شما باشد» و این موضع را «ازخودگذشتگی و ایثار» سپاه توصیف کرده بود.
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از سال ۱۳۹۸ در دوران ریاستجمهوری دونالد ترامپ وارد فهرست سازمانهای تروریستی شد با این استدلال که این گروه نظامی ایرانی «فعالانه در تأمین مالی و ترغیب تروریسم بهعنوان ابزاری برای کشورداری مشارکت دارد» و «ابزار اصلی حکومت ایران در راستای هدایت و اجرای کارزار بینالمللی تروریسم است».
در عین حال، حتی از پیش از قرار گرفتن سپاه در فهرست سازمانهای تروریستی تحریمهای دیگری علیه این سازمان و فرماندهان ارشد آن اعمال شده که همچنان به قوت خود باقی است.
با این حال، مقامهای دولت جو بایدن میگویند «وضعیت موجود، در هیچ زمینهای، باعث امنتر شدن آمریکا نشده» و برعکس سپاه پاسداران «تقویت هم شده است».
در روزهای گذشته، موج مخالفتهای داخلی در آمریکا نیز نسبت به دستیابی به توافق احیای برجام به قیمت حذف نام سپاه از فهرست تروریسم بالا گرفته است.
بیش از ۴۰ نماینده جمهوریخواه کنگره در نامه به وزارت خارجه کشورشان نسبت به عواقب پاک کردن نام سپاه از فهرست تروریستی هشدار دادند.
نفتالی بنت، نخستوزیر و یائیر لاپید، وزیر خارجه اسرائیل هم از روزهای گذشته آشکارا علیه تصمیم احتمالی دولت بایدن در مورد سپاه موضع گرفتند.