یک قاضی ایالتی در مونتانا روز دوشنبه حکم کرد که این ایالت با اتخاذ سیاست‌هایی که در نظر گرفتن اثرات تغییرات آب و هوایی در بررسی و تصویب پروژه‌های سوخت فسیلی منع می‌کند، حقوق جوانان را نقض می‌کند.
این حکم برای گروهی از جوانان در این ایالت که از سال ۲۰۲۰ این پرونده را به دادگاه برده بودند، یک پیروزی تاریخی توصیف شده است.
این گروه از جوانان که در زمان طرح شکایت بین ۲ تا ۱۸ سال داشتند، از ایالت مونتانا شکایت کرده بودند که به‌رغم اصلاحیه قانون اساسی مونتانا در سال ۱۹۷۲ که این ایالت را ملزم به حفاظت و بهبود محیط زیست می‌کرد، مجوزهایی برای پروژه‌هایی مانند تولید زغال سنگ و گاز طبیعی صادر کرده که بحران اقلیمی را تشدید می‌کند.
این پرونده در آن زمان در دادگاه تجدیدنظر نهم ایالات متحده رد شد، اما در ژوئن امسال بار دیگر در دستور کار قرار گرفت.
اکنون تصمیم قاضی پرونده که با تابستانی گرم با آتش‌سوزی‌های مرگبار مقارن شده، موفقیتی عمده در مبارزه گسترده علیه حمایت‌های دولتی از پروژه‌های مرتبط با سوخت‌های فسیلی مانند نفت، گاز و زغال‌سنگ توصیف شده است.
جولیا اولسون بنیان‌گذار گروه غیرانتفاعی Our Children’s Trust که طرف شاکی را در این پرونده نمایندگی می‌کرد به نیویورک‌تایمز گفت:«حکم امروز در مونتانا تغییری در بازی و نقطه‌ی عطفی در تلاش‌های این نسل برای نجات کره‌زمین از اثرات ویران‌گر تغییرات آب و هوایی است».
این حکم به این معنی است که مونتانا به عنوان یکی از بزرگ‌ترین ایالت‌های تولید‌کننده زغال‌سنگ و گاز باید تغییرات آب و هوایی را هنگام تصمیم‌گیری در مورد تأیید یا تجدید پروژه‌های سوخت فسیلی در نظر بگیرد.
دفتر دادستان کل ایالت مونتانا نیز اعلام کرده که به نمایندگی از این ایالت در این حکم تجدیدنظر خواهی خواهد کرد و به این ترتیب این پرونده به دیوان عالی ایالتی ارجاع می‌شود.
امیلی فلاور سخنگوی دادستان کل نیز این حکم را «پوچ» خوانده و در بیانیه‌ای گفته که مونتانا را نباید به خاطر تغییرات آب و هوایی سرزنش کرد.
ایالت مونتانا دارای پنج هزار چاه گاز، چهار هزار چاه نفت، چهار پالایشگاه نفت و شش معدن زغال‌سنگ است.
مسئولان ایالتی ادعا کرده‌اند که انتشار گازهای گلخانه‌ای مونتانا در مقایسه با سایر نقاط جهان ناچیز است. اما قاضی در حکم مربوط به این پرونده اورده است که این ایالت به صورت مطلق و به ازای هر نفر، یکی از تولید‌کنندگان اصلی گازهای گلخانه‌ای در جهان است.
به گفته قاضی، مونتانا همان مقدار دی‌اکسید کربن تولید می‌کند که توسط کشورهای آرژانتین، هلند یا پاکستان تولید می‌شود.
مبنای حقوقی که قاضی برای صدور این حکم در نظر گرفته، بر اساس بندی در قانون اساسی ایالت مونتانا است که حق ساکنان برای داشتن «یک محیط پاک و سالم» را تضمین می‌کند و تصریح کرده که این ایالت و ساکنان آن مسئول حفظ و بهبود محیط زیست «برای نسل‌های فعلی و آینده» هستند.
مواردی مشابه در قانون اساسی برخی دیگر از ایالت‌های آمریکا نیز وجود دارد و جوانان در هاوایی، یوتا و ویرجینیا نیز شکایت‌هایی بر همین اساس مطرح کرده‌اند.
این پرونده یکی از چندین پرونده اقلیمی تحت رهبری جوانان در ایالات متحده است. پرونده مشابهی توسط گروهی از جوانان هاوایی علیه وزارت حمل و نقل این ایالت، قرار است در سال آینده به دادگاه کشیده شود.
