به‌تازگی مجموعه‌عکسی به‌صورت ناشناس و رازآمیز به یک آرشیو عکس در مجارستان اهدا شده که برای اولین بار زوایایی از رویدادها در شهری را نشان می‌دهد که انقلاب رومانی در آن آغاز شد؛ ۳۵ سال پیش همین روزها، شهر تیمیشوارا در غرب رومانی.
جرقهٔ انقلاب رومانی در دسامبر ۱۹۸۹ (۱۳۶۸ خورشیدی)، که در نتیجهٔ آن رژیم کمونیستی نیکولای چائوشسکو سقوط کرد، با اعتراضات مردم تیمیشوارا در حمایت از یک کشیش منتقد سیاست‌های حکومت زده شد.
نیروهای امنیتی اقدام به سرکوب خشونت‌آمیز مردم معترض در تیمیشوارا کردند، اما اعتراضات این شهر بلافاصله به دیگر نقاط کشور گسترش یافت و باعث خیزش سراسری علیه رژیم چائوشسکو شد.
پس از چند روز درگیری و سرکوب خونین و به‌خصوص فرار سربازان و پیوستن آن‌ها به مردم انقلابی، سرانجام چائوشسکو و همسرش، ۱۰ روز پس از شروع اعتراضات، اعدام شدند.
این رویدادها پایانی بر دوره‌ای طولانی از دیکتاتوری کمونیستی در رومانی بود و راه را برای گذار این کشور به دموکراسی هموار کرد.
عکس بالا که یک سرباز رومانیایی در جریان نبرد مسلحانه در خیابان‌های تیمیشوارا در دسامبر ۱۹۸۹ را نشان می‌دهد، یکی از چندین عکسی است که به‌صورت ناشناس و رازآمیز ارائه شده و اخیراً توسط آرشیو عکس مجارستانی «فورته‌پان» به‌صورت آنلاین منتشر شده است.
تیمیشوارا در آن زمان با جمعیتی حدود ۳۵۰ هزار نفر چهارمین شهر بزرگ رومانی بود و این عکس‌ها صحنه‌هایی از شروع انقلاب ۱۹۸۹ رومانی در این شهر را نشان می‌دهند.
نام تیمیشوارا (Timișoara) از رودخانه تیمیش (Timiș) گرفته شده است که از نزدیکی این شهر می‌گذرد.
میکلوس تاماشی، بنیان‌گذار آرشیو فورته‌پان، به رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی گفته است اطلاعاتی دربارهٔ صاحب عکس‌هایی که جمع‌آوری و با عنوان «آلبوم ۴۰» برچسب‌گذاری شده، وجود ندارد.
تاماشی می‌گوید: «تمام محتوایی که با فرمت "آلبوم xx" نام‌گذاری شده، از بازارهای دست‌دوم‌فروشی، اجناس متفرقه یا اهداکنندگان ناشناس به دست آمده است.»
انقلاب با اعتراضات مردمی به رفتار مقامات با یک کشیش مجارستانی‌تبار در تیمیشوارا جرقه خورد. این کشیش به نام لازلو توکش (László Tőkés) به‌عنوان یکی از رهبران کلیسای کالوینی فعالیت می‌کرد و در خطبه‌ها و سخنرانی‌هایش از سیاست‌های حکومت کمونیستی و ظلم و فساد نیکلای چائوشسکو به‌شدت انتقاد می‌کرد.
این موضوع باعث خشم مقامات شد و آن‌ها تصمیم گرفتند او را از کلیسا اخراج کنند و به منطقه‌ای دورافتاده تبعید کنند.
در ۱۵ دسامبر ۱۹۸۹ (۲۴ آذر ۱۳۶۸) وقتی مأموران حکومتی برای اخراج و تبعید کشیش به کلیسا رفتند، شمار زیادی از مردم در اطراف کلیسا جمع شدند و تجمع‌شان به‌سرعت رنگ‌وبوی اعتراض گرفت و به شعار دادن علیه حکومت چائوشسکو پرداختند.
نیروهای امنیتی تلاش کردند این اعتراضات را سرکوب کنند، اما خشونت علیه مردم باعث جلب توجه بیشتر شهروندان شد. در روزهای بعد، اعتراضات از تیمیشوارا به شهرهای دیگر رومانی گسترش یافت.
این اعتراضات ابتدا به‌صورت تظاهرات مسالمت‌آمیز بود، اما با واکنش شدید نیروهای امنیتی به درگیری‌های خشونت‌آمیز تبدیل شد.
سقوط کمونیسم در دیگر نقاط اروپا در آن سال نسبتاً مسالمت‌آمیز بود، اما نیکولای چائوشسکو، حاکم رومانی، با صدور فرمان تیراندازی نیروهای امنیتی به معترضان در تیمیشوارا زمینه را برای خشونت‌های گسترده فراهم کرد.
در ۱۷ دسامبر، هنگامی که ارتش به جمعیت در این شهر ناآرام شلیک کرد، ده‌ها نفر کشته شدند.
اعتراضات به سرعت اوج گرفت و خیلی زود با گسترش یافتن آن به بخارست، پایتحت رومانی، به یک انقلاب تمام‌عیار تبدیل شد.
در ۲۱ دسامبر ۱۹۸۹ (۳۰ آذر ۱۳۶۸) نیکلای چائوشسکو برای آرام کردن اوضاع در بخارست سخنرانی کرد، اما مردم به جای حمایت، علیه او شعار دادند و او را هو کردند.
گفته می‌شود در این لحظه بسیاری از مردم نیز نام شهری را که تا آن زمان برخی رومانیایی‌ها تنها در خفا زمزمه می‌کردند، سر دادند: «تیمیشوارا».
این وقایع به سقوط سریع حکومت چائوشسکو انجامید. او و همسرش در ۲۵ دسامبر ۱۹۸۹ (۴ دی ۱۳۶۸) یعنی ۱۰ روز پس از شروع انقلاب در تیمیشوارا دستگیر و اعدام شدند.
مارسل تولچا، استاد دانشگاه و نویسنده‌ای که شاهد وقوع انقلاب در تیمیشوارا در سال ۱۹۸۹ بود، به رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی گفته است که رفتار سربازان در عکس‌های این آلبوم ناشناس نشان می‌دهد که عکاس یک خارجی بوده است.
آقای تولچا می‌گوید: «عکاس رومانیایی نبود، این را می‌توان از این تشخیص داد که سربازان با افتخار نشان می‌دهند که در جنایات [سرکوب] انقلاب دخالتی نداشتند.»
این استاد دانشگاه می‌گوید در زمانی که این عکس‌ها گرفته شد، ترس از پلیس مخفی رومانی بسیار شدید بود و تنها خارجی‌ها از اتهام ارتباط با رژیم چائوشسکو مصون بودند.
او می‌گوید: «می‌دانم که سربازان در حضور رومانیایی‌هایی که دوربین داشتند، چندان مطمئن رفتار نمی‌کردند و سربازانی بودند که سرنوشت خود را با انقلاب گره زده بودند.»
تولچا معتقد است عکس‌های این آلبوم رازآمیز پس از آن گرفته شده‌اند که واسیله میلیا، وزیر دفاع رومانی، ظاهراً در ۲۲ دسامبر خودکشی کرد.
مرگ مبهم این مقام حکومت چائوشسکو موجب فرار گستردهٔ سربازان ارتش و پیوستن آن‌ها به صفوف انقلابیون شد.
تولچا، نویسنده‌ای که خودش شاهد وقوع انقلاب در تیمیشوارا بوده، می‌گوید در میان ناآرامی‌ها پس از ۲۲ دسامبر مشخص نبود چه کسی به انقلابیون و سربازان در تیمیشوارا شلیک می‌کرد.
او می‌گوید: «ممکن بود [صدای اگزوز ماشین‌ها] باشد یا شاید تک‌تیراندازانی بودند که فقط سعی داشتند فضای رعب‌انگیز را حفظ کنند.» به‌گفتهٔ او، در آن زمان «هنوز افراد زیادی بودند که متقاعد نشده بودند چائوشسکو قدرت را از دست داده است».
تولچا می‌گوید دیدن عکس‌های رنگی و شفاف از انقلاب رومانی که ۳۵ سال پیش خودش در آن شرکت داشته، برایش شوکه‌کننده بود: «اولین چیزی که با دیدن عکس‌ها به ذهنم رسید، این بود که وای، چه کیفیتی!»
