ملک عبدالله دوم، پادشاه اردن هاشمی، روز چهارشنبه، ۲۸ اردیبهشت، گفت که حضور نظامی روسیه در جنوب سوریه «مایه آرامش بود» و حال «خلاء ناشی از کاهش حضور آنان را ممکن است ایران و نیروهای متحدش پر کنند».
ملک عبدالله دوم این سخنان را در سفر به آمریکا و در پاسخ به پرسشهای هربرت مکمستر، مشاور پیشین امنیت ملی آمریکا، در اندیشکده «هوور» در دانشگاه استنفورد بیان کرد.
در ویدئوی این گفتوگو که در یوتیوب منتشر شده، او میگوید که اردن در مرزهای خود با سوریه با چالشهایی امنیتی روبهرو شده که «به طور منظم» مورد حمله قرار گرفتهاند و اردن «میداند که چه کسانی پشت این حملات هستند».
ملک عبدالله دوم افزود، نمیدانم که آیا در آمریکا مطلبی در این باره شنیدهاند یا نه که حضور نظامی روسیه در جنوب سوریه «منبعی برای آرامش» بود و این خلاء اکنون «ممکن است توسط ایرانیها و گروههای نیابتی آنها پر شود».
پادشاه اردن گفت که کشورش در حال مطالعه این موضوع است، اما احتمال دارد که مشکلات مرزی اردن تشدید شود.
او همچنین به حمله «چندین باره» ایران با پهپاد به خاک عراق اشاره کرد.
به گفته ملک عبدالله دوم، عربستان سعودی و برخی کشورهای خلیج فارس با ایران دیالوگ برقرار کردهاند، اما او نمیتواند با اطمینان بگوید که ایران با نگاهی راهبردی وارد مذاکرات شده یا این حرکتش تاکتیکی است.
پادشاه اردن همچنین با اشاره تلویحی به مذاکرات غیرمستقیمی که میان آمریکا و ایران در حاشیه گفتوگوهای احیای توافق برجام در وین در جریان بوده، ابراز امیدواری کرد که مجموعه تماسهای منطقهای و آمریکایی با ایران به «تغییرات مثبت» بینجامد. اما افزود در حال حاضر چنین چیزی را در صحنه عمل مشاهده نمیکنیم.
روسیه که از سال ۱۳۹۴ در سوریه حضور گسترده نظامی، از جمله دریایی و هوایی داشت تا به حکومت بشار اسد برای بقا در جنگ داخلی سوریه کمک کند، در پی یورش همهجانبه سه ماه اخیر به اوکراین، ظاهرا بخشی از نیروهایش را از سوریه به اوکراین منتقل کرده است.
روسیه یا سوریه در مورد کاهش حضور نظامیان روسی در سوریه خبری رسمی بیان نکردهاند.
رسانههای اسرائیل ماه گذشته ابتدا مطالبی در مورد نگرانی ارتش اسرائیل از کاهش حضور نظامی روسیه در سوریه منتشر کردند و سپس، برخی مقامات اسرائیلی گفتند که عواقب احتمالی این تحول را دنبال میکنند و «نگران افزایش حضور ایران و متحدانش» در نزدیکی مرز سوریه با اسرائیل هستند.
با این حال، سفارت روسیه در تلآویو در ماه نخست جنگ در اوکراین، چند بار با صدور بیانیه به اسرائیل اطمینان داده بود که هماهنگیهای اسرائیلی- روسی در قبال سوریه بر اساس «یک مکانیسم مفید» کماکان در جریان است.
به نوشته خبرگزاری فرانسه، در وضعیت جدید سوریه، شبهنظامیان متحد ایران به یک «برتری راهبردی» دست یافتهاند.
روزنامه سعودی «الشرقالاوسط» مدعی است که شمار زیادی از نیروهای کمکی از سپاه پاسداران روز ۱۵ اردیبهشت به شرق استان حمص رسیدهاند.
اردن در میان آن دسته از کشورهای عرب منطقه است که با وجود روابط نزدیک با آمریکا، عربستان سعودی و برخی امیرنشینها و همچنین ضمن روابط رسمی صلح سرد با اسرائیل، با حفظ دیپلماسی مستقل برای تامین منافعش، کمترین تنش در روابط با ایران را داشته و حتی نشانههایی از بهبود و نزدیکی در روابط میان امان- تهران دیده شده است.
اظهارات ملک عبدالله دوم و مقامات ارشد اردن در قبال ایران همواره محتاطانه و بر اساس احترام متقابل ارزیابی شده است.
اردن برای بهبود رابطه با تهران ظاهرا حتی ترجیح داده بود که برخی از تحرکات منتسب به تهران برای نفوذ در اردن را به فراموشی بسپارد.
به گزارش خبرگزاری اردنی «پترا»، ملک عبدالله دوم در سخنان روز ۲۸ اردیبهشت در اندیشکده «هوور» همچنین تصریح کرد که اعراب اهمیت یافتن راه حل برای بحرانهای منطقهای، بدون اتکا به آمریکا را درک کرده و به هماهنگی و اقدام پرداختهاند.
تا پیش از این هیچ یک از مقامات کشورهای منطقه از تلاش برای کاهش بحرانهای منطقه بدون متوسل شدن همیشگی به آمریکا، از جمله در موضوعهای مرتبط با اقدامات جمهوری اسلامی ایران، به صراحت سخن نگفته بود.
ملک عبدالله که با جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا نیز در سفر رسمی خود به این کشور دیدار کرده، با نگرانی از ادامه رویدادهای خشونتبار هفتههای اخیر در حرم شریف ابراهیمی در شرق بیتالمقدس، اورشلیم، گفت که باید کماکان تلاش کرد تا اسرائیل و فلسطینیان را به پای میز مذاکره بکشانیم.
ملک عبدالله در مقام پادشاه اردن هاشمی رسما متولی حرم شریف ابراهیمی در بیتالمقدس است. وی رویدادهای اخیر حرم را «یک ماه سخت» نامید.
پادشاه اردن گفت هر چه هم که کشورهای عرب با اسرائیل رابطه داشته باشند، اگر مسئله فلسطین را حل نکنند، مانند کسی است که دو گام به جلو و دو گام به عقب برمیدارد.
او افزود سخن همیشگیاش به دولتهای آمریکایی این بوده که نادیده گرفتن خاورمیانه، خطرات بزرگتری برای شما به همراه خواهد داشت و بنابراین، باید اول مسئله فلسطین حل شود.