بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل از رئیسجمهوری آمریکا بهخاطر بازگرداندن تحریمهای ایران در پی برچیدن برجام، ستایش کرده و آن را «اقدامی تاریخی» توصیف کردهاست.
نتانیاهو، ۱۳ آبان، در بیانیهای گفته است «رئیسجمهوری ترامپ، از شما سپاسگزارم. واقعا تحریمها باز میگردند».
دولت ایالات متحده، همانطور که البته در سه ماه گذشته انتظار میرفت، اعلام کردهاست که تحریمهای لغوشده پس از برجام، از ۱۴ آبان اجرایی خواهند شد. دونالد ترامپ که برجام را توافقی ناقص میداند و میگوید مانع از اقدامات و فعالیتهای «مخرب» جمهوری اسلامی نشده، از توافق اتمی صورتگرفته در دوره باراک اوباما، میان ایالات متحده، آلمان، فرانسه، بریتانیا، چین، روسیه و ایران خارج شد. سه ماه پیش دور نخست تحریمهای آمریکا بازگشتند و حال قرار است تحریمهای شدیدتری اجرایی شوند.
این تحریمها شامل بنادر و کشتیرانی، تراکنشهای مرتبط با صنعت نفت، تراکنشهایِ نهادهای مالی خارجی با نهادهای مالی تحت تحریم، ارائه برخی خدمات مالی به نهادهای مربوطه و بخش انرژی میشود.
↲اطلاعات بیشتر در مورد دور دوم تحریمها
از روز ۱۴ آبان به بعد افراد و نهادهایی که نامشان در فهرست تحریمهای وزارت خزانه داری آمریکا بوده و پس از برجام شامل تحریم نمیشدند، بار دیگر هدف تحریم قرار میگیرند، و مجوزهای شرکتهای آمریکایی که برای تجارت با ایران صادر شده بود نیز لغو میشود.
دیگر طرفهای توافقی اتمی با ایران در آن باقی ماندهاند.
دولت اسرائیل تحت رهبری بنیامین نتانیاهو، از مهمترین منتقدان برجام در زمان باراک اوباما بود. او در بیانیهای که روز شنبه منتشر کرد نوشته است «سالهاست من خواستار اعمال و اجرای کامل تحریمها علیه رژیم تروریست قاتل ایران هستم؛ رژیمی که تهدیدی برای تمام جهان است».
نخستوزیر اسرائیل میگوید پیامد دور نخست تحریمها که در تابستان بازگشتند «همین الان هم احساس میشود». او افزوده «ارزش ریال سقوط کرده، اقتصاد ایران تحت فشار است و نتایج (بازگشت تحریمها) روشن است».
با این حال دولت جمهوری اسلامی میگوید خود را برای بازگشت تحریمها آماده کرده است. وزارت خارجه جمهوری اسلامی روز شنبه تحریمها را «جنگ روانی» علیه جمهوری اسلامی توصیف کرده و گفته بود «تحریم هایی که آمریکا میخواست با فشار به جامعه جهانی بر ضد ایران اعمال کند به جایی نرسیده و بخش زیادی از اقدامات آنها… با ناکامی مواجه شده است». رهبر جمهوری اسلامی نیز همان روز با حمله لفظی شدید به آمریکا و رئیس جمهوری آن کشور، گفت تحریمهای واشینگتن علیه تهران «اقدام جدیدی» نیست.
اما شخصیتهای مختلفی چه داخل ایران و چه خارج از آن تردیدهایی را در مورد این اظهارات و نیز آمادگی ایران در برابر تحریمها مطرح کردهاند. اخیرا بیش از صد فعال سیاسی درون و بیرون از ایران در بیانیهای خواستار «مذاکره بدون پیششرط و مستقیم» ایران با آمریکا شدهاند. رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، نیز هشتم آبان گفته بود اجرایی شدن بسته پیشنهادی اروپا به ایران برای مقابله با تحریمها به مواردی چون «تنشزدایی احتمالی» بین ایران و آمریکا موکول شده است.
دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، روز گذشته گفته بود مقامهای جمهوری اسلامی بالاخره «خِـرَد خواهند کرد» و تن به مذاکره و توافق جدید خواهد داد. ترامپ خواستار توافقیست که گسترهای از اقدامات ایران، از برنامه اتمی تا برنامه موشکی و نفوذ ایران در منطقه را در برگیرد. در اظهارات عالیترین مقام جمهوری اسلامی، که عملا تصمیمگیرنده نهایی در مورد مذاکره با آمریکا است، هنوز هیچگونه انعطافی در مورد مذاکره با واشینگتن دیده نمیشود. دولت ایران نیز پیش از این انجام مذاکرات را به اجرای توافق با دولت پیشین آمریکا منوط کرده و گفته بود توافق بهتری بهدست نمیآید.