رسانههای ژاپنی میگویند توکیو موفق نشده آمریکا را قانع کند در مورد واردات نفت از ایران، معافیتهایی برای ژاپن در نظر بگیرد. بنا بر این گزارشها انتظار میرود ژاپن واردات نفت از ایران را در ماه اکتبر متوقف کند.
روزنامه تایمز ژاپن، ۱۱ شهریور ماه به نقل از «منابع آگاه» گزارش داده که انتظار میرود مصرفکنندگان عمده نفت در ژاپن، تحت فشارهای ایالات متحده، واردات نفت از ایران را در ماه اکتبر (ماه آینده) متوقف کرده و جایگزینهای دیگری برای تامین انرژی بیابند.
به گفته تایمز ژاپن از آنجاییکه نفت ایران ارزانتر از دیگر کشورها است، جایگزین کردن آن با منابع دیگر نیز به معنی افزایش هزینهها و در نتیجه افزایش بهای سوخت فسیلی در ژاپن خواهد بود.
آژانس خبری جیجی نیز گزارش مشابهی را روز یکشنبه منتشر کرده و میگوید احتمال اینکه توکیو موفق شود از معافیت ایالات متحده برخوردار شود، خیلی کم است.
گزارشهای شبیه به این در چند روز گذشته در منابع معتبر دیگر نیز بازتاب پیدا کرده بودند. هفته پییش موسسه رسانهای «نیکهی»، در گزارشی گفته بود شرکتهای ژاپنی به خاطر فشارهای واشینگتن و تحریمهای آمریکا علیه تهران، از صادرات نفت ایران دست میکشند.
دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، توافق اتمی دولت اوباما، پنج دولت دیگر و ایران را به خاطر -به گفته او- ناسازگاری با امنیت ملی کشورش و جهان، کنار گذاشتهاست. دستور ترامپ برای بازگشت تحریمها نیز به مرحله اجرا گذاشته شدهاند. دور نخست تحریمها در میانه مرداد ماه بازگشت و دور دوم قرار است در میانه آبان باز گردد. مقامهای دولتی آمریکا میگویند در تلاش هستند تا صادران نفت ایران را به صفر برسانند.
واشینگتن خواستار مذاکرات تازهای با ایران شده که مجموعهای از اقدامات تهران، از جمله فعالیتهایش در منطقه، در مورد برنامه موشکی و مسائل دیگر را شامل شود. رهبر جمهوری اسلامی مخالفت خود را با مذاکرات اعلام کردهاست. مقامهای دولت ایران، از جمله وزیر خارجه نیز میگویند تضمینی وجود ندارد که انجام احتمالی چنین مذاکراتی راه به جایی ببرد و نتایج احتمالی آن پابرجا بماند.
جایگزینی برای نفت ایران؟
ژاپن از مهمترین واردتکنندگان نفت ایران است. ماه پیش ریو مینامی، مدیر کل امور نفت و گاز وزارت اقتصاد ژاپن، به «اسپی گلوبال» گفته بود کشورش به دنبال دریافت معافیت موقت برای واردان نفت ایران، پس از بازگشت تحریمهای آمریکا است.
به گفته ریو مینامی «آمریکا درخواست کرده واردات نفت از ایران را متوقف کنیم، اما ایران برای تضمین امنیت بخش انرژی، اهمیت فوقالعادهای برای ما دارد». این مقام دولت ژاپن گفته بود توقف صادرات نفت ایران، قابل جایگزینی نیست و به «افزایش مشخص بهای نفت» میانجامد.
با این حال گزارشهای تازه نشان میدهند تلاشهای توکیو برای برخوردارشدن از معافیتها نتیجهای نداشتهاست.
وبسایت نشریه نیکهی میگوید شرکتهایی مانند «جیاکستیجی»، «فوجی» و «شووا شل سیکو» با کمبود نفت روبهرو خواهند شد و باید این کمبود را از عربستان سعودی و جاهای دیگر تامین کنند. تایمز ژاپن میگوید این شرکتها باید اوایل همین ماه تصمیم بگیرند آیا تا زمان پیشگرفتن اقدامات لازم، به واردات نفت از ایران ادامه دهند یا نه، هرچند همین الان هم انتقال پول نفت به ایران با مشکلات زیادی روبهرو است.
بنا بر آمار دولت ژاپن، در سال ۲۰۱۷ عربستان سعودی مهمترین صادرکننده نفت به ژاپن بود و تامینکننده ۳۹ درصد این منبع انرژی و ایران در جایگاه شـشم قرار داشت و حدود پنج درصد نفت را تامین میکرد. با این حال دولت و شرکتهای ژاپنی نگران این هستند که جایگزین کردن این مقدار نفت به معنی افزایش بهای سوخت و دیگر محصولات نفتی خواهد بود.
دولت ژاپن هنوز در مورد نتیجه مذاکرات با آمریکا و اینکه معافیتی شامل شرکتهای این کشور میشود یا نه بیانیه یا گزارش رسمی منتشر نکردهاست.