رسانه‌های اسرائیلی این هفته رقابت‌های جام جهانی قطر را که صحنه مصاف تیم‌های ملی ایران و آمریکا بود، با نگاهی به اعتراضات داخلی ایران دنبال کردند.
اما نومیدی از تحول در روابط میان اسرائیل و قطر در حالی که همکاری‌های اسرائیل با سایر امیرنشین‌های خلیج فارس رو به گسترش است، یکی دیگر از مسائل مهم برای رسانه‌های اسرائیل بود.
این پرسش که حضور راستگرایان افراطی در دولت جدید بنیامین نتانیاهو بر جامعه، سیاست و حتی ارتش اسرائیل چه اثراتی خواهد داشت، از هم اکنون محل مناقشه‌ای سخت میان سیاستمداران اسرائیلی است.
نگاه اسرائیلی به اعتراضات ایران
یک مفسر سیاسی سرشناس اسرائیلی این هفته گفت که تظاهرات اعتراضی ایران با وجود قدرت و وسعت آن، «درجا می‌زند».
یونی بن‌مناخم، مدیرکل پیشین سازمان ملی رادیو و تلویزیون اسرائیل و کارشناس خبره دنیای عرب، که دیدگاه‌هایش در سایت اسرائیلی «نیوزوان» بازتاب یافته، تأکید کرد که همچون ارزیابی ارتش اسرائیل، به این باور رسیده که اعتراضات ایران به سطح «شورش‌های مدنی» رسیده اما در حال حاضر خطری جدی متوجه رژیم تهران نیست و «به تغییر حکومت حاکم منجر نخواهد شد».
به گفته یونی بن‌مناخم، موج اعتراضی کنونی ایران رهبری مشخصی با دستور کار سازمان‌یافته ندارد و باید اقرار کرد که نیمی از شرکت‌کنندگان در تظاهرات، جوانان و اقلیت‌های قومی مانند کردها و بلوچ‌ها هستند و یا زنانی که در دانشگاه‌ها صدای اعتراض خود را بلند کردند و این برای تغییر یک حکومت کافی نیست.
این مفسر در همین حال تأکید دارد که بر خلاف ادعای رهبری حکومت ایران که تلاش کرده تا اعتراضات را طوفانی در فنجان و موجی ایجاد شده از سوی بازی‌خوردگان اسرائیل و آمریکا قلمداد کند، تظاهرات ایران خودجوش است و رژیم نیز خود به خوبی از این امر آگاه است. اما این موج اعتراضی پس از هفته‌ها با پیشرفت چندانی روبه‌رو نبوده و پایه‌های اساسی حکومت را نلرزانده است. به گفته او، نتیجه نگرفتن اعتراضات اما در ادامه تنها نفرت مردم ایران از حکومت را عمیق‌تر خواهد کرد.
به گفته یونی بن‌مناخم، وضعیت حال حاضر ایران فرصتی برای اسرائیل فراهم کرد تا رژیم افراطی و خطرناک حاکم بر تهران را به سوی سرنگونی سوق دهد، اما راه برای فعالیت اسرائیل در این زمینه باز نیست به ویژه آن‌که به نظر می‌رسد که دولت بایدن هم علاقه‌ای به ورود به چنین مسیری ندارد.
یونی بن‌مناخم معتقد است که اعتراضات ایران فرصتی برای جهان غرب ایجاد کرد که اگر می‌خواست، می‌توانست گام‌هایی برای تبدیل کردن تکانه‌های کنونی به ضربات منجر به سرنگونی رژیم بردارد اما به نظر می‌رسد که دولت جو بایدن از چنین مداخله‌ای هراس دارد، که یکی از دلایل احتمالی آن، تمایل واشینگتن به حفظ گزینه بازگشت به مذاکرات با ایران بر سر احیای برجام و یا گفت‌وگوهای احتمالی در مورد همکاری پهپادی و موشکی ایران با روسیه است.
دردسرهای قطر برای تیم خبری اسرائیلی
شماری از تماشاچیان پرشور ایرانی که در پایان دومین مسابقه تیم ملی ایران در جام جهانی از پیروزی دو بر صفر ایران بر ولز سرمست بودند، ظاهراً بدون آگاهی از این‌که از سوی یک رسانه اسرائیلی مورد مصاحبه قرار گرفته‌اند، با شادمانی دور اوری لوی، یکی از خبرنگاران متعدد اسرائیلی اعزامی به قطر را احاطه کرده و صحنه‌ای دیدنی به وجود آوردند. لحظات هیجان‌انگیزی برای خبرنگار شبکه «کان» با تماشاچیان ایرانی، در سایر رسانه‌های اسرائیل نیز بازتاب گسترده یافت.
اما کماکان بسیاری از تماشاچیان عرب و حتی پلیس قطر در روزهای گذشته با خبرنگاران شبکه‌های اسرائیلی برخورد متفاوتی داشتند تا ظاهراً به زعم خود بر حمایت خود از فلسطینیان تأکید کرده و حتی با موجودیت اسرائیل مخالفت کنند.
یک پلیس قطری از نیروهای مأمور ارائه خدمات به خبرنگاران خارجی، که الی اوخانا، فوتبالیست پیشین تیم ملی اسرائیل و یکی از مفسران ورزشی در مسابقات کنونی را سوار خودروی تیم خدمات کرده بود، وقتی شنید که او و تیمش از اسرائیل هستند، بارها با تعجب گفت چنین چیزی را باور نمی‌کند.
این تیم خبری اسرائیلی ناچار شد که بگوید شوخی کرده و اسرائیلی نیستند. نیروی خدماتی قطری جواب داد که اگر اسرائیلی بودید شما را همین جا پیاده می‌کردم. با بازتاب این ماجرا در رسانه‌های اسرائیل، خانواده آقای اوخانا از او خواستند عطای حضور در این رقابت جهانی را به لقایش ببخشد و به کشور بازگردد.
گای هوخمن، کمدین اسرائیلی نیز که یکی از هزاران علاقه‌مند اسرائیلی مسافر قطر بود، پس از آن‌که یک روزنامه‌نگار فلسطینی‌الاصل آمریکایی، از همکاران پیشین شبکه سیانان، یک ویدیو از او با اونیفورم ارتش مربوط به دوره خدمت در نیروی ذخیره ارتش را منتشر کرد، با احساس نگرانی از ادامه اقامت در قطر، بازگشتش به اسرائیل را به جلو انداخت.
شبکه آی۲۴ در این رابطه نوشت کلیپ‌هایی که این کمدین برای جام جهانی ساخت، هواداران زیادی در دنیای عرب جلب کرد و از جمله یک کلیپ با این مضمون طنز که برای صلح با کشورهای عربی به قطر رفته بیش از نیم میلیون بیننده داشت اما ممکن بود جانش زیر تهدید باشد.
به نوشته جروزالم پست، قطر روی سرد خود را به خبرنگاران و اسرائیلی‌های تماشاچی نشان داد و مردم محلی و حتی برخی مسئولان قطری اسرائیلی‌ها را بایکوت کرده و بر سر آن‌ها فریاد زدند.
این روزنامه افزود که رویدادهای قطر نشان داد پیمان‌های ابراهیم جایگاه اسرائیل در منطقه را تغییر نداده است.
روزنامه هاآرتص نیز یادآوری کرد که پیمان‌های صلح ابراهیم با میانجی‌گری آمریکا، به عادی سازی روابط اسرائیل با چند کشور حاشیه خلیج فارس منجر شد اما بر اساس رویدادهای جاری در جام جهانی قطر نمی‌توان امیدی به آب شدن یخ رابطه میان آن کشور و اسرائیل متصور بود.
در نتیجه این رویدادها، تیمی از وزارت خارجه اسرائیل که برای رسیدگی به نیازهای تماشاچیان اسرائیلی در قطر مستقر شده، با شکایت به دولت دوحه، بر لزوم حفظ آزادی خبرنگاران اسرائیلی و انجام کار خود در شرایط امن تأکید کرد.
به نظر می‌رسد که دولت قطر نه تنها در این راستا کاری نکرد بلکه بر اساس فایل‌هایی که گروه هکری «بلاک رویوارد» از خبرگزاری فارس به دست آورد، همکاری امنیتی قطر و ایران، برای جان مسافران اسرائیلی در قطر نیز یک تهدید بالقوه بود و در این راستا، شورای امنیت ملی اسرائیل، به اسرائیلی‌های حاضر در قطر توصیه کرد تا هویت اسرائیلی خود را برجسته نکنند.
طرح مشترک با کشورهای پیمان ابراهیم برای توانمندتر کردن زنان
از سوی دیگر، روابط اسرائیل با امارات، بحرین و مراکش در سومین سال عادی‌سازی خود در اوج شکوفایی است. اسحاق هرتزوگ، رئیس‌جمهور اسرائیل، این روزها با وجود تهدیدهای زیاد آنلاین در تدارک نخستین سفر رسمی به بحرین است.
همزمان روزنامه اسرائیل هیوم از یک برنامه سه‌ماهه مشترک برای توانمندتر کردن زنان اسرائیلی، اماراتی، بحرینی و مراکشی خبر داد.
«شورای بازرگانی امارات و اسرائیل»، یک گروه پیشرو که امکاناتی را برای گسترش تجارت، نوآوری و سایر همکاری‌ها فراهم می‌کند، در هم‌یاری با سفارت آمریکا در اسرائیل، برنامه خود را با این هدف طراحی کرده که ایجاد فرصت برای زنان راه رسیدن آن‌ها به مدیریت و رهبری در شرکت‌ها و موسسات را بازتر می‌کند. همکارهای مشترک این نهادها در دوره اخیر دست‌کم یکصد زن در این سه کشور عربی را به قله‌های مدیریت در نهادهای متعدد رسانده است.
اجماع بر سر ایران، اختلاف بر سر نفوذ راستگرایان در ارتش
فرماندهان ارشد ارتش اسرائیل و در صدر آن‌ها ژنرال آویو کوخاوی، که به زودی دوره چهار ساله او در مسند ریاست ستاد کل ارتش به پایان می‌رسد، در روزهای گذشته همزمان با رزمایش مشترک سه روزه نیروی هوایی اسرائیل با جنگنده‌های آمریکایی، بر آمادگی تسریع در «حمله به ایران و متحدین آن در منطقه»، تأکید کردند و گفتند که طرح‌های ارتقای توانمندی ارتش در این راستا ادامه یافته است.
به نوشته یدیعوت آحرونوت، موعد زمانی این رزمایش یک هفته پس از افزایش غنی‌سازی اورانیوم در ایران به سطح ۶۰ درصد در تأسیسات فردو بود.
یائیر لاپید که هنوز نخست‌وزیر موقت است، روز نهم آذر ضمن بازدید از رزمایش و حضور در مقر زیرزمینی نیروی هوایی اسرائیل، در حالی که آویو کوخاوی و تومر بار، فرمانده نیروی هوایی در کنار او بودند، گفت «همکاری راهبردی با آمریکا و سایر کشورها، توانمندی ارتش اسرائیل را در رویارویی با چالش‌های ناشی از ایران در منطقه، تقویت می‌کند. ما در آسمان و زمین شرکایی داریم اما از این حق برخورداریم که هر طور که صلاح خود می‌دانیم از کشور دفاع کنیم».
در مورد مقابله ارتش اسرائیل با «تهدیدات ناشی از برنامه‌های اتمی» و «جاه‌طلبی‌های منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران» اجماع نسبتا کاملی در میان جامعه اسرائیل و سیاستمداران و احزاب این کشور وجود دارد.
اما از زمان تقویت احزاب راست افراطی در انتخابات روز دهم آبان در اسرائیل و امضای پیمان ائتلاف میان حزب لیکود به رهبری بنیامین نتانیاهو با جنبش راست‌گرای «اقتدار یهودی» که به زودی ایتامار بن‌گویر را بر مسند وزارت «امنیت ملی» خواهد نشاند، نگرانی نسبت به عواقب دخالت سیاستمداران در عملکرد ارتش افزایش یافته، به گونه‌ای که وزیر دفاع و رئیس کنونی و پیشین ستاد ارتش اسرائیل در روزهای گذشته در این باره «هشدار» داده‌اند.
این جنجال پس از آن بالا گرفت که یک سرباز ارتش در کرانه باختری در برخورد فیزیکی با حامیان جناح چپ، در برابر دوربین گفت که به زودی ایتامار بن‌گویر وزیر خواهد شد و نظم مورد نیاز را برقرار خواهد کرد. اما محکوم شدن این سرباز در محاکمه داخلی ارتش به ده روز حبس، ایتامار بن‌گویر را برای ابراز همبستگی با والدین او به خانه این سرباز کشاند.
بنیامین نتانیاهو این هفته در مصاحبه با رسانه‌های آمریکایی گفت نگرانی‌ها نسبت به تبدیل شدن اسرائیل به کشوری که بر اساس قوانین مذهبی و تلمود اداره شود، اغراق است و او نخواهد گذاشت که افراطیون سکان کشور را به دست بگیرند یا شرایط را به زیان اقلیت‌های جنسی تغییر دهند.
آقای نتانیاهو تاکید کرد که برای حزب لیکود حفظ وزارت دفاع «خط قرمز» بوده و برای همین حاضر نشده که در مذاکرات تشکیل ائتلاف دولت، این وزارت را به رهبر حزب «صیهونیسم دینی» واگذار کند.
ژنرال گادی آیزنکوت، رئیس پیشین ستاد ارتش و سیاستمدار تازه‌کار لیبرال که یار سیاسی بنی گانتز است، گفته است که اگر دولت راست‌گرای بنیامین نتانیاهو حقیقتاً برنامه‌های خود را اجرایی کند، باید یک میلیون انسان را به خیابان کشاند که علیه او تظاهرات کنند و «خود من نیز یکی از آن‌ها خواهم بود».
