در حالی که نخستوزیر اسرائیل میگوید که ایران در پشت پرده برگزاری تظاهرات هفتههای اخیر فلسطینیان است، در تجمعهای اعتراضی هزاران نفره فلسطینیها در آخرین جمعه ماه رمضان در مرز غزه و اسرائیل، شماری دیگر از آنها کشته و صدها تن زخمی شدند.
به گزارش منابع بیمارستانی در غزه، در تظاهرات آخرین جمعه رمضان ۱۸ خرداد، از ساعات بعد از نماز جمعه تا ساعات شامگاهی این روز، چهار تن از تظاهرکنندگان فلسطینی غزه با گلوله نظامیان اسرائیلی کشته و بیش از ۵۲۵ تن دیگر از آنها زخمی شدند. یکی از کشتهها، یک نوجوان ۱۴ ساله بود.
بر اساس گزارش منابع خبری اسرائیلی و فلسطینی، هزاران فلسطینی در این روز در پنج بخش از امتداد مرزهای غزه با اسرائیل تظاهرات کردند. در همین حال که حماس مدعی شده بود که شمار تظاهرکنندگان باید «میلیونی» باشد، اما تعداد تظاهرکنندگان ده هزار نفر برآورد شد.
اسرائیل از پیش گفته بود که تلاش دوباره فلسطینیان را برای رسیدن به حصار مرزی یا رخنه به خاک اسرائیل تحمل نکرده و با جدیت با آن برخورد میکند.
اسرائیل در کنار استقرار هزاران نظامی و شمار زیادی از تکتیراندازان خود، از پهپاد نیز استفاده کرد.
پهپادهای اسرائیلی در شیوه تازهای صدها حلقه لاستیکی را که فلسطینیان برای آتش زدن در مرزها گردآورده بودند، پیش از آغاز تظاهرات آنها، با تاباندن نور لیزری، سوزاندند.
همچنین ریزپهپادهای اسرائیلی فعال بودند تا بادبادکهای مشتعلی را که فلسطینیان به سوی آسمان اسرائیل میفرستند تا مزارع اسرائیلی را به آتش بکشند، در هوا نابود کنند؛ امری که اسرائیل آن را «ترور بادبادکی» مینامد.
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، پنجشنبه در جریان سفر اروپایی خود در لندن گفته بود که حماس با آرمان «نابودی اسرائیل» خشونتها را علیه اسرائیل ترتیب میدهد و فلسطینیان «هر چقدر که میخواهند تظاهرات کنند» اما «برای خودشان هم که شده بهتر است از این خشونت دست بردارند و به حصار مرزی نزدیک نشوند».
به گزارش شبکه جهانی بیبیسی، آقای نتانیاهو افزود «ایرانِ شیعه در پشت این تظاهرات است؛ زیرا مأموریت دارد که منطقه را به آتش بکشد تا منافع مذهبی و فرقهای خود را تأمین کند».
همزمان، رادیوی عبری تلآویو، جمعه به نقل از «منابع فلسطینی» مدعی شد که ایران برای خانوادههای هر یک از کشتههای فلسطینی تظاهرات موسوم به «بازگشت»، پانصد دلار مقرری ماهانه تعیین کردهاست؛ مبلغی که به گفته این رادیو، برای یک خانواده فلسطینی در شرایط بسیار سخت اقتصادی غزه، کمک قابل ملاحظهای محسوب میشود.
ایران یا مقامات حماس، سخنان نخستوزیر و رسانههای اسرائیل را در مورد ارتباط ایران با تظاهرات غزه یا پرداخت مستمری ماهیانه به خانوادههای کشتههای رخدادهای اخیر تأیید یا رد نکردهاند.
فلسطینیان دهها سال است که در آخرین جمعه ماه رمضان، با نام «جمعه یتیم»، به وضع خود و عدم تحقق رؤیای تشکیل کشور فلسطین اعتراض میکنند اما تظاهرات امسال آنها در این روز، در ادامه «راهپیمایی بزرگ بازگشت» برگزار شد.
حماس و سازمانهای فلسطینی از دو ماه و نیم پیش، تظاهرات «بازگشت» را در اعتراض به هفتاد ساله شدن تأسیس اسرائیل آغاز کردند و در چند جمعه نخست از این نوع تظاهرات، شمار زیادی کشته شدند؛ حدود بیست تن آنها در روز نخست تظاهرات کشته شدند.
اما خونینترین روز در این دوره از تظاهرات، ۲۴ اردیبهشت در اعتراضهای فلسطینیان به تصمیم دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، در انتقال سفارت از تلآویو به اورشلیم/بیتالمقدس، بود؛ در این روز، با احتساب زخمیهایی که در روزهای بعد جان دادند، شمار کشتهها به ۶۵ تن رسید.
در مجموع در دو ماه و نیم اخیر، تا پیش از کشتههای آخرین جمعه ماه رمضان، دستکم ۱۲۳ فلسطینی و بیش از ده هزار تن زخمی شدند؛ دو زن و شماری نوجوان در میان کشتهها هستند. با کشته شدن رزان النجار، دختر ۲۱ ساله امدادگر درمانی در جمعه گذشته، شمار دختران کشته شده فلسطینی به دو نفر رسید؛ شماری از کشتهها نیز نوجوانان زیر ۱۸ سال بودند.
ارتش اسرائیل در روزهای اخیر گفت، رزان النجار، دختر امدادگر ۲۱ سالهای که جمعه گذشته کشته شد، «فرشته» نبود بلکه خود را «سپر حماس» کرد، و فیلم پرتاب گاز اشکآور از سوی او را منتشر کرد؛ امری که از سوی فلسطینیان رد شد.
در حالی که ابتدا قرار بود که تظاهرات «بازگشت» در سالروز استقلال اسرائیل پایان یابد، حماس و دیگر سازمانهای فلسطینی تصمیم گرفتند که تظاهرات تا «یوم النکسه» ادامه یابد.
«یوم النکسه» («روز خفت») سالروز شکست اعراب از اسرائیل در جنگ ششروزه سال ۱۹۶۷ میلادی است.
معلوم نیست که تظاهرات هزاران فلسطینی غزه در آخرین جمعه ماه رمضان، همزمان با «یوم النکسه»، آخرین مرحله از اقدامات آنها در اعتراضهای «بازگشت» باشد.