تلویزیون ملی ژاپن میگوید، مقامهای دولت آن کشور در مراحل نهایی برنامهریزی سفر شینزو آبه به تهران و دیدار با رهبران جمهوری اسلامی قرار دارند.
کانال بینالمللی شبکه اناچکی شامگاه ششم خرداد ماه به نقل از مقامهای رسمی دولت ژاپن گزارش داده که این سفر قرار است در میانه ماه ژوئن، دو هفته دیگر، انجام شود.
آنطور که اناچکی میگوید شینزو آبه در تهران با آیتالله علی خامنهای، رهبر و حسن روحانی رئیس جمهوری اسلامی، دیدار و گفتوگو خواهد کرد.
واپسین باری که یکی از نخستوزیران ژاپن به ایران سفر کرد بهسال ۱۹۷۸ باز میگردد. تنها اندکی پیش از انقلاب بهمن ۵۷، تاکئو فوکودا، به تهران رفته بود. البته در سالهای گذشته مقامهای ارشد دو کشور دیدارهایی در ژاپن و دیگر کشورها داشتهاند.
سفر شینزو آبه از آن سو که احتمال دارد او حامل پیامی از رئیسجمهوری آمریکا باشد و یا قصد میانجیگری بین تهران و واشینگتن را داشته باشد نیز اهمیت پیدا کردهاست.
این سفر احتمالی در اوج یکی از تازهترین تنشها بین جمهوری اسلامی و ایالات متحده، در حالی انجام میشود که آمریکا کلیت صادرات نفت ایران را هدف تحریم قرار داده و برای مقابله با آنچه «تهدیدها و تحرکات تازه» تهران توصیف کرده، توان نظامیاش در غرب آسیا را افزایش دادهاست.
مقامهای ایران «تهدیدها و تحرکات تازه» را رد کرده و گفتهاند قصد ندارند آغازگر جنگی با آمریکا باشند، اما اگر چنین جنگی در گیرد، «واشینگتن آن را تمام نخواهد کرد».
مقامهای آمریکا نیز هشدار دادهاند در صورت هرگونه تهدیدی از سوی جمهوری اسلامی یا گروههای نیابتی آن، با تمام قوا واکنش نشان خواهند داد.
در این بین و در حالیکه تهدیدهای لفظی دو طرف زمانی در حال اوج گرفتن بود، دونالد ترامپ، درسفر اخیر خود به ژاپن، تلویحا از اقدامات نخستوزیر آن کشور و برقراری ارتباط با مقامهای ارشد ایران حمایت کرد.
دونالد ترامپ روز دوشنبه گفت «معتقد هستم ایران میخواهد گفتوگو کند، و اگر آنها خواستار گفتوگو باشند، ما هم خواستار آن هستیم». او افزوده بود «میدانم که نخستوزیر [ژاپن، شینزو آبه] در واقع روابط خیلی نزدیکی با دستگاه رهبری ایران دارد… هیچ کسی، بهخصوص خود من، نمیخواهد شاهد وقوع اتفاقهای ناگوار باشد».
پیش از این و پس از شکلگیری توافق اتمی بین تهران، دولت باراک اوباما و پنج قدرت جهانی دیگر، نیز گزارشهایی از سفر احتمال ابه به تهران منتشر شده بود، هرچند این سفر صورت نگرفت و دولت ترامپ نیز بهکلی از توافق اتمی خارج شد.
گزارشهای مربوط به تمایل نخستوزیر ژاپن برای میانجیگری بین تهران و واشینگتن تازگی ندارد، اما گفته شده بود او پس از «مشورت با ترامپ» تصمیم نهایی خود را خواهد گرفت.
در اظهارات فعلی مقامهای جمهوری اسلامی تمایلی به گفتوگو با دولت آمریکا دیده نمیشود. رهبر جمهوری اسلامی که در واقع تصمیمگیرنده نهایی در مورد سیاستهای کلانی مانند مذاکره با آمریکا است، چندی پیش چنین گفتوگویی را «سم مضاعف» توصیف کرده بود.
محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران، روز گذشته گفته بود «اقدامات و نه حرفهای دونالد ترامپ» نشان خواهد داد هدف او چیست. هرچند آقای ظریف توضیحی در مورد این «اقدامات» نداده و مشخص نیست آیا منظور همچنان بازگشت آمریکا به «برجام» یا مجموعهای از اقدامات دیگر است.
دونالد ترامپ روز دوشنبه گفته بود «ایران شانس این را دارد که کشوری بزرگ باشد. با همین رهبری. ما به دنبال تغییر رژیم نیستیم و این را صریح میگوییم». او گفته بود خواستهاش «ممانعت از دستیابی ایران به سلاح اتمی» است. پیش از این مایک پومپئو، وزیر خارجه دولت او، ۱۲ شرط فراگیر را برای مذاکره و دستیابی به توافق جدید با ایران تعیین کرده بود.