در پی مورد حمله قرار گرفتن شهروندان اسرائیلی در آمستردام پس از برگزاری یک مسابقهٔ فوتبال در شامگاه پنجشنبه ۱۷ آبان، پلیس پایتخت هلند از بازداشت بیش از ۶۰ نفر و بستری شدن پنج نفر خبر داد.
بنیامین نتانیاهو شامگاه پنجشنبه ۱۷ آبان در تماس با دیک اسخوف، همتای هلندی خود، خواستار «برخورد قاطع و سریع با آشوبگران» و اطمینان از سلامت و امنیت شهروندان اسرائیلی شد و روز جمعه گیدئون سعار را که کمتر از یک روز است وزیر خارجه شده، راهی هلند کرد.
وزارت امنیت ملی اسرائیل هم از شهروندان این کشور در آمستردام خواسته است فعلاً از هتل‌های خود بیرون نروند.
در آخرین اعلام، وزارت امور خارجه اسرائیل عصر روز جمعه خبر داد تمامی شهروندان اسرائیلی که در درگیری‌های رخ‌داده پس از مسابقه فوتبال در آمستردام گم شده بودند، پیدا شده‌اند.
پس از انتشار گزارش‌هایی از ناپدید شدن چندین اسرائیلی در طول شب گذشته وزارت خارجه اسرائیل در اطلاعیه‌ای خبر داد که «تمامی اسرائیلی‌هایی که در آمستردام ارتباطشان قطع شده بود، پیدا شده‌اند».
خشونت‌های روز پنجشنبه در آمستردام پس از مسابقه بین دو تیم فوتبال مکابی تل‌آویو و آژاکس آمستردام روی داد. سه هزار هوادار اسرائیلی برای حمایت از مکابی تل‌آویو به آمستردام رفته بودند.
خیرت ویلدرس، رهبر حزب راست هلند، روز جمعه در پیامی در شبکه ایکس نوشت: «در خیابان‌های آمستردام، یهودیان گویی که هدف شکار بودند».
او افزود: «از این رویداد غیر قابل قبول باید شرمسار بود و باید عوامل این حملات را اخراج کرد».
به نوشته رویترز، جزئیات این خشونت‌ها هنوز روشن نیست اما مقام‌ها و رسانه‌های اسرائیلی می‌گویند عده‌ای که به طرفداری از فلسطینیان شعار می‌دادند، به شهروندان اسرائیلی و صدها تن از هواداران تیم مکابی حمل کردند.
درگیری‌ها از چهارشنبه، ۲۴ ساعت پیش از مسابقه آغاز شده بود. به گفته پیتر هولا، سخنگوی پلیس، «چهارشنبه‌شب حوادثی از سوی دو طرف رخ داد».
او افزود: «هواداران تیم مکابی اسرائیل، پرچمی را از نمای ساختمانی در منطقه رُکین پایین کشیدند، به یک تاکسی آسیب رساندند و یک پرچم فلسطین را در میدان تاریخی دام، در قلب آمستردام، به آتش کشیدند».
رویترز نیز می‌گوید پیش از شروع مسابقه اتفاقاتی بین هواداران رخ داده بود و شبکه NOS هلند هم گزارش داد که پرچم فلسطین از ساختمانی در مرکز شهر پاره شد و پلیس ضد شورش هواداران طرفدار فلسطینیان را که می‌خواستند به سمت استادیوم راهپیمایی کنند، مسدود کرد.
سفیر اسرائیل در هلند به شبکه کان گفت: «آمدن شمار زیادی از هواداران ترکیه‌ای تیم فوتبال فنرباغچه به آمستردام، زنگ خطر را از چند روز پیش برای سفارت در زمینه احتمال حملات آن‌ها به هوداران اسرائیلی فوتبال تیم مکابی تل‌آویو به صدا در آورده بود و مراتب نگرانی و هشدار را به مقامات هلندی ابلاغ کرده بودند».
وزارت خارجه اسرائیل هم با اعلام این‌که در این حمله شماری از شهروندان اسرائیل مجروح شده‌اند، خبر داد که گیدئون سعار، وزیر خارجه جدید این کشور، در تماس با همتای هلندی خود از او خواسته است که به خروج امن اسرائیلی‌ها کمک کند.
به گزارش شبکه کان، گیدئون سعار در مأموریتی از سوی بنیامین نتانیاهو به هلند می‌رود تا با مقامات این کشور دیدار کند.
شرکت‌های هوایی اسرائیلی ال‌عال و ایسراایر هم خبر دادند چند پرواز فوق‌العاده را در روزهای جمعه و شنبه به رایگان برای بازگرداندن فوری اسرائیلی‌های گرفتار در آمستردام برقرار کرده‌اند.
در پی این خبر، اعلام شد ارتش از طرح خود برای اعزام هواپیمای نظامی به هلند خودداری کرده زیرا مقامات هلند اطمینان داده‌اند که وضعیت کنترل شده است.
ابتدا قرار بود تظاهرات طرفداران فلسطینی در اعتراض به این دیدار فوتبال در نزدیکی استادیوم برگزار شود، اما شورای شهر آمستردام به دلایل امنیتی آن را به مکان دیگری منتقل کرد.
مسابقه فوتبال بین تیم‌های مکابی تل‌آویو و آژاکس آمستردام روز پنجشنبه در چارچوب رقابت‌های «لیگ اروپا» برگزار شد و آژاکس با نتیجه پنج بر صفر تیم مکابی را شکست داد.
جزئیات بیشتر و واکنش‌ها در اسرائیل
مقامات و رسانه‌های اسرائیل حملات مهاجمان «عرب و ترک‌تبار» در هلند به صدها جوان اسرائیلی در شهر آمستردام را به رویدادهای دوران نازی‌ها در اروپا در ضرب‌وجرح یهودیان تشبیه کرده و آن را «پوگروم آمستردام» نامیدند.
اسحاق هرتسوگ، رئیس‌جمهور اسرائیل، بامداد جمعه گفت: «ما شاهد صحنه‌های تکان‌دهنده‌ای بودیم که امید داشتیم بعد از حمله هفتم اکتبر دیگر آن را نبینیم، اما مشاهده کردیم که یک پوگروم یهودستیزانه علیه دوستداران تیم فوتبال اسرائیلی رخ داده و شهروندان اسرائیلی در قلب شهر آمستردام در هلند هدف این پوگروم قرار گرفته‌اند».
«پوگروم» اصطلاحی است که از قرن نوزدهم به این سو برای «کشتار خشونت‌بار یا آزار یک گروه قومی یا مذهبی» به کار می‌رود.
وزارت یهودیان در سرزمین‌های خارج از اسرائیل نیز اعلام کرد دربارهٔ احتمال تهدید و خطر برای دوستداران فوتبال اسرائیلی که برای دیدن مسابقه تیم محبوب خود به آمستردام می‌رفتند، پیشاپیش به مقامات مسئول در هلند هشدارهای لازم را داده بود اما «هلند در دفاع از جان اسرائیلی‌ها شکست خورده است».
وزارت خارجه اسرائیل اعلام کرد هنوز از سرنوشت سه اسرائیلی در آمستردام خبری در دست نیست.
گیدئون سَعار اعلام کرده با مقامات ارشد هلند در طول ساعات شب و بامداد در تماس پیوسته بوده و از آن‌ها برای کمک به شهروندان کشورش درخواست کمک کرد.
رسانه‌های اسرائیل با آگاهی از این حملات، در سراسر شب برنامه‌های خبری اضطراری پخش می‌کردند و تأکید داشتند که «بسیاری از جوانان پناه گرفته در نقاط مختلف آمستردام نگران هستند که به زبان عبری مصاحبه کرده و وضعیت را بازگو کنند».
با این اوصاف، شماری از مصاحبه‌شوندگانی که به هتل‌ها رفته بودند، گفتند که «در قطارها، نزدیکی هتل‌ها و خیابان‌ها مورد حملات جسمی شدید و توهین‌های تحقیرآمیز قرار گرفتند» و به «قصد کشت» کتک زده شدند. آن‌ها مهاجمان را «عرب‌تبارها و ترک‌تبارها» نامیدند.
گزارش شده که «مهاجمان از اسرائیلی‌ها در میانه ضرب‌وشتم می‌خواستند بگویند زنده باد فلسطین». تصاویری نیز از گذرنامه‌های اسرائیلی «دزدیده‌شده» در شبکه‌های اجتماعی هلند منتشر شده است.
شورای امنیت ملی اسرائیل به سایر اسرائیلی‌ها در هلند توصیه کرد ضمن حفظ تدابیر لازم برای جان خود، به سرعت به کشورشان بازگردند.
واکنش‌ها در سطح بین‌المللی
نخست‌وزیر هلند در پیامی در شبکه ایکس نوشت: «حملات یهودستیزانه غیرقابل قبول علیه طرفداران تیم مکابی تل‌آویو در کشور هلند روی داده و او در گفت‌وگو با بنیامین نتانیاهو تأکید کرده که عوامل این حملات محاکمه خواهند شد». نخست‌وزیر هلند افزود اکنون آرامش در پایتخت برقرار است.
به گزارش دفتر رئیس‌جمهور اسرائیل، ویلیام الکساندر، پادشاه هلند، در گفت‌وگو با اسحاق هرتسوگ با ابراز تأسف عمیق گفت در این ماجرا «مانند جنگ جهانی دوم، یهودیان را دوباره از خود ناامید کردیم».
اشاره او به کشته شدن هزاران تن از یهودیان هلند در پی یورش آلمان نازی به این کشور در جنگ جهانی دوم است.
پادشاه الکساندر به رئیس‌جمهور اسرائیل خبر داد که از نهادهای قانونی کشورش خواسته با قاطعیت علیه هر نوع خشونت و یهودستیزی اقدام کرده و اسرائیلی‌ها را فورا نجات دهند.
رئیس کمیسیون اروپا روز جمعه گفت از حملات شرورانه در آمستردام که اسرائیلی‌ها را هدف قرار داده، خشمگین شده و در این مورد با نخست‌وزیر هلند گفت‌وگو کرده است.
اورسولا فون‌درلاین افزود این اقدامات غیر قابل قبول را شدیداً محکوم می‌کند و تأکید دارد که یهودستیزی مطلقا نباید جایی در اروپا داشته باشد و ما «مصمم به مبارزه با هر نوع نفرت‌پراکنی هستیم».
وزیر خارجه آلمان هم گفت از دیدن صحنه‌های آمستردام شوکه شده و از آن ابراز انزجار می‌کند. آنالنا بائربوک در پیامی در شبکه ایکس نوشت این تصاویر در اروپا «عمیقاً شرم‌آور است»، و افزود «چنین خشونت‌هایی علیه یهودیان همهٔ مرزها(ی اخلاقی) را می‌شکند و هیچ توجیهی ندارد».
خانم بائربوک تأکید کرد که یهودیان باید بتوانند در اروپا احساس امنیت کنند.
سازمان ملل متحد هم اعلام کرد از حمله به هواداران فوتبال در آمستردام که مقامات اسرائیلی و هلندی ماهیت آن را یهودستیزانه نامیدهاند، «به‌شدت نگران» شده است.
جرمی لورنس، سخنگوی دفتر حقوق بشر سازمان ملل در ژنو، گفت این نهاد آگاه شده که مقامات هلند تحقیقات در این باره را آغاز کرده‌اند.
در این میان، وزیر کشور فرانسه که قرار است کشورش در روزهای آینده میزبان مسابقه‌ای با تیم اسرائیلی در چارچوب لیگ ملت‌ها باشد، اعلام کرد این رقابت طبق برنامه برگزار خواهد شد.
برونو رتالو افزود فرانسه عقب‌نشینی نمی‌کند زیرا هر عقب‌نشستنی در این زمینه به مفهوم تسلیم شدن در برابر تهدیدات خشونت‌آمیز و یهودستیزانه خواهد بود.
سازمان یهودیان هلند اعلام کرد که این کشور باید در مقابله با عوامل این حملات اقدامات سختی در پیش بگیرد.
