با تشدید درگیری میان فلسطینیان و اسرائیل در اورشلیم و کرانه باختری چند روز بعد از رونمایی از طرح صلح آمریکایی معامله قرن، نیروهای امنیتی اسرائیل بخشی از نمازگزارانی را که برای نماز جمعه، ۱۸ بهمن، به حرم شریف رفته بودند، برگرداندند.
به گزارش رسانههای اسرائیلی و فلسطینی، نیروهای امنیتی اسرائیل اتوبوسهای زیادی را که با نمازگزاران از سایر نقاط به این بخش از بیتالمقدس آمده بودند، به خیابانهای اطراف حرم راه ندادند.
شمار دیگری از اتوبوسهای حامل اعراب مسلمان از شمال اسرائیل در جادههای نرسیده به اورشلیم توسط نیروهای امنیتی به مبدا برگردانده شد.
با وجود این، اوضاع شرق اورشلیم بعد از برگزاری نماز ظهر در مساجد عمر و الاقصی با حضور شماری از فلسطینیان ساکن بیتالمقدس، نسبتا آرام توصیف شد؛ ظاهرا باران و باد شدید در این آرامش نسبی سهیم بوده است.
پیش از آن نیز گروه قلیلی از فلسطینیان در نماز بامداد جمعه در حرم شریف شرکت کرده و به آرامی پراکنده شدند.
با وجود این، شمار و حضور نیروهای امنیتی اسرائیل، شامل پلیس، واحد مرزبانی، ارتش و لباس شخصیهای شباک، سازمان امنیت این کشور در شرق اورشلیم و نقاط اصطکاک در کرانه باختری، به میزان چشمگیری افزایش یافته است.
نهادهای نظامی، انتظامی و امنیتی اسرائیل پس از سلسله رویدادهای پنجشنبه، ۱۷ بهمن، که در آن چهار فلسطینی کشته، دهها فلسطینی و همچنین ۱۲ سرباز اسرائیلی زخمی شدند، هزاران تن از نیروهای خود را از بیم وخیم شدن اوضاع در شرق اورشلیم، جادهها و پستهای بازرسی کرانه باختری و اطراف یهودینشینها مستقر کردند.
نفتالی بنت، وزیر دفاع اسرائیل، جمعه در دیدار از چند سرباز زخمی شده که هنوز در بیمارستان اورشلیم بستری هستند، گفت «روزهای آینده نیز پرچالش خواهد بود».
گیلاد اردان، وزیر امنیت داخلی اسرائیل، که مسئولیت نیروهای انتظامی و پلیس در دست اوست، روز جمعه گفت که میان رونمایی از طرح صلح معامله قرن با تشدید ناآرامیها در کرانه باختری و نیز افزایش بالنهای آتشزایی که فلسطینیان از غزه به جنوب اسرائیل میفرستند، ارتباط وجود دارد.
آویو کوخاوی، رئیس ستاد ارتش اسرائیل، نیز یک روز پیش گفته بود که ارتش اجازه تکرار رویدادهای سال ۲۰۱۵ را نخواهد داد.
از سال ۲۰۱۵ تا حدود دو سال بعد از آن، فلسطینیان در حملات موسوم به «انتفاضه سکاکین» («خیزش چاقو») عمدتا به نظامیان اسرائیلی در اورشلیم و کرانه باختری حمله میکردند اما شماری از غیرنظامیان اسرائیلی نیز کشته شدند.
در دوره «خیزش چاقو» یا زیرگرفتن عامدانه اسرائیلیها با خودرو، صدها فلسطینی که اکثرا عوامل حملات و نوجوانان یا جوانان کم سن و سال بودند، کشته و شمار دیگری زخمی شدند.
در این میان، یک مرد فلسطینی که بامداد پنجشنبه شماری از سربازان این کشور را با خودرو در شهر اورشلیم زیر گرفت، در بازجویی سازمان امنیت این کشور قرار دارد.
برادر این مرد فلسطینی گفته است که او عصر پنجشنبه خود را به پلیس معرفی کرد زیرا مدعی است که بر اثر خوابآلودگی سربازان را زیر گرفت ولی از ترس کشته شدن فرار کرد؛ اسرائیل این ادعا را باور نکرده است.
همزمان پلیس اسرائیل اعلام کرد مهاجمی که روز پنجشنبه با کلت کمری به نیروهای مرزبانی اسرائیل در شرق اورشلیم شلیک کرد و یکی از آنها را به طور سطحی زخمی کرد، و خود نیز با شلیک گلوله کشته شد، یک گلفروش ۴۵ ساله از ساکنان حیفا بود که به تازگی از مسیحیت به اسلام گرویده بود.
نیروهای امنیتی اسرائیل خانه و گلفروشی این مرد به نام شادی بنا را تفتیش و از دو برادر او نیز بازجویی کردهاند.
رسانههای اسرائیل گزارش دادند که ارتش به تشکیلات خودگردانی اطلاع داده که نظامیان اسرائیلی در رویدادهای بامداد پنجشنبه در اردوگاه فلسطینی جنین در شمال کرانه باختری «اشتباهی» طارق بدوان، افسر حکومت فلسطینی را کشتند.
طی درگیری نیروهای اسرائیلی با مردم محل در اردوگاه جنین، زمانی که نظامیان برای خراب کردن خانه احمد جمال قنبع، زندانی فلسطینی محکوم به کشتن یک خاخام اسرائیلی رفته بودند، یک مرد ۱۹ ساله فلسطینی نیز کشته شد.
اسرائیل میگوید که مهاجمانی مسلح به نیروهای این کشور شلیک کرده بودند؛ با وجود این درگیریها در جنین، خانه زندانیِ محکوم به حبس ابد، ویران شد.
در همین حال در آمریکا جرد کوشنر، مشاور ارشد دونالد ترامپ و طراح برنامه صلح معامله قرن روز پنجشنبه گفت که رئیس تشکیلات خودگردانی «مسئول خشونت روزهای اخیر علیه اسرائیل است».
وی به شبکه فاکسنیوز گفت، محمود عباس برای «ایام خشم» فراخوان داده حتی پیش از آن که طرح صلح را ببیند.
جرد کوشنر همچنین گفت که دولت اسرائیل موافقت کرده تا پیش از انتخابات این کشور در ماه آینده، گامی برای الحاق بخشهایی از کرانه باختری برندارد.
بنیامین نتانیاهو که هفته گذشته گفته بود دولتش بلافاصله دره اردن و مناطق یهودینشینهای کرانه باختری را به خاک اسرائیل منضم خواهد کرد، در روزهای اخیر به سران یهودینشینها که برای الحاق فوری این مناطق اصرار دارند، گفت این اقدام تاریخی باید ضمن تفاهم با دولت واشینگتن انجام شود.
معامله قرن همه یهودینشینهایی را که دولتهای اسرائیل در ۵۳ سال تسلط بر کرانه باختری ساخته و حدود نیم میلیون اسرائیلی را در آن اسکان دادهاند، در دست اسرائیل حفظ میکند.
فلسطینیان طرح آمریکا را از اساس رد کرده و گفتهاند نکته مثبتی جز خیانت به آرمان فلسطینی در آن نمیبینند.
موضع فلسطینیان با انتقادهای شدید جرد کوشنر، سایر بلندپایگان آمریکا و دولت اسرائیل روبهرو شده، اما اتحادیه عرب، سازمان همکاری کشورهای اسلامی و اتحادیه اروپا حمایتهایی غیرالزامآور از فلسطینیان بیان کردهاند.