نظر به برنامهٔ بنیامین نتانیاهو برای عادی‌سازی رابطهٔ کشورش با عربستان سعودی و سایر دولت‌های عربی و اسلامی در چارچوب آن‌چه او «تشکیل ائتلاف» علیه «تهدیدهای جمهوری اسلامی ایران» می‌نامید، انتشار خبر بهبود مناسبات تهران و ریاض بسیار زود به موضوعی دیگر برای تشدید جدل داخلی اسرائیل تبدیل شد و مخالفانی که سه ماه است علیه سیاست‌های داخلی نتانیاهو تظاهرات می‌کنند، انتقاد از او را گسترش دادند.
«فعال شدن سازوکار خودتخریبی، یکی از عوامل نزدیکی تهران و ریاض»
شبکه هفت، یکی از رسانه‌های جناح راست، توافق آشتی ایران و عربستان سعودی را «یک خبر بسیار بد برای اسرائیل و تمامی جهان آزاد» نامید و نوشت زمان آن است که جناح‌های رقیب در اسرائیل که در سه ماه اخیر با یکدیگر بر سر تغییرات دستگاه قضایی درگیر شده‌اند، بنشینند و اختلافات را حل کنند تا دوباره علیه «تهدید وجودی» از ناحیه ایران متحد شوند.
شبکه هفت به نقل از نفتالی بنت، نخست‌وزیر پیشین، نوشت انتشار خبر غافلگیرکنندهٔ نزدیکی دوبارهٔ ایران و عربستان سعودی «یک ضربهٔ مهلک به تلاش‌ها برای ایجاد ائتلاف منطقه‌ای علیه تهران و یک ناکامی بزرگ دولت نتانیاهو است و ترکیبی از غفلت سیاسی و ضعف ناشی از درگیری‌های داخلی اسرائیل این کشور را از چنین تحولی بی‌خبر گذاشت».
او افزود دولت کنونی «کابینه‌ای لنگ است که کشور را وارد سازوکار خودتخریبی کرده، یک شکست بزرگ اقتصادی، سیاسی و امنیتی است و اقداماتش هر روز موجودیت اسرائیل را به خطر می‌اندازد».
میخائل میلشتین و راز تسیمت، دو کارشناس ایران و منطقه، در روزنامه یدیعوت آحرونوت نوشتند که توافق ایران- عربستان سعودی مهر اثبات بر این گفته است که «اسرائیل هرگز سیاست خارجی مشخصی ندارد... اما تنها هرج‌ومرج سیاسی داخلی اسرائیل دلیل نزدیکی دوباره تهران و ریاض نیست، این رویداد برآمد تحولات گستردهٔ منطقه‌ای و بین‌المللی است، از جمله تلاش سعودی برای بیرون‌کشیدن پایش از باتلاق جنگ یمن از راه کاهش تنش با ایران. رژیم تهران نیز در تقلای کاستن از بار سنگین فشارهای بین‌المللی بر دوش خود، مسیر نرمش با سعودی را برگزیده... اما این توافق نشان‌دهندهٔ ناکامی دولت آمریکا در قبال عربستان به طور خاص و جایگاه ضعیف واشینگتن در خاورمیانه به‌طور کلی است. در کنار آن، نشانی است از نفوذ فزایندهٔ منطقه‌ای چین که نقش کلیدی در میانجی‌گری بین ایران و عربستان ایفا کرده است».
سایت سروگیم نوشت توافق ایران- عربستان سعودی هم ضربه به آمریکاست و هم به نتانیاهو. روزنامه گلوبز، شکستن یخ روابط تهران- ریاض را «تهدیدی برای راهبرد امنیتی اسرائیل» نامید. روزنامه «مکور ریشون» اما نوشت «اسرائیل بهای اشتباهات دولت جو بایدن در قبال سعودی و منطقه را می‌پردازد».
ژنرال عاموس یادلین، فرمانده پیشین سازمان اطلاعات نظامی ارتش، به شبکه ۱۲ تلویزیون گفت که برخلاف خوش‌بینی‌های بنیامین نتانیاهو، ضریب مخاطرات برای اسرائیل در خاورمیانه افزایش یافته و جایگاه جمهوری اسلامی تقویت شده، اما نتانیاهو توان درک تهدیدات را از دست داده و کماکان بر تغییرات دستگاه قضایی اسرائیل اصرار دارد.
یعکوو نگل، یکی از مشاوران پیشین امنیت ملی، هم در روزنامه اسرائیل‌هیوم به نهادهای کشورش توصیه کرد به کوشش برای نزدیکی به عربستان سعودی ادامه دهند.
اسرائیل‌هیوم، که رسانه راستگرایان است، در مقالهٔ دیگری اظهارنظر کرد که حلقهٔ محاصره‌ای که اسرائیل برای گیرانداختن ایران در آن برنامه‌ریزی کرده بود، حال با توافق ایران- عربستان سعودی باز شده است.
سایت خبری والانیوز نزدیکی دوباره سعودی به ایران را تصمیم محمد بن‌سلمان، ولیعهد سعودی، دانست و نوشت او به این باور رسید که نمی‌تواند به آمریکا تکیه کند.
بنا به ارزیابی سایت اقتصادی کالکالیست، ولیعهد سعودی با رها کردن کشورش از بار سنگین اقتصادی جنگ یمن و بودجه‌هایی که می‌بایست صرف مقابله با ایران شود، فرصتی فراهم کرده تا شکوفایی اقتصادی عربستان با آهنگی سریع‌تربه جلو برود.
در جناح مخالفین نیز، تسوی برئل، مفسر روزنامه هاآرتص، نوشت «توافق ایران- سعودی نقشه جدیدی از خاورمیانه و فراتر از آن را ترسیم می‌کند؛ سعودی با این اقدام به تهران مشروعیت داده تا برای بهبود رابطه با سایر کشورهای عربی مانند مصر هم اقدام کند؛ توافقی است که رؤیای اسرائیل برای تشکیل ائتلاف منطقه‌ای عربی علیه ایران را از بین می‌برد و ممکن است جانی تازه هم در کالبد احیای برجام بدمد. هم‌زمان توافقی است که نشان افزایش قدرت چین در منطقه به زیان آمریکای ضعیف شده است».
به نوشته هاآرتص، نفوذ اقتصادی چین به نفوذ سیاسی ترجمان یافته و راهش را برای تعیین نظم مورد نظر خود در منطقه با توسل به ایران و عربستان گشوده است. این روزنامه جناح چپ این را هم نوشت که اسرائیل از اساس فاقد قدرت و نفوذی است که بتواند موضع عربستان سعودی را در قبال ایران تغییر دهد.
هاآرتص بر این باور است تهدیدی که اسرائیل در خصوص ایران بیان می‌کند، به‌ویژه به دلایل داخلی اسرائیل، بی‌اعتبار است.
«منشأ نزاع اسرائیل و ایران مبهم است»
سایت تایمز اسرائیل با جاناتان لزلی، نویسندهٔ کتاب «ترس و ناامنی؛ اسرائیل و روایت تهدید ایران» به گفت‌وگو نشست تا بررسی کند که آیا ایران حقیقتاً همان تهدیدی است که اسرائیل مدعی وجود آن است؟
به‌نوشتهٔ این روزنامه، گزارش‌های متعدد در خصوص «بلندپروازی هسته‌ای ایران، تأمین مالی گروه‌هایی مانند حماس و حزب‌الله، تحکیم جای پای نظامی ایران در سوریه و تلاش برای ضربه زدن به جوامع یهودی در دنیا و یا مأموران سیاسی اسرائیلی در کشورهای دیگر»، ایران را در نظر مردم اسرائیل به‌عنوان یک دشمن وخیم ترسیم کرده، به‌گونه‌ای که اکثر اسرائیلی‌ها بر این باورند که تهدیدهای ناشی از ایران تنها با خطری مانند حکومت آلمان نازی برای یهودیان قابل قیاس است.
جاناتان لزلی، استادیار مرکز مطالعات امنیتی دانشگاه جرج‌تاون که هفت سال پیش سفر دو هفته‌ای به ایران داشته و در اسرائیل نیز با اساتید دانشگاه کارشناس ایران دیدار کرده و اسناد دولتیِ تا کنون فاش‌شدهٔ اسرائیل در مورد ایران را مطالعه کرده، با مقایسه نزاع اسرائیل و ایران با جنگ سرد میان آمریکا و شوروی در قرن بیستم می‌گوید:
در آن زمان نیز سران دو کشور، یکدیگر را به‌عنوان تهدید وجودی معرفی و تمامی منابع مالی و سرمایه‌های ملی را مصروف آمادگی جنگی برای احتمال درگیرشدن در جنگ هسته‌ای می‌کردند. اما بر خلاف مقابله ابرقدرت‌ها، که از خاکستر جنگ جهانی دوم سربرآورده بود، منشأ درگیری اسرائیل و ایران مبهم است مخصوصاً که دو کشور تا چند دهه پیش همکاری و مراوده داشتند.
تایمز اسرائیل از آقای لزلی پرسیده: کتاب‌تان مدعی است که بنیامین نتانیاهو تهدید ایران را از یک چالش امنیتی - فنی به یک جنگ صلیبی اخلاقی تبدیل کرده و خاطرات عاطفی هولوکاست را القا می‌کند. آیا برای او تهدید ایران ترفندی جهت کسب آرای انتخاباتی است؟
پاسخ نویسنده:
«بله، این بیشتر یک تاکتیک سیاسی است تا باور حقیقی... نتانیاهو با هراس‌افکنی و موازی‌سازی میان ایران و آلمان نازی، پذیرش امکان تعامل دیپلماتیک با ایران را غیرممکن کرده... رهبران جمهوری اسلامی در انکار هولوکاست مجرم هستند، از لفاظی‌های تحریک‌آمیز علیه اسرائیل استفاده کرده‌اند اما آیا آن‌ها حاضر به نسل‌کشی هستند که می‌دانند خودکشی خود آن‌ها نیز هست؟ فکر نمی‌کنم چنین باشد... این سناریوی آخرالزمانی با رفتار سران تهران تا حال هم‌خوانی ندارد... تهدید ایران برای کشتن گردشگران و دیپلمات‌هایش تنها تحرکاتی آماتوری بوده و خطر وجودی نیست... در حالی که موساد به عملیات بسیار پیچیده و موفق در داخل ایران اقدام کرده است.»
طرح «چارچوب ملت» برای جلوگیری از برادرکشی نیز مؤثر نیفتاد
سه ماه پس از آغاز اعتراضات گستردهٔ صدها هزار نفرهٔ اسرائیلی‌ها علیه سلسله قوانینی که دولت و ائتلاف اکثریت حاکم بر مجلس اسرائیل، به‌رهبری بنیامین نتانیاهو، با هدف تغییرات وسیع در قوه قضاییه انجام می‌دهد، اسحاق هرتزوگ، رئیس‌جمهور، این هفته طرحی را که برای سازش میان مخالفان و موافقان دولت تنظیم کرده، ارائه کرد.
نطق هشدار هرتزوگ ضمن ارائه طرح سازش خود، یکی از مهم‌ترین رویدادهای رسانه‌ای این روزها بود. او با لحنی که نگرانی و اندوه در آن موج می‌زد، با بیان این‌که طرح خود را پس از سه ماه مذاکره و ملاقات با «هزاران» تن از آحاد ملت و کارشناسان تنظیم کرده، هشدار داد که بحران اجتماعی کنونی، مردم اسرائیل را دچار اختلافی کم‌سابقه کرده، خانواده‌ها بر سر میز شام آخر هفته با یکدیگر بر سر آن دعوا می‌کنند، همسایه‌ها با هم دعوایی شده‌اند، نیروهای ارتش و مهم‌ترین مأموران نهادهای کشور هر یک دیگری را بر سر آن می‌کوبد...
اسحاق هرتزوگ گفت «هر کس که فکر می‌کند بروز جنگ داخلی در اسرائیل یک ادعاست که هرگز محقق نخواهد شد، نمی‌داند از چه حرف می‌زند».
او افزود: «وحدت مثال‌زدنی در میان جامعه اسرائیل یک عامل مهم بازدارنده برای همه دشمنان بود اما وضعیت کنونی، آحاد مردم را از یکدیگر جدا کرده، به اقتصاد آسیب می‌زند، امنیت، جامعه، روابط سیاسی و انسجام کشور را متزلزل کرده است... سخنانی که از جناح‌های رقیب در این دوره شنیدم به من ثابت کرد که جنگ داخلی و برادرکشی دیگر یک خط قرمز نیست... دشمنان را نیز به طمع انداخته که ورود یک تروریست از لبنان به خاک اسرائیل در روزهای اخیر با بمب قوی، نشانی از تیزشدن دندان دشمنان برای دریدن ما در شرایطی است که خود نیز به جان یکدیگر افتاده‌ایم.»
سران اپوزیسیون طرح سازش موسوم به «چارچوب ملت» را پذیرفتند اما بنیامین نتانیاهو پیش از آنکه به یک سفر خارجی دیگر برود، گفت این طرح وضعیت کنونی را تثبیت می‌کند و مواضع ائتلاف اکثریت سیاسی را بازتاب نمی‌دهد. رسانه‌های همسو با نتانیاهو نیز با حمایت از او، دست رد به سینه اسحاق هرتزوگ زدند.
کارتون سایت کالکالیست: نتانیاهو برای ضربه‌زدن به چپ در اسرائیل تیشه به ریشهٔ سایر امور اساسی دیگر زده است:
در این شرایط که اعتراضات صدها هزارنفره اسرائیلی‌ها و هشدارهای شخصیت‌ها و نظامیان و قضات و صاحبان سرمایه و مدیران بانک‌ها اثری بر سیاست‌های دولت نتانیاهو نداشته، یک هزار هنرمند، نویسنده، شاعر و استاد دانشگاه، از جناحی که تغییرات قضایی را کودتا می‌دانند، در نامه به دولت‌های غربی، از آن‌ها خواستند بنیامین نتانیاهو را به کشور خود راه نداده و با او دیدار نکنند.
داوید گروسمن، نویسنده سرشناس و همفکرانش نوشتند: اسرائیل به حادترین بحران تاریخ خود رسیده و دولت نتانیاهو کشور را در روندی سریع و خطرناک، از یک دموکراسی شکوفا به سوی یک دیکتاتوری تئوکراتیک می‌برد... اکنون زمان آن است که کشورهای دوستدار دموکراسی اسرائیل در کنار مردم این کشور بایستند و نتانیاهو را که متهم به فساد است و در زیر محاکمه به خاک خود راه ندهند.»
داوید گروسمن، نویسنده مشهور در میان نویسندگان نامه به سران اروپا علیه نتانیاهو
درخواست مخالفان در فرودگاه خطاب به نتانیاهو: برنگرد
