محمد البشیر، که پس از تصرف دمشق به‌دست شورشیان مسلح و سقوط حکومت بشار اسد به‌عنوان رئیس دولت انتقالی سوریه منصوب شده است، پیش از این در شبه‌دولت موسوم به «دولت نجات سوریه» فعالیت می‌کرد.
این شبه‌دولت که پیش از سقوط آقای اسد و از سال ۲۰۱۷ در شهر ادلب مستقر بود، ادارهٔ این شهر و دیگر مناطقی که تحت کنترل هیئت تحریر الشام بود را بر عهده داشت و در این مناطق خدمات ارائه می‌کرد و وزارتخانه‌ها، بخش‌ها و مقامات قضایی و امنیتی خود را داشت.
کانال تلگرامی تلویزیون دولتی سوریه در پست مربوط به انتشار این خبر از آقای بشیر با عنوان «نخست‌وزیر جدید سوریه» یاد کرده و از قول او نقل کرده که «فرماندهی کل، من را تا اول مارس، به‌عنوان مسئول ادارهٔ دولت برگزیده است».
محمد بشیر کیست؟
محمد بشیر در سال ۱۹۸۳ در منطقه جبل الزاویه در ادلب متولد شد. او در سال ۲۰۰۷ از دانشگاه حلب با مدرک مهندسی برق و الکترونیک، با تخصص در ارتباطات، فارغ‌التحصیل شد.
آقای بشیر همچنین در سال ۲۰۲۱ در رشتهٔ «حقوق و شریعت» در دانشگاه ادلب تحصیل کرد. در سابقه‌نامه‌ای که «دولت نجات سوریه» از او منتشر کردهٰ آمده است که البشیر مدارکی در زمینهٔ زبان انگلیسی، برنامه‌ریزی اداری و مدیریت پروژه را نیز کسب کرده است.
او قبل از ورود به دنیای سیاست به‌عنوان مهندس شرکت گاز در سوریه کار می‌کرد و نظارت بر ساخت نیروگاه‌های گازی را بر عهده داشت.
با آغاز قیام سوری‌ها در سال ۲۰۱۱، البشیر شغل دولتی خود را ترک کرد تا به صفوف مخالفان بپیوندد.
بشیر بین سال‌های ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۳ به‌عنوان «وزیر توسعه و امور بشردوستانه» در دولت نجات سوریه فعالیت می‌کرد. پیش از آن نیز او به‌عنوان مدیر آموزش اسلامی در وزارت اوقاف دولت نجات سوریه حضور داشت.
این فعالیت‌ها شهرتی برای بشیر فراهم کرد که در نهایت در ژانویه ۲۰۲۴ منجر به انتخابش به‌عنوان «نخست وزیر دولت نجات سوریه» توسط شورای قانون‌گذاری این شبه‌دولت شد.
«دولت نجات سوریه»؛ سیمای تکنوکرات یک گروه سلفی
«دولت نجات سوریه» در طول فعالیت و تا پیش از سقوط بشار اسد، تلاش داشت خود را به‌عنوان دستگاهی تکنوکرات معرفی کند و برخی از حوزه‌های حکم‌رانی مانند بهداشت و آموزش به نهادهای محلی و سازمان‌های امداد خارجی واگذار شد، اما حوزه‌های امنیت و اقتصاد را خود کنترل می‌کرد.
اگرچه هیئت تحریر الشام گروهی سلفی به شمار می‌رود، اما «دولت نجات سوریه» به مؤسسات دینی سنتی که مذاهب رقیب مانند اشاعره، از جمله آنان که توسط اخوان المسلمین یا جماعت تبلیغ مدیریت می‌شوند، اجازه فعالیت داده بود.
این شبه‌دولت همچنین در آغاز فعالیت خود تلاشی برای اعمال قوانین مذهبی مانند الزام زنان به سفر با محارم را انجام داد که با مخالفت‌های عمومی در ناحیه‌های تحت کنترل ناکام ماند.
اندکی پیش از تصرف بر‌ق‌آسای بخش‌های مختلف سوریه که به سقوط حکومت اسد منجر شد، دولت نجات سوریه در بیانیه‌ای خطاب به علویان سوریه، بزرگ‌ترین اقلیت دینی این کشور که خاندان اسد نیز منتسب به آن هستند، اعلام کرد که اسد از این اقلیت برای بقای خود سوء‌استفاده کرده و در نتیجه «زخم‌های عمیقی در جامعه ایجاد شده است».
در این بیانیه همچنین ذکر شد که «افراد خردمند» از میان علویان می‌توانند در هدایت سوریه به‌سوی آینده‌ای «عادلانه و فراگیر» نقش داشته باشند.
هیچ یک از حکومت‌های جهان «دولت نجات سوریه» را به رسمیت نمی‌شناختند. ایالات متحده، که هیئت تحریر الشام را سازمانی تروریستی می‌داند و رهبر آن ابومحمد الجولانی را تحت تعقیب قرار داده، دولت نجات سوریه را متهم کرده است که در زمان فعالیت خود در استان ادلب، مانع ارائهٔ کمک‌های بشردوستانه به آوارگان داخل سوریه شده و تلاش داشته است که با کنترل بر توزیع کمک‌ها از آن سود ببرد.
