بحران تازه میان فلسطینیان غزه و اسرائیل به کشمکشی لفظی بین رهبران اسرائیل و ترکیه منجر شده و بنیامین نتانیاهو و رجب طیب اردوغان یکدیگر را «قصاب» و «تروریست» خواندهاند.
بروز حملات لفظی میان رییس جمهوری ترکیه و نخست وزیر اسرائیل پس از آن آغاز شد که در جریان تظاهرات فلسطینیان در امتداد مرزهای غزه با اسرائیل روزهای جمعه و شنبه دستکم ۱۶ فلسطینی کشته و حدود هزار و پانصد فلسطینی دیگر زخمی شدند.
رجب طیب اردوغان، رییس جمهوری ترکیه، شامگاه شنبه ۱۱ فروردین گفت که کشورهای غربی اقدام ترکیه در عفرین سوریه را نکوهش میکنند اما در برابر «کشتار غیرانسانی که اسرائیل به راه انداخته و راهپیمایی بازگشت فلسطینیان را به خاک و خون کشیده سکوت کردهاند».
آقای اردوغان در سخنرانیاش در جمع اعضای حزب خود، «عدالت و توسعه»، با اشاره به مکالمه تلفنیاش با دونالد ترامپ، رییس جمهوری آمریکا که ساعاتی پیشتر انجام شده بود گفت: از او پرسیدم که آیا شما (برای جلوگیری از اقدامات اسرائیل در مورد غزه) دخالت میکنید؟». رییس جمهوری ترکیه اشارهای به پاسخ آقای ترامپ نکرد اما گفت: «سکوت غرب، اثبات روشنی است بر دورویی کسانی که در برابر اسرائیل دست به سینه نشستهاند در حالی که اسرائیل علیه کسانی که در اراضی خود در غزه تظاهرات میکنند سلاح سنگین به کار میبرد».
بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، روز یکشنبه در اولین واکنش به این حملات لفظی، در توییتر خود نوشت: ترکیه که «سالها غیرنظامیان را بیمحابا بمباران کرد به اسرائیل پند اخلاقی ندهد». آقای نتانیاهو سخنان رییس جمهوری ترکیه را «دروغ رایج اول آوریل» و ارتش اسرائیل را «اخلاقیترین ارتش دنیا» توصیف کرد.
اما رییس جمهوری ترکیه ظهر یکشنبه در پاسخی تازه خطاب به نخست وزیر اسرائیل، او را «ضعیف و عجیب» نامید و گفت: «نتانیاهو گفته است که ما بیگناهان را در عفرین کشتهایم؛ ما با تروریستها در جنگ هستیم اما تو نه. ما که ننگ اشغالگری را بر پیشانی نداریم؛ اما شما هم اشغالگر هستید و هم تروریست».
به گزارش رسانههای اسرائیل، بنیامین نتانیاهو در واکنشی جدید شامگاه یکشنبه در پیامی جدید در توییترش نوشت: «ترکیه که شمال قبرس را اشغال کرده و به سرزمین کردها تجاوز میکند و مردم عفرین را می کشد، حق ندارد به اسرائیل پند و اندرز اخلاقی بدهد». نسخت وزیر اسرائیل در ادامه افزود: «اردوغان عادت ندارد که جوابش را بدهند اما خوب است که عادت کند».
جدال لفظی تازه بین رهبران ترکیه و اسرائیل در حالی است که این دو کشور بهار هشت سال پیش نیز بر سر اعزام کشتی ترکیهای «ماوی مرمره» به غزه درگیر شده و روابط دو کشور تیره شد. اما دو سال پیش رجب طیب اردوغان و بنیامین نتانیاهو با میانجیگری مستقیم باراک اوباما، رییس جمهوری پیشین آمریکا، بحران بین خود را حل کردند. اسرائیل پذیرفت که به خاطر کشتن ۱۰ شهروند ترکیه که سوار بر آن کشتی رهسپار غزه بودند از ترکیه پوزش بخواهد، بیست میلیون دلار غرامت بدهد و ارسال کمکهای بشردوستانه ترکیه به فلسطینیان غزه را تسهیل کند. با این حال اسرائیل شرط دیگر ترکیه برای رفع محاصره غزه را رد کرد.
کشمکش لفظی بین رهبران ترکیه و اسرائیل در حالی اوج گرفته است که به گفته منابع فلسطینی، تلفات تظاهرات اعتراضی موسوم به «راهپیمایی بازگشت» افزایش یافته است.
جمعه، در نخستین روز از این تظاهرات، در حالی که سیهزار تن در آن شرکت کرده بودند دستکم ۱۶ فلسطینی کشته و بیش از ۱۴۰۰ تن زخمی شدند. به گزارش رویترز، روز شنبه نیز ۷۰ فلسطینی دیگر زخمی شدند.
حماس و سایر سازمانهای فلسطینیِ حامی این اعتراضها گفتهاند که این تظاهرات را تا شش هفته دیگر که سالروز تأسیس اسرائیل است و فلسطینیان آن را «فاجعه» میدانند، ادامه خواهد یافت.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، خواستار انجام تحقیقات مستقل در خصوص وقایع روز جمعه شد؛ فدریکا موگرینی، رییس سیاست خارجی اتحادیه اروپا، نیز شنبه از این خواسته حمایت کرد؛ اما آویگدور لیبرمن، وزیر دفاع اسرائیل، با رد این درخواستها گفت سربازان «کاری را که از آنها انتظار میرفت، در دفاع از امنیت اسرائیل انجام دادند».
ارتش اسرائیل گفته است که ۱۱ تن از کشتههای روز جمعه فعالان حماس و سایر سازمانهای مسلح فلسطینی بودند؛ حماس عضویت ۵ تن از کشتهها را در شاخه نظامی این جنبش تایید کرد اما قول یک «انتقام سخت» از اسرائیل را داد.