آخرین نماز جمعه مسلمانان فلسطینی در ماه رمضان در روز جمعه، هفدهم اردیبهشت، در فضای تنش‌آلود و در میان تدابیر چشمگیر امنیتی با حضور گسترده نظامیان و نیروهای پلیس اسرائیل برگزار شد.
دهها هزار نمازگزار روزه‌دار فلسطینی، که اکثرا ساکنان بخش شرقی بیت‌المقدس/ اورشلیم بودند، با گرد آمدن در محوطه حرم شریف، شامل مساجد الاقصی و عمر، آخرین نماز جمعه ماه روزه را برگزار کردند.
پلیس و سایر نیروهای امنیتی و نظامی اسرائیل که از یک روز پیش حضور خود را در بخش‌های منتهی به حرم شریف گسترش داده بودند، از بامداد جمعه خیابان‌ها و کوی و برزن‌های بسیاری در این بخش از شهر را مسدود کرده و از تردد خودروها جلوگیری می‌کردند.
اسرائیل مانع از ورود مسلمانان فلسطینی کرانه باختری و غزه به بخش شرقی اورشلیم برای مشارکت در آخرین نماز جمعه ماه رمضان شد. فلسطینیان آخرین جمعه ماه نیایش و روزه را «جمعه یتیم» می‌نامند.
همچنین در نخستین برخوردهای ساعات اولیه این روز، از جمله دو مرد فلسطینی در پست بازرسی «سالم» در منطقه «جنین» در شمال کرانه باختری کشته شدند.
اسرائیل اعلام کرد که این دو کشته «تروریست‌های مسلح» بودند که نیروهای اسرائیلی آنها را از پای درآوردند. به گزارش رسانه‌های اسرائیل، نظامیان اسرائیلی یک مرد فلسطینی دیگر را نیز در این معبر زخمی کرده و تحتالحفظ روانه بیمارستان کردند.
رسانه‌های فلسطینی گفته‌اند کشتن یک نوجوان در روز پنجشنبه نیز حاصل آتش نظامیان اسرائیلی بوده است.
همزمان نیروهای ارتش اسرائیل روز جمعه خانه یک مرد فلسطینی را که متهم به کشتن یک جوان اسرائیلی ساکن شهرک «تپواخ» در رویداد روز یکشنبه گذشته در کرانه باختری بود، «نقشه‌برداری» کردند تا خانه را تخریب کنند.
اسرائیل اعلام کرده که مهاجم فلسطینی مظنون به قتل این اسرائیلی را شناسایی و بازداشت کرده است.
اسرائیل از چند دهه پیش تخریب خانه فلسطینیانی را که در کشتن اسرائیلی‌ها دخیل بوده‌اند، در دستور کار قرار داده تا سایر فلسطینیان را از تکرار این اقدامات بازدارد. اسرائیل می‌گوید این افراد باید بدانند که در صورت دخالت در ترور، نه تنها خود محاکمه و زندانی خواهند شد بلکه خانه‌هایشان تخریب شده و خانواده‌شان بی‌جا خواهند شد.
اما سازمان جهاد اسلامی فلسطین پنجشنبه شب در بیانیه‌ای از فلسطینیان خواست تا هدف قرار دادن «نظامیان و شهرک‌نشین‌ها» از طریق چاقوزنی و زیرگرفتن با خودرو را از سربگیرند.
فرمانده یگان‌های عزالدین قسام، شاخه نظامی حماس نیز در بیانیه‌ای گفته است که در مورد اخراج و تخریب خانه‌های فلسطینیان در «شیخ جراح» در شرق بیت‌المقدس/ اورشلیم، «آخرین هشدار» را به «صهیونیست‌ها» داده است.
منطقه «شیخ جراح» در هفته‌های اخیر در پی اقدام نیروهای امنیتی اسرائیل در تخلیه شماری از خانه‌های فلسطینیان، که بیش از پانصد تن از آنها را بی‌جا کرده، متشنج است.
در حالی که شماری از اسرائیلی‌های حامی حقوق فلسطینیان در «شیخ جراح» حضور یافته و از نظامیان اسرائیلی می‌خواهند از آواره کردن ساکنین خودداری کنند، شماری از اسرائیلی‌های حامی گروه موسوم به «عتصما»، از جمله ایتامار بن‌گویر، یک نماینده راستگرای مجلس اسرائیل، نظامیان اسرائیلی و مامورین شهرداری اورشلیم را به عملی کردن ماموریت خود تشویق کرده‌اند.
پلیس اسرائیل بازداشت بیست و چهار تن در رویدادهای پنجشنبه شب و بامداد جمعه در «شیخ جراح» را تایید کرد.
دهها هزار تن از حدود چهارصد هزار فلسطینی شرق بیت‌المقدس، ساکن «شیخ جراح» هستند. آنها جامعه جهانی را به یاری فراخوانده‌اند.
همزمان، چند کشور اروپایی، از جمله فرانسه، آلمان، ایتالیا، اسپانیا و بریتانیا پنجشنبه شب در بیانیه‌ای از اسرائیل خواستند از گسترش شهرک‌‌های «غیرقانونی» در مناطق «اشغالی» شرق اورشلیم خودداری کند.
به نوشته جروزالم پست، بیانیه دولت‌های اروپایی، در پی اقدام شهرداری اورشلیم در تصویب ساخت صدها خانه دیگر در فاصله مناطق میان جنوب شرق بیت‌المقدس، چسبیده به بیت‌اللحم در کرانه باختری، منتشر شد.
اسرائیل این منطقه را «هر خوما» و بخشی از پایتخت خود می‌داند و در سی سال ساخت و ساز در آن، بیش از چهل هزار اسرائیلی از میان حدود ششصد هزار شهرک‌نشین را در این بخش سکنی داده است.
فلسطینیان با حمایت بخش بزرگی از جامعه جهانی تاکید دارند که این منطقه، با نام فلسطینی «جبل ابوغنیم»، پس از اخراج صدها ساکن فلسطینی آن، به اشغال اسرائیل درآمده و باید جزو خاک کشور فلسطین، پس از استقلال کشوری برای آنها، باشد.
رئیس ستاد ارتش اسرائیل از بیم گسترش درگیری و تشدید بحران با فلسطینیان در شرق اورشلیم، کرانه باختری و نوار غزه، اولین سفر برنامه‌ریزی شده خود به آمریکا را به موعد نامعلوم دیگری موکول کرده بود.
