همزمان با انتقاد شدیداللحن یک مقام بلندپایه دفتر رهبر جمهوری اسلامی از سخنان معاون اول رئیس جمهور دربارهٔ آسیبپذیری خانههای مسکن مهر در زلزله کرمانشاه، معاون استاندار از کشته شدن ۱۰۰ نفر از ساکنان خانههای مسکن مهر سرپل ذهاب خبر داد.
براساس فیلم و فایل صوتی منتشر شده در وبسایتها و شبکههای اجتماعی، وحید حقانیان، معاون پیگیریهای ویژه دفتر رهبر جمهوری اسلامی، از به گفته او برخورد «سیاسی» و «شلوغکاری» مقامات دولت حسن روحانی دربارهٔ آسیبپذیری پروژههای مسکن مهر در زمینلرزه کرمانشاه انتقاد کرد.
وی در سفر به مناطق زلزلهزده اینگونه اظهارنظر کرد که سازههای مسکن مهر «اشکالی ندارد» و افزود که «خدا لعنت کند معاون اول رئیسجمهور، آقای جهانگیری را که اولین تخم لق سیاسی را گذاشت و در جلسه اقتصاد مقاومتی اعلام کرد» که خانههای مسکن مهر در زلزله تخریب شدهاست.
آقای حقانیان همچنین گفت که این اظهارات باعث «متزلزل شدن (نگرانی)» ۱۰ یا ۱۲ میلیون نفری خواهد شد که در ساختمانهای مسکن مهر زندگی میکنند.
پس از انتشار تصاویری از تخریب ساختمانهای مسکن مهر در زمینلرزه کرمانشاه، اسحاق جهانگیری، معاون اول حسن روحانی، نیز روز دوشنبه، ۲۲ آبان، اعلام کرده بود که «بیشتر خانههای تخریب شده در زلزله متعلق به ساختمانهای مسکن مهر است».
در همین حال مجتبی نیککردار، معاون عمرانی استاندار کرمانشاه، روز شنبه اعلام کرد که دو ساختمان مسکن مهر در سرپل ذهاب «بهطور کامل» فروریخت و ۱۰۰ نفر از ساکنان آن کشته شدند.
حسن قربانخانی، رئیس سازمان نظام مهندسی ایران، نیز کمی پس از وقوع زمینلرزه اعلام کرد که این سازمان «هیچ نظارتی» بر ساخت پروژه مسکن مهر نداشتهاست.
حسن روحانی، رئیسجمهور ایران، نیز اعلام کرده است که سالم ماندن منازل مسکونی خودساخته از سوی مردم در سرپل ذهاب و فروریختن ساختمانهای ساخت دولت در این منطقه نشاندهنده این است که در ساختوساز آنها «فساد» وجود داشته است.
مسکن مهر یکی از طرحهای دولت محمود احمدینژاد بود. رئیسجمهوری پیشین ایران در سال ۹۰ گفته بود که با اجرای پروژه مسکن مهر تا پایان دوره ریاست جمهوریاش، مشکل مسکن در ایران ریشهکن خواهد شد.
در این میان، مقامات دولت حسن روحانی از جمله وزیر راه و رئیس سازمان محیط زیست و همچنین تعدادی از نمایندگان مجلس بارها از این طرح انتقاد کردهاند.
به گفته آنها، «بسیاری از مجموعههای مسکونی مسکن مهر سیستم تصفیه آب و فاضلاب ندارند» و در محلهایی ساخته شدهاند که «فاقد امکانات زیربنایی است».
با این حال، آیتالله علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، در شهریور سال ۹۳ در دیدار هیئت دولت با او گفته بود که «چند میلیون نفر چشمانتظار تکمیل مسکن مهر هستند و باید این کار بهطور جدی پیگیری شود و به اتمام برسد».
حسن روحانی، رئیسجمهوری ایران، نیز در فروردین ۹۵ گفته بود که دولت با وجود همه مشکلات، «مسکن مهر» را تکمیل میکند و تحویل میدهد.
احتمال افزایش کشتهشدگان به ۵۰۰ نفر
زمینلرزه ۷٫۳ ریشتری گسترده از ایران کرمانشاه که مناطقی و غرب آسیا را لرزاند، در سال جاری میلادی بهعنوان مرگبارترین زمینلرزهٔ جهان برآورد شدهاست.
در همین حال اسماعیل نجار، رئیس سازمان مدیریت بحران ایران، اعلام کرد که براساس آمار پزشکی قانونی تعداد افراد فوت شده در زمینلرزه ۴۳۶ نفر است اما «احتمال افزایش فوتیها به ۵۰۰ نفر وجود دارد».
به گفته آقای نجار، ممکن است برخی از کشتهشدگان در روستاها بدون اطلاع پزشکی قانونی دفن شده باشند.
درخواست پنج سناتور آمریکایی برای تسهیل کمکرسانی به زلزلهزدگان کرمانشاه
محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران، در پاسخ به پیشنهادها برای کمک به زلزلهزدگان در توئیتر خود نوشته بود که «در حال حاضر، قادر به مدیریت امور با استفاده از منابع خود هستیم».
در همین حال مجتبی بیاتی، مدیرکل فرودگاه بینالمللی کرمانشاه، روز جمعه، ۲۶ آبان، اعلام کرده بود که هیچ کشوری خارجی برای زلزلهزدگان کمک ارسال نکرده و تنها سازمان بهداشت جهانی محموله ۴۰ تنی پزشکی ارسال کردهاست.
در همان روز پنج سناتور دمکرات آمریکایی در نامهای به رکس تیلرسون، وزیر خارجه این کشور، خواستار تسهیل شرایط برای کمکرسانی به زلزلهزدگان کرمانشاه شدند.
نامه این سناتورها با اشاره به تجارب قبلی در کمک آمریکاییها به زلزلهزدگان ایرانی، خواستار کاهش محدودیتها به منظور ارسال کمک به نهادهای غیردولتی ایران شدهاست.
پیش از درخواست این پنج سناتور، وزارت خزانهداری آمریکا چگونگی امکان ارسال پول، کالا و دیگر کمکهای انساندوستانه به ایران برای کمک به زلزلهزدگان استان کرمانشاه را اعلام کرده بود.
وزارت خارجه آمریکا نیز روز دوشنبه، ۲۲ آبان، در پیامی با قربانیان و حادثهدیدگان زمینلرزه اخیر در ایران و عراق ابراز همدردی کرده بود.
با این حال در پی وقوع زمینلرزه بم در سال ۸۲، دولت آمریکا ضمن ارسال یک گروه امداد پزشکی و مقادیری وسایل، برای تسهیل در ارائه کمکهای بشردوستانه بخشی از تحریمهای مالی علیه جمهوری اسلامی را به حالت تعلیق درآورد.
سپس اعلام شد که جمهوری اسلامی پیشنهاد آمریکا برای اعزام یک هیئت متشکل از مقامات ارشد امدادرسانی به بم را رد کردهاست.
این در حالی بود که حمیدرضا آصفی، سخنگوی وقت وزارت خارجه ایران، اعلام کرده بود که جمهوری اسلامی از کمکهای خارجی به آسیبدیدگان زمینلرزه استقبال میکند و مایل است این کمکها بدون ملاحظات سیاسی ادامه داشته باشد.
سال ۸۳ و پس از زمینلرزه در زرند استان کرمان، ویلیام برنز معاون وزارت خارجه آمریکا در یک تماس تلفنی بیسابقه با محمد جواد ظریف نماینده دائم ایران در سازمان ملل، پیشنهاد کمک به آسیبدیدگان را مطرح کرد اما آقای ظریف اعلام کرد که ایران در حال حاضر به کمکهای خارجی نیاز ندارد.
هشدار دربارهٔ احتمال وقوع وبا در مناطق زلزلهزده
در حالیکه که معاون امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه دربارهٔ احتمال شیوع وبا در مناطق زلزلهزده هشدار داده، یک مقام وزارت بهداشت گفت که هیچ گونه همهگیری در خصوص بیماریهای واگیر در مناطق زلزلهزده وجود ندارد.
ابراهیم شکیبا، معاون امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، اعلام کرده که جمعآوری نشدن زباله و دفن نشدن فاضلاب «به شکل بهداشتی» میتواند همهگیری وبا را به دنبال داشته باشد.
با این حال به گزارش خبرگزاری ایلنا، علی ماهر، معاون فنی معاونت درمان وزارت بهداشت، اعلام کرد که «هیچ گونه همهگیری در خصوص بیماریهای واگیر در مناطق زلزلهزده وجود نداشتهاست».
دستگیری ۲۲ سارق
در روزهای گذشته گزارشهایی دربارهٔ سرقت از خانههای زلزلهزدگان و سرقت از برخی از کمکهای اهدایی منتشر شده بود.
از جمله مجتبی صفایی، نایب رئیس اتاق اصناف کرمانشاه، از کشف یک نیسان چادر اهدایی به مناطق زلزلهزده در یک خانه خبر داده و خبرگزاری ایلنا نیز از فروش برخی از اقلام اهدایی مردم به زلزلهزدگان در «بازار سیاه» خبر داده بود.
در همین حال به گزارش خبرگزاری ایسنا، سعید منتظرالمهدی، سخنگوی نیروی انتظامی، اعلام کرد که نیروهای این نهاد در مناطق زلزلهزده گشتزنی میکنند و تاکنون ۲۲ سارق دستگیر شدهاند.
در روزهای گذشته همچنین گزارشهایی دربارهٔ کمبود چادر، پتو، وسایل گرمایشی، غذا، آب و دیگر نیازهای زلزلهزدگان منتشر شده بود و شماری از نمایندگان مجلس نیز از «ضعف شدید» در امدادرسانی انتقاد کرده بودند.
با این حال علی اصغر پیوندی، رئیس هلال احمر ایران، روز جمعه از پایان عملیات اسکان اضطراری زلزلهزدگان خبر داده و اعلام کرده بود که از روز دوشنبه هفته آینده بستههای غذایی یکماهه در این مناطق توزیع خواهد شد.