از زمان هجوم آوارگان فلسطینی به باریکهٔ غزه در جریان نبردهای سال ۱۹۴۸ در زمان تأسیس کشور اسرائیل، شرایط کنونی این منطقه بدترین وضعیت ارزیابی می‌شود.
پس از حملهٔ غافلگیرانهٔ شبه‌نظامیان حماس در روز ۱۵ مهر، اسرائیل علاوه‌بر حملات هوایی متعدد به نوار غزه که ممکن است مقدمه‌ای برای حملهٔ زمینی هم باشد، محاصرهٔ غزه را با قطع آب و غذا و برق تشدید کرده است.
گزارش شده که تا امروز بین ۱۳۰ هزار تا ۲۶۰ هزار نفر از خانه‌های خود گریخته‌اند و مقامات بهداشتی غزه هم می‌گویند بر اثر حملات هوایی ارتش اسرائیل تاکنون در این باریکه بیش از ۹۰۰ تن کشته و نزدیک به ۵۰۰۰ نفر هم زخمی شده‌اند.
نوار غزه یکی از پرجمعیت‌ترین مناطق جهان است؛ بیش از دو میلیون نفر در منطقه‌ای به مساحت ۳۶۵ کیلومتر مربع که تراکم آن به اندازه لندن است. جمعیت نوار غزه بین سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۰ تقریباً دو برابر شده و از حدود یک میلیون و صد هزار نفر به حدود دو میلیون و دویست هزار نفر رسیده است.
اکثر مردم غزه در فقر زندگی می‌کنند. براساس برنامهٔ جهانی غذا، ۶۳ درصد از مردم غزه با مشکل امنیت غذایی دارند و این در حالی است «محاصرهٔ کامل» آن توسط اسرائیل در این هفته، به کاهش ذخایر غذا و دارو هم دامن زده است.
جمعیت نوار غزه اکثراً جوان هستند. میانگین سنی مردان و زنان ۱۸ سال است و حدود ۶۵ درصد از جمعیت آن زیر ۲۴ سال سن دارند.
از زمان حمله روز شنبه، اسرائیل برق‌رسانی به غزه را قطع کرده است. کمبود سوخت قریب‌الوقوع به این معنا است که ژنراتورهای خصوصی و همچنین نیروگاه‌های این منطقه که حدود چهار ساعت برق در روز را می‌توانند تأمین می‌کند نیز برای ادامهٔ کار با مشکل مواجه خواهند شد.
کاهش بیشتر انرژی به این معنا است که ساکنان غزه نمی‌توانند موبایل‌هایشان را هم شارژ کنند، بنابراین از اخبار و رویدادها پیرامون خود نیز بی‌خبر می‌مانند.
داده‌های نت‌بلاکس نشان می‌دهد که اتصال کلی اینترنت در غزه پس از حمله، در بحبوحهٔ اختلالات ایجادشده از سوی اسرائیل در برق و ارتباطات منطقه، کاهش یافته است.
اسرائیل با شدیدترین حملات هوایی در تاریخ ۷۵ سالهٔ درگیری با فلسطینیان، تا روز سه‌شنبه ۱۸ مهر موفق شد کنترل مرز غزه را به دست بگیرد.
پس از هشدار بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، به ساکنان غزه برای ترک این منطقه، ارتش اسرائیل نیز به مردم غزه هشدار داده است که برخی مناطق را ترک کنند. این می‌تواند نشانهٔ یک حملهٔ زمینی جدید باشد. اما سؤال این است ساکنان غزه کجا باید بروند و کجا می‌توانند بروند.
در ساعات ابتدایی جنگ حماس و اسرائيل چه گذشت؟
ساعت ۶:۳۰ دقیقه بامداد صبح روز ۱۵ مهر به وقت محلی، گروه حماس رگباری از موشک‌ها را از غزه به سمت اسرائيل شلیک کرد؛ حملاتی که آژیر خطر را حتی در اورشلیم هم به صدا درآورد.
حماس می‌گوید که در نخستین رگبار خود پنج هزار راکت شلیک کرده است، اما ارتش اسرائيل این عدد را رد کرده و می‌گوید تعداد این راکت‌ها دو هزار و ۵۰۰ بوده است، که حتی همین عدد هم بسیار قابل توجه است. برخی تحلیلگران این پرسش را مطرح کرده‌اند که چطور سامانۀ «گنبد آهنین» اسرائيل نتوانسته جلوی عبور این حجم از راکت‌ها را بگیرد.
نیم ساعت پس از این حملات بی‌سابقه، یعنی حدود ساعت ۷ صبح، درحالی‌که صدها اسرائيلی در یک جشنوارۀ موسیقی در روستای رعیم در نزدیکی نوار غزه مشغول شادی بودند، شبه‌نظامیان فلسطینی به سمت آن‌ها حمله کردند.
تصاویر منتشرشده از این جشنوارۀ موسیقی نشان می‌دهد که جوانان و نوجوانان وحشت‌زده در حال فرار هستند و گروهی از پیکارجویان حماس هم به دنبال آن‌ها می‌دوند. شبه‌نظامیان حماس به سمت مردم شلیک می‌کردند و افراد بسیاری را هم به گروگان گرفتند که تعداد آن‌ها هنوز به صورت دقیق مشخص نیست و اعداد متفاوتی از سوی دو طرف اعلام شده است. تاکنون جسد دست‌کم ۲۶۰ نفر در محل برگزاری این جشنواره موسیقی پیدا شده است.
حملات راکتی حماس به‌عنوان پوششی برای نفوذ بی‌سابقه و چندجانبۀ پیکارجویان فلسطینی از زمین و دریا به اسرائيل عمل کرد و ارتش اسرائیل صبح همان روز اعلام کرد که افراد مسلح فلسطینی وارد اسرائیل شده‌اند.
یک منبع نزدیک به گروه حماس به رویترز گفته است که شمار این پیکارجوهای سازماندهی‌شدهٔ حماس یک هزار نفر بوده است و بیشتر آنان از موانع امنیتی زمینی که غزه و اسرائیل را جدا می‌کند، عبور کردند.
نیروی هوایی اسرائیل از زمان شروع جنگ هزاران نقطه را در نوار غزه هدف قرار داده است، ازجمله سه سکوی پرتاب راکت به سمت اسرائیل، مسجدی در شجایا که اسرائیل می‌گوید در آن شبه‌نظامیان حماس مستقر بوده‌اند و ۲۱ ساختمان بلندمرتبه که به‌گفتهٔ اسرائیل مرکز فعالیت شبه‌نظامیان حماس بوده است.
با این حال مجتمع‌های ساختمانی و تونل‌ها و خانه‌های مقامات حماس هم در غزه هدف حملات نیروی هوایی بوده است که تا بامداد چهارشنبه ۱۹ مهر، به‌گفتهٔ مقامات بهداشتی غزه، منجر به کشته شدن «بیش از ۹۰۰ نفر ازجمله ۲۶۰ کودک» شده است.
برخلاف شهرهای اسرائیل، غزه هیچ پناهگاه حفاظت‌شده‌ای برای زمان جنگ و حملات نظامی ندارد.
فراتر از محاصرهٔ غزه، نیروهای اسرائیلی با شبه‌نظامیان حزب‌الله لبنان نیز که از سوی جمهوری اسلامی ایران حمایت می‌شود، به تبادل آتش و موشک پرداخته‌اند و دو گردشگر اسرائیلی به همراه یک راهنما نیز در مصر به ضرب گلوله کشته شده‌اند.
درخواست‌های خویشتن‌داری از سرتاسر جهان مطرح شده است، اگرچه کشورهای غربی عمدتاً در کنار اسرائیل ایستاده‌اند. در این میان، حکومت ایران و حزب‌الله لبنان و برخی مردم در بعضی کشورهای خاورمیانه از گروه حماس حمایت کرده‌اند و عملیات این گروه شبه‌نظامی را که در «فهرست تروریستی» آمریکا و اسرائیل و بسیاری کشورهای غربی قرار دارد، ستایش کرده‌اند.
