جان هوپفیلد، دانشمند آمریکایی، و جفری هینتون، دانشمند بریتانیایی- کانادایی، برای مطالعات و اختراعات در زمینه توسعه «یادگیری ماشین» که بنیان‌های هوش مصنوعی تلقی می‌شود، به عنوان برندگان جایزه نوبل فیزیک امسال معرفی شدند
آکادمی سلطنتی علوم سوئد که دریافت کنندگان جوایز علمی نوبل را انتخاب می‌کند، روز سه‌شنبه ۱۷ مهر همزمان با اعلام این خبر در بیانیه‌ای گفت: «برندگان امسال از ابزارهای علم فیزیک برای خلق و توسعه روش‌هایی استفاده کرده‌اند که بنیان هوش مصنوعی نیرومند امروزی است. آموزش ماشین براساس شبکه‌های مصنوعی عصبی اکنون در حال متحول کردن علم، مهندسی و زندگی روزمره است.»
جفری هینتون که بسیاری او را «پدرخواندهٔ هوش مصنوعی» می‌دانند سال گذشته از مقام مهم خود در گوگل استعفا داد تا بتواند بدون هیچ محدودیتی در مورد خطرهای فناوری که پیشگام آن بوده است اظهار نظر کند.
جایزه نقدی ۱.۱ میلیون دلاری که از سوی کمیته نوبل اهدا می‌شود بین دو برنده امسال تقسیم می‌شود.
جفری هینتون در تماس تلفنی با نشست خبری پس از اعلام نامش به عنوان یکی از برندگان امسال گفت: «ما از این‌که ماشین‌ها و اشیا از ما هوشمندتر باشند هیچ تجربه ای نداریم. در بسیاری زمینه‌ها از جمله بهداشت عالی خواهد بود. ولی باید در مورد برخی از پیامدهای احتمالاً منفی این فناوری، به خصوص مواردی که از کنترل خارج می‌شوند، نگران باشیم.»
آکادمی سلطنتی علم سوئد در بخش دیگری از بیانیه خود گفت جان هوپفیلد، ۹۱ ساله و پروفسور بازنشسته دانشگاه پرینستون، یک شبکه به هم پیوسته حافظه را اختراع کرده که قادر است تصاویر و اشکال دیگر را به صورت داده بازسازی کند.
این بیانیه افزود جفری هینتون ۷۶ ساله و متولد بریتانیا، پروفسور بازنشسته دانشگاه تورنتو روشی را خلق کرده که به‌طور خودکار می‌تواند اجزا مورد نظر در داده‌ها را بیابد و کارهایی نظیر یافتن عناصر مشخصی در یک تصویر را انجام دهد.
هر چند او به این دلیل که کامپیوترها از آنچه که خودش و سایر کارشناسان تصور می‌کردند از انسان هوشمندتر خواهند شد در سال ۲۰۲۳ از گوگل استعفا داد ولی تأکید کرد که شرکت گوگل مسئولانه رفتار کرده است.
جفری هینتون افزود که از برخی از پژوهش‌هایی که انجام داده پشیمان است ولی در آن زمان بر مبنای اطلاعاتی که در اختیار داشته عمل کرده است.
او در ادامه نشست خبری مربوط به اعلام برندگان جایزه نوبل فیزیک گفت: «در همان شرایط و وضعیت من همان کار را خواهم کرد. ولی من نگرانم که پیامدهای عمومی این پیشرفت‌ها ممکن است خلق سیستم‌هایی باشد که از ما هوشمندتر هستند و در نتیجه کنترل همه چیز را به دست بگیرند.»
الن مون، مسئول بخش فیزیک در کمیته اهدا جوایز نوبل، نیز در پاسخ به سئوالی در مورد این نگرانی‌ها گفت: «هر چند هوش مصنوعی فواید عظیمی دارد ولی درعین حال در مورد زندگی انسان در آینده نگرانی‌هایی بوجود آورده است. مجموعه بشریت مسئولیت دارد که بهره‌برداری امن و اخلافی از این فناوری در راستای منافع عموم را تضمین کند.»
گذشته از جوایز ادبیات و صلح، معمولاً جایزه نوبل فیزیک بیش از سایر موارد خبر ساز شده یا تأثیرگذار بوده است.
برندگان جایزه فیزیک در طول بیش از ۱۲۰ سال گذشته دانشمندان بزرگی نظیر آلبرت اینشتین، نیلز بور و انریکو فرمی بوده‌اند.
برندگان جایزه نوبل پزشکی روز دوشنبه اعلام شدند و برندگان رشته‌های دیگر از جمله شیمی، ادبیات و صلح به ترتیب در روزهای آینده معرفی خواهند شد.
اعطای این جوایز بر مبنای وصیت نامه آلفرد نوبل، مخترع دینامیت و بازرگان متمول سوئدی، از سال ۱۹۰۱ آغاز شد. جایزه رشته اقتصاد چندین دهه بعد به این مجموعه افزوده شد.
مراسم رسمی اعطای جوایز نوبل روز ۱۰ دسامبر، سالگرد درگذشت آلفرد نوبل، در ضیافتی مجلل در سالن شهرداری استکهلم برگزار می‌شود.
