حدود صد ساعت پس از وقوع دو زمین‌لرزه مهیب در مناطق مرزی ترکیه و سوریه، کوشش امدادگران دولتی و نظامی و بیش از ۷۰ کشور برای یافتن آخرین زنده‌های احتمالی در مناطق فاجعه‌دیده به اوج خود رسیده است.
شمار کلی جان‌باختگان زلزله در دو کشور تا بامداد جمعه ۲۱ بهمن به بیش از ۲۱ هزار تن رسید.
تعداد کشته‌ها در ترکیه ۱۸ هزار و ۳۴۲ نفر و در سوریه سه هزار و ۳۷۷ نفر اعلام شده است.
به گزارش مقام‌های دولتی ترکیه، بیش از ۷۵ هزار نفر نیز در این کشور بر اثر زلزله اخیر زخمی شدند.
امدادگران اتفاق نظر دارند که ساعت برای احتمال رهایی افرادی که ممکن است زنده باشند، به شماره افتاده و کار آن‌ها رقابت با زمان است.
مقامات نهادهای اروپایی اذعان دارند که در طرف سوری، قربانیان و زلزله‌دیدگان در میان ویرانه‌های عظیم و سرمای طاقت‌فرسای هوا تا حد زیادی به حال خود رها شده‌اند.
سران اتحادیه اروپا در نشست روز ۲۰ بهمن خود در بروکسل یک دقیقه به یاد قربانیان این فاجعه سکوت کرده و با هر دو کشور ابراز همدردی کردند اما برای کمک‌رسانی به سوریه، به‌ویژه مناطقی که در دست نیروهای مخالف دولت دمشق است، برنامه‌ای ارائه نکردند.
سازمان دفاع مدنی سوریه، موسوم به «کلاه‌سفیدها»، که از گروه‌های مخالف حکومت است، تأکید می‌کند که صدها تن همچنان در زیر آوارها گرفتارند و وضعیت «فاجعه‌بار» است.
در این میان، اسماعیل قاآنی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران، برای نظارت بر کمک‌های جمهوری اسلامی و گروه‌های متحد تهران به سوریه، در حلب به‌سر می‌برد.
حلب، طرطوس، لاذقیه، ادلب و حماه پنج استان سوری هستند که عمدتاً درگیر عواقب زمین‌لرزه شده‌اند.
حضور فرمانده نیروی قدس در استان حلب در حالی است که هنوز گزارشی از بازدید بشار اسد در آن بخش از مناطق زلزله‌دیده کشورش که در کنترل ارتش سوریه است، منتشر نشده است.
پنجمین هواپیمای حامل کمک‌های ایران روز پنج‌شنبه به دمشق رسید. اما ۴۵ تُن کمک این هواپیما مانند محموله‌های چهار هواپیمای پیشین ایرانی، تنها برای مناطقی است که حکومت بشار اسد بر آن کنترل دارد.
شبکه اسرائیلی «کان» روز ۲۰ بهمن پیام‌های صوتی زلزله‌زدگان سوری در مناطقی را که زیر کنترل معارضین است، پخش کرد که به اسرائیل برای کمک‌رسانی التماس می‌کردند.
این پیام‌دهندگان سوری می‌گفتند که بشار اسد خواهان نابودی مردم در این مناطق بوده و نباید امیدی داشت که دل او برای کمک به فاجعه‌دیدگان به رحم آمده باشد.
ترکیه چهارشنبه گفته بود که گشایش دو گذرگاه مرزی با سوریه را بررسی می‌کند تا از طریق آن، بتوان کمک برای زلزله‌زدگان سوریه منتقل کرد. اما این وعده هنوز عملی نشده است.
رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، اعلام کرد تا بامداد پنج‌شنبه پیکر ۱۴ هزار و ۱۴ قربانی از زیر آوار بیرون کشیده شد و شمار مجروحان اکنون حدود ۶۴ هزار نفر است.
در نتیجه فعالیت بیش از ۱۱۰ هزار نیروی امدادی خود ترکیه، بیش از هشت هزار تن از مردم تا حال زنده از زیر آوار بیرون آورده شده‌اند.
نیروی اعزامی نجات ارتش اسرائیل تا ظهر ۲۰ بهمن ۱۰ تن را زنده از زیر آوار بیرون کشید، تیم جمهوری آذربایجان ۳۴ تن و نیروهای امدادی ایران ۳ تن را زنده نجات داده‌اند.
تیم واکنش سریع هلال احمر ایران از یک روز پس از زمین‌لرزه، در شهرستان اصلاحیه در استان غازی‌عِینتاب مستقر است. تیم ایرانی یک گروه پزشکان و پرستاران را نیز با خود همراه دارد.
با وجود خبرهای امیدبخش، گزارش‌ها حاکی است که شماری از نجات‌یافتگان که شدیداً مصدوم شده‌اند، در نتیجه کمبود امکانات پزشکی لازم، سریعاً جان دادند یا هنگام خلاصی، امدادگران ناچار به قطع عضو آن‌ها شدند.
پزشکان در مورد برخی دیگر از مجروحان نجات‌یافته نیز بلافاصله پس از انتقال آنان به مراکز امدادی، اقدام به قطع عضو مصدومین کردند.
ترکیه اعلام کرد از روز دوشنبه تا بامداد پنج‌شنبه یک‌هزار و ۱۱۷ پس‌لرزه در مناطق فاجعه‌دیده ثبت شده است.
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه که روز پنج‌شنبه بازدید از غازی‌عینتاب، کیلیس و عثمانیه را در دستور کار داشت، یک روز پیش از آن به‌طور تلویحی پذیرفت که واکنش اولیه این کشور سریع نبود اما گفت هیچ کشوری برای رویارویی با فاجعه‌ای عظیم در چنین ابعادی آماده نیست.
او در دیدار از شهرهای قهرمان‌مرعش، ختای، آدانا و اسکندرون که ویرانی بی‌سابقه‌ای را به خود دیده، بر لزوم همدلی و اتحاد در شرایط سخت کنونی تأکید کرد اما رهبران جناح مخالف دولت را به کم‌کاری در دو شبانه‌روز نخست پس از زلزله متهم کرد.
به گفته آقای اردوغان، دولت ظرف یک سال منازلی مسکونی به جای ساختمان‌های تخریب شده، خواهد ساخت.
هدف‌گذاری آقای اردوغان برای آینده در حالی است که این کشور سه ماه دیگر انتخابات پارلمانی دارد و معلوم نیست که زلزله مهیب چه اثری بر جایگاه او در افکار عمومی داشته باشد.
در این میان، اداره مهاجرت ترکیه روز چهارشنبه اعلام کرد که شهروندان خارجی در مناطق زلزله‌زده به‌طور موقت نیازی به گرفتن مجوز جهت عبور و رفتن به مکانی دیگر ندارند. چنین مجوزی از جمله برای مهاجرین ایرانی و افعانستانی تاکنون یک امر الزامی بود.
