محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی روز جمعه ۲۴ تیر در دیدار با جو بایدن در اراضی فلسطینی از رئیس جمهوری آمریکا پرسید: «پس از ۷۴ سال مصیبت و آوارگی و اشغالگری اسرائیل، این وضعیت کی پایان مییابد؟»
این نخستین ملاقات یک رهبر فلسطینی با رئیس جمهوری آمریکا در پنج سال گذشته بود.
با این حال این دیدار نه در رامالله که مقر سیاسی تشکیلات فلسطینی است، بلکه در شهر بیتاللحم، در فاصله بسیار نزدیک اورشلیم، انجام شد.
فلسطینیان پیشاپیش گفته بودند که در انتظار هیچ تحول سیاسی برای آرمان فلسطینیان از دیدار امروز بایدن- عباس نیستند.
مقامات ارشد فلسطینی از اینکه قضیه فلسطین در «پایینترین اولویت» در برنامه سفر آقای بایدن به منطقه قرار داشت، ابراز ناخشنودی عمیق کرده بودند.
محمود عباس به آقای بایدن گفت فلسطینیان از آمریکا میخواهند تلاش کند تا اشغالگری اسرائیل و ساختوساز یهودینشینها پایان یابد. وی گفت که «کلید صلح در منطقه، به رسمیت شناختن کشور فلسطین و تحقق حقوق مشروع ملت فلسطین است».
آقای عباس اظهار داشت که تشکیلات فلسطینی به تعهدات خود بر اساس پیمانهای صلح اسلو با اسرائیل متعهد مانده و در انتظار صلح کامل، جامع و بر اساس پیمان صلح عربی است.
رهبر ۸۶ ساله فلسطینی این را نیز افزود که ما دستان خود را به خاطر صلح شجاعانه به سوی شما و رهبران اسرائیل دراز میکنیم تا ابتکار صلح را از سربگیرید.
آقای عباس با خودداری از انتقاد مستقیم از آمریکا، تمامی انتقادهای خود را متوجه اسرائیل کرد.
جو بایدن در پاسخ به آقای عباس گفت که تعهد او به راهکار دو کشوری و لزوم برپایی کشور مستقل فلسطین در جوار اسرائیل، در مرزهای پیش از جنگ سال ۱۹۶۷، بدون خلل باقی مانده است.
آقای بایدن گفت که ما عمق ناامیدی و سرخوردگی ملت فلسطین را «درک میکنیم» اما «نمیتوانیم اجازه بدهیم که نومیدی پیروز شود و آینده را تعیین کند».
جو بایدن افزود که این روزها پیمانهای صلح اسرائیل با کشورهای عرب در جریان است و میتوان این امر را به یاری گرفت تا صلح اسرائیلی- فلسطینی نیز محقق شود.
رئیس جمهور آمریکا بر لزوم تقویت نهادها و موسسات فلسطینی که لازمه یک کشور مستقل فلسطینی است، تاکید کرد.
آخرین دور از مذاکرات واقعی اسرائیلی- فلسطینی ۱۴ سال پیش انجام شده بود.
محمود عباس پنج سال پیش با دونالد ترامپ، رئیس جمهور پیشین آمریکا، دیدار کرد ولی پس از آن آقای ترامپ توافق موسوم به «معامله قرن» را ارائه کرد، اورشلیم را به عنوان «پایتخت اسرائیل» به رسمیت شناخت و سفارت آمریکا در اسرائیل را از تلآویو به اورشلیم منتقل کرد، دفتر سازمان آزادیبخش فلسطین در واشینگتن را بست، رابطه با حکومت خودگردانی را متوقف کرد و کمکهای مالی به سازمانهای بینالمللی را برای فلسطینیان قطع کرد؛ کمکهایی که زندگی فلسطینیان به آن بستگی زیادی دارد.
دیدار جو بایدن در آخرین روز سفر او به اسرائیل و اراضی فلسطینی، با حضور در شرق بیت المقدس آغاز شد اما این بخش از سفرش، «خصوصی» تعریف شد زیرا اسرائیل شرق و غرب اورشلیم را پایتخت «یکپارچه» خود میداند و نماینده اسرائیل باید در بازدید رسمی مهمانان خارجی از هر نقطه این شهر حضور داشته باشد.
با این حال، این اولین بار بود که یک رئیس جمهوری آمریکا بدون حضور اسرائیلیها از مکانی در شرق بیت المقدس دیدار کرد.
حضور جو بایدن در اراضی فلسطینی در حالی است که هفته گذشته آمریکا اعلام کرد که نمیتوان با قاطعیت کامل تعیین کرد که اسرائیل شیرین ابوعاقله، خبرنگار مشهور شبکه الجزیره، را کشته است یا نه.
فلسطینیان به شدت از آمریکا به دلیل «لاپوشانی» نقش اسرائیل در قتل شیرین ابوعاقله خشمگین هستند. این خبرنگار مسیحی در جریان پوشش رویدادهای هجوم نظامیان اسرائیلی به اردوگاه فلسطینی جنین در شمال کرانه باختری به ضرب گلوله کشته شد.
خانواده ابوعاقله خواهان دیدار با جو بایدن شده بودند. آمریکا با رد انجام این دیدار در زمان سفر آقای بایدن به منطقه، گفته است که این خانواده را به دیدار در واشینگتن دعوت میکند.
فلسطینیان یک عکس بزرگ شیرین ابوعاقله را به روی عمارت کلیسای «بشاره» نصب کرده و روی آن نوشتند که قاتلان او باید مورد تعقیب قضایی قرار گیرند، زیرا آقای بایدن در حضورش در شهر باستانی بیتاللحم از کلیسای «بشاره»، کلیسای زادگاه حضرت عیسی مسیح، بازدید کرد.
فلسطینیان همچنین یک عکس خبرنگار محبوب کشته شده خود را به روی یک صندلی خالی در تالار اعلام بیانیههای محمود عباس و جو بایدن قرار داده بودند تا در معرض نگاه آقای بایدن باشد.
آقای بایدن در حالی که در کنار آقای عباس ایستاده بود، تاکید کرد که شیرین ابوعاقله شهروند آمریکا محسوب میشد و کشته شدن او رویدادی تاثرآور بود. آقای بایدن متعهد شد که «تحقیق» در این باره ادامه خواهد یافت.
با این حال، تظاهراتی در شرق بیتالمقدس با پارچه نوشتههایی مانند «زندگی فلسطینیان مهم است» برگزار شد.
جو بایدن روز جمعه، پیش از حضور در بیتاللحم، از یک بیمارستان مهم فلسطینیان به نام اوگوستو ویکتوریا در «تپه زیتون» در شرق بیت المقدس بازدید کرد و متعهد شد که دولت او ۱۰۰ میلیون دلار به این بیمارستان و سایر بیمارستانهای فلسطینی کرانه باختری اعطا کند.
آقای بایدن همچنین متعهد شد که دولت او ۲۱۰ میلیون دلار نیز به «اونرا»، آژانس ویژه سازمان ملل متحد در امور کمکرسانی به فلسطینیان، کمک کند. دولت بایدن در ۱۸ ماه گذشته نیز ۶۱۸ میلیون دلار به «اونرا» اعطا کرده بود. اسرائیل «اونرا» و مسئولان آن را به «ضد اسرائیلی بودن» متهم میکند.
رئیس جمهوری آمریکا که روزهای ۲۲ و ۲۳ تیر مذاکراتی با رئیس جمهور، نخستوزیر و وزیر دفاع اسرائیل انجام داد، سفر به این بخش از آسیای غربی را با پرواز مستقیم از تلآویو به جده به پایان میبرد.
مقامات اسرائیل تاکید کرده بودند که امور ایران در صدر مذاکرات آنها با آقای بایدن قرار داشت. جو بایدن و یائیر لاپید، نخستوزیر دولت انتقالی اسرائیل، روز ۲۳ تیر «اعلامیه اورشلیم» را که تاکید بر گسترش تعهد آمریکا به نیازهای امنیتی اسرائیل است و در آن نوشته شده که «ایران هرگز به توان هستهای (نظامی) دست نخواهد یافت»، امضا کردند.