خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی از اسرائیل، از وجود اختلافات جدی میان مقامات امنیتی اسرائیلی با بنیامین نتانیاهو نخست وزیر این کشور بر سر اصرارهای او به لغو برجام، توافق هستهای میان ایران و قدرتهای جهانی، خبر دادهاست.
این خبرگزاری آمریکایی این گزارش را شامگاه چهارشنبه نوزدهم مهر از بیتالمقدس و تنها ساعاتی پیش از اعلام راهبرد جدید دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا در مورد ایران منتشر کرد.
به نوشته آسوشیتدپرس، اگر ترامپ برجام را لغو کند، بیشترین تشویق را از اسرائیل خواهد گرفت و در حقیقت اسرائیل شاید تنها دولتی باشد که از این امر تقدیر کند.
نتانیاهو ماه گذشته در دیدار با ترامپ در زمان حضور در مجمع عمومی سازمان ملل در مورد مواضع خود در قبال ایران مذاکره کرد؛ ترامپ و نتانیاهو در سخنرانیهای خود در مجمع عمومی شدیداً به ایران و برجام حمله کردند و ترامپ بعداً اعلام کرد راهبرد تازه خود را اعلام میکند.
به نوشته آسوشیتدپرس، از هماکنون معلوم است که هر اقدام سختگیرانه ترامپ علیه ایران با تأیید و تشویق نتانیاهو روبهرو میشود.
این خبرگزاری میافزاید که از سوی دیگر، تمرکز کردن بر موضع نتانیاهو در مورد ایران آساننمایی قضیه در طرف اسرائیلی در مورد ایران است زیرا چندین تن از بلندپایگان و صاحبنظران امور امنیتی اسرائیل که برجام را دارای امتیازات و منافع زیادی نیز برای اسرائیل میدانند، نگران هستند که لغو آن بیش از هر چیز، خود این کشور را با خسران روبرو کند.
این مقامات امنیتی اسرائیل میگویند که جایگزینهای زیادی برای لغو برجام وجود ندارد و افزون بر آن، اعتبار آمریکا نیز خدشهدار خواهد شد و دود آن به چشم اسرائیل میرود که خود را مهمترین همپیمان آمریکا میداند.
به نوشته آسوشیتدپرس، از آنجا که نتانیاهو ماه گذشته در سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل گفت که برجام باید «لغو یا از اساس اصلاح شود»، مسئولان ارشد امنیتی اسرائیل با همه امتیازاتی که برای برجام قائل هستند، حال میگویند که اصلاح برجام بهتر از لغو آن است.
دکتر عوزی آراد مشاور پیشین امنیت ملی اسرائیل یکی از کسانی است که دیدگاهی متفاوت با نتانیاهو دارد. او به آسوشیتدپرس گفتهاست: چرا باید امتیازات برجام را از دست داد؟
از سوی دیگر، مایکل اورن وزیر مشاور نتانیاهو که تا چندی پیش سفیر او در آمریکا بود، به تازگی در نیویورک تایمز نوشت که لغو برجام اصلاً یک فاجعه نیست و چه بسا که عملاً لغو شده و یک رشته «تحریمهای خردکننده» باید علیه ایران اِعمال شود.
اما دکتر عوزی آراد گفتهاست لغو برجام مصیبتهای زیادی را بر سر خود اسرائیل خواهد آورد و خوب است که با حفظ آن، جامعه جهانی ایران را زیر فشار بگذارد تا درباره مسائل دیگری مانند طرحهای توسعه موشکی مذاکره کند.
افرائیم هالوی رئیس اسبق موساد نیز یکی از کسانی است که از حفظ برجام حمایت کردهاست.
ژنرال ذخیره یعکوو عامی درور مشاور پیشین امنیت ملی نتانیاهو نیز به آسوشیتدپرس گفتهاست که تصور میکند لغو برجام اصولاً امکانپذیر نیست.
یوئل گوزانسکی از اعضای پیشین شورای امنیت ملی اسرائیل نیز به آسوشیتدپرس گفتهاست، انداختن توپ از سوی ترامپ به زمین کنگره، یک اقدام شتابزده است که ممکن است با آتش متقابل کنگره ناکام شود.
خِمی شالِو روزنامهنگار سرشناس در هاآرتص نیز که مهمترین روزنامه منتقد دولت راستگرای کنونی است، به این خبرگزاری گفتهاست که نتانیاهو با اصرار برای لغو برجام «با آتش بازی میکند».
دان شاپیرو که آخرین سفیر باراک اوباما در اسرائیل بود، و خود یهودی است و با وجود پایان دوران سفارتش هنوز همراه با خانوادهاش در اسرائیل زندگی میکند، به اسوشیتدپرس گفتهاست که عدم اطمینان مقامات امنیتی اسرائیل به وضعیت بعد از لغو برجام، «بزرگترین نگرانی» دستگاه امنیتی اسرائیل است.
اما نکتهای که خبرگزاری آسوشیتدپرس به آن اشاره نکردهاست این است که دکتر عوزی آراد به عنوان یکی از سرسختترین مخالفان بنیامین نتانیاهو دیگر از سوی وی به عنوان مشاور مورد استفاده قرار نمیگیرد.
نتانیاهو در موضعگیریهای خود به مخالفان داخلی سرسختی مانند افرائیم هالوی نیز اعتبار نمیدهد.
با وجود این، زمانی که مئیر داگان رئیس پیشین موساد زنده بود و به سختی با حمله احتمالی نظامی اسرائیل به تأسیسات هستهای ایران مخالفت میکرد و آن را دارای پیامدهایی «فاجعهبار» برای اسرائیل میدانست، نتانیاهو با همه اختلافی که با داگان داشت، نظر او را عملاً رعایت میکرد.
اهود باراک نخست وزیر اسبق و از مخالفان سرسخت کنونی نتانیاهو نیز در روزهای گذشته خلف خود را به خاطر فشار بر ترامپ برای لغو برجام مورد انتقاد شدید قرار داد. اما نتانیاهو میگوید، اهود باراک یک سیاستمدار «سرخورده» است.
در زمان مذاکرات برجام، اسرائیل بیوقفه از «گزینه نظامی» برای دفاع از خود در برابر «خطر حیاتی دستیابی ایران به بمب اتمی» سخن میگفت.
اندک زمانی بعد از برجام، اسرائیل توانست که دولت باراک اوباما را ضمن همراهی کامل کنگره به اعطای ۳۸ میلیارد دلار کمک نظامی به ارتش اسرائیل متقاعد کند.
اما از چشمانداز امتیازات احتمالی آینده که اسرائیل بخواهد در صورت موافقت خود با وضعیت جدید دریافت کند، کسی فعلاً سخنی نگفته است.