تصمیم رئیسجمهوری آمریکا در معرفی مایک پمپئو برای احراز پست وزارت امور خارجه این کشور، نظر به دیدگاههای شناخته شده رئیس سیآیای علیه ایران و در حمایت از اسرائیل، با استقبال اسرائیل روبرو شدهاست.
دونالد ترامپ سهشنبه بیست و دوم اسفند با توئیتر خبر داد که تصمیم به برکناری رکس تیلرسون از مقام وزارت خارجه و جایگزین کردن او با مایک پمپئو، رئیس سیآیای گرفته است؛ امری که با وجود احتمال عملی شدن آن از چند ماه پیش، ظاهراً برخیها را غافلگیر کرد.
روزنامه اسرائیلی هاآرتص در این روز نوشت، اگر بسیاری در آمریکا و جهان از این تصمیم دونالد ترامپ شوکه شدهاند، اسرائیل از آن خشنود است.
ییسرائل کاتز، وزیر اطلاعات این کشور که در چهارده ماه ریاست مایک پمپئو بر سیآیای، چند بار با او دیدار کرده، سهشنبه در توئیتر خود با شادباش به آقای پمپئو که قرار است هفتادمین وزیر خارجه آمریکا شود، از وی به خاطر «حمایت از اسرائیل» و کمک به تقویت امنیت و روابط اطلاعاتی اسرائیل و آمریکا سپاسگزاری کرد.
بهنوشته هاآرتص، آقای پمپئو در کارنامه خود حمایتی پرقدرت از اسرائیل نشان داده و در بیان انتقادهای شدید از برجام و ایران، با اسرائیل همفکر بودهاست.
هاآرتص یادآوری کرد که مایک پمپئو حکومت حاکم بر ایران را با داعش مقایسه کرده و همکاریهای هستهای میان ایران و کره شمالی را نیز «یک خطر جدی» برای آمریکا دانسته و از زمانی که نماینده کنگره بود، سیاستهای باراک اوباما در ارتباط با خاورمیانه را محکوم میکرد.
هاآرتص با اشاره به چهارده ماه ریاست مایک پمپئوی ۵۴ ساله بر سیآیای، و داشتن پیشینه پنج سال عضویت در مجلس نمایندگان آمریکا از ایالت کانزاس، این را نیز نوشتهاست که وی در دوران کوتاه ریاست بر سیا، با جامعه اطلاعاتی اسرائیل مناسبات خوبی داشتهاست.
هاآرتص یادآور شدهاست که آقای پمپئو برای حفظ روابط دولت دونالد ترامپ با تشکیلات خودگردان فلسطینی نیز ایفای نقش کرد و نخستین نماینده دستگاه دولت جدید آمریکا بود که فوریه گذشته با سفر به رامالله، با محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی، برای ساخت چارچوبی جهت حفظ روابط واشینگتن با کادر رهبری فلسطینی تلاش کرد.
بهنوشته هاآرتص، مایک پمپئو ماه نوامبر ۲۰۱۷ نیز با حضور و سخنرانی در اجلاس گالا، که در آن افسران ارتش و نهادهای اطلاعاتی اسرائیل برای سخنرانی به آمریکا دعوت میشوند، بر همکاری نزدیک دولت ترامپ برای حمایت از امنیت اسرائیل تأکید کرد.
بر اساس این گزارش، مایک پمپئو نوامبر ۲۰۱۵ با سفر به اسرائیل، با بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر دیدار کرد که بعد از آن به رسانهها گفت از این دیدار «تحت تأثیر قرار گرفته» و آقای نتانیاهو را «شریک حقیقی مردم آمریکا» تشخیص دادهاست؛ آقای پمپئو همچنین گفته بود که تلاشهای نخستوزیر اسرائیل در جلوگیری از دستیابی ایران به جنگافزار هسته ای، موجب «قدردانی عمیق» است.
وبسایت خبری تایمز اسرائیل نیز در بخش انگلیسی خود، روز سهشنبه بیست و دوم اسفند، آقای پمپئو را «عزیز اورشلیم» نامید و نوشت، سیاستمداران اسرائیلی در این روز همه بحرانهای داخلی دولت اسرائیل را فراموش کرده و از بشارت رسیده از واشینگتن در مورد اعلام نامزدی مایک پمپئو برای بدست گرفتن پست وزارت امور خارجه آمریکا، استقبال کردند.
این رسانه با اشاره به دیدگاههای گروهی که «حامیان ایران» در آمریکا نامیده، علیه انتصاب آقای پمپئو و این که آنها گفتهاند این تحول احتمال بروز جنگ در خاورمیانه را تقویت میکند، نوشت، فلسطینیها نیز مانند ایرانیها از «این مرد» خشنود نیستند و حامیان فلسطینیان در آمریکا به آقای پمپئو در ارتباط با فلسطینیها «نمره ردی» داده بودند.
آقای رکس تیلرسون در دوران کوتاه وزارت خارجه خود نقشی در رسیدگی به امور اسرائیل و فلسطینیها نداشت؛ دونالد ترامپ این امر را به جرد کوشنر، مشاور ارشد خود و جیسون گرینبلات، نماینده ویژه در مذاکرات بینالمللی و صلح خاورمیانه محول کرده بود.
اگر رکس تیلرسون در دوران وزارت خارجه به اسرائیل سفر نکرد اما جرد کوشنر و بیشتر از او، آقای گرینبلات در این ماهها بارها به اسرائیل سفر کرده و در تلاش برای درک معضلات نزاع دیرینه اسرائیلی- فلسطینی، برای تکمیل ابتکار سیاسی آمریکا تلاش کردند تا «توافق قرن»، بنا به توصیف آقای ترامپ میان اسرائیل و فلسطینیان، بدست آید.
فلسطینیان اما با وجود تلاشهای مایک پمپئو به ادامه روابطشان با دولت دونالد ترامپ، آمریکا را در ماههای اخیر بخاطر تصمیم آقای ترامپ در به رسمیت شناختن بیتالمقدس/اورشلیم به عنوان پایتخت اسرائیل و انتقال قریبالوقوع سفارت به اورشلیم تحریم کردهاند؛ اسرائیل در برابر، این اقدامات آمریکا را «تاریخی» و موجب تحکیم بیسابقه در روابط خود با آمریکا توصیف کردهاست.
آمریکا چهاردهم مه، بیست و چهارم اردیبهشت، سفارت خود را در هفتادمین سال تأسیس اسرائیل، به بیتالمقدس منتقل میکند؛ تحولی تاریخی که دونالد ترامپ هفته گذشته در دیدار با بنیامین نتانیاهو در کاخ سفید گفت اگر بتواند خود نیز شخصاً در این آیین شرکت خواهد کرد.
اما برای اسرائیل تصمیم دیگر آمریکا نیز که باید دو روز زودتر از انتقال سفارت آمریکا به اورشلیم اعلام شود، اهمیت بسیار زیاد دارد؛ مهلت چهارماهه آمریکا برای رفع «نقائص» برجام روز دوازدهم ماه مه، بیست و دوم اردیبهشت، به پایان میرسد و آمریکا باید سیاست خود را در خصوص برجام که به سختی مورد انتقاد رهبران آمریکا و اسرائیل است، اعلام کند.
تحلیلگران بسیاری در رسانههای اسرائیل گفتهاند که حضور مایک پمپئو در پست وزارت خارجه با دیدگاههای قاطع و صریحی که علیه برجام داشتهاست، اهمیت زیادی در پیشبرد هدفهای مشترک دولتهای اسرائیل و آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران دارد.