بیش از ۸۰ کارشناس هسته‌ای و منع گسترش جنگ‌افزارهای هسته‌ای، در بیانیه‌ای از دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، خواسته‌اند توافق ایران و شش قدرت جهانی، برای محدود کردن فعالیت‌های اتمی تهران و برچیدن تحریم‌های مربوط به آن، را کنار نگذارد.
بیانیه کارشناسان، ۲۲ شهریور ماه در وب‌سایت انجمن کنترل جنگ‌افزار منتشر شده و برخی از چهره‌های علمی و دانشگاهی، و نیز شماری از مقام‌های پیشین وزارت خارجه ایالات متحده آن را امضا کرده‌اند.
به گفت این افراد توافقی که دو سال پیش بین ایران، دولت آمریکا به ریاست‌جمهوری باراک اوباما، چین، فرانسه، بریتانیا، روسیه و آلمان به دست آمد «به‌طور قابل توجهی خطرات ناشی از برنامه اتمی ایران را کاهش داده است». کارشناسان افزوده‌اند که این توافق در عین حال «ساز و کار نظارتی بی‌سابقه و اقدامات شفافی را ممکن کرده‌است، که هرگونه تلاش احتمالی ایران در آینده برای دستیابی به سلاح هسته‌ای را برملا خواهد کرد، حتی اگر این تلاش‌ها به‌صورت پنهانی انجام شوند».
کارشناسان می‌گویند «به‌طور قاطعانه‌ای از تلاش‌های مختلف برای نظارت و اجرای برنامه جامع اقدام مشترک» حمایت می‌کنند. آن‌ها در عین حال هشدار داده‌اند که کنار گذاشتن توافق اتمی، بدون شواهد کافی در مورد اینکه ایران به آن پایبند نیست، خطر اینکه تهران به برخی از فعالیت‌های اتمی خود بازگردد را افزایش می‌دهد.
نیکی هیلی، نماینده ایالات متحده در سازمان ملل متحد، به‌تازگی در جریان یک سخنرانی در موسسه «واشینگتن اینترپرایز»، مسائلی را مطرح کرده که از نظر شماری از کارشناسان می‌تواند نقشه راه دولت ترامپ برای فاصله‌گرفتن گام‌به‌گام از توافق باشد.
آقای ترامپ، در جریان کارزار انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، شدیدا از توافق اتمی انتقاد کرده و حتی گفته بود در صورت پیروزی آن را لغو خواهد کرد. هرچند از زمان پیروزی او، توافق هچنان پابرجا است و دولت آمریکا نیز همچنان آن را تائید کرده، اما واشینگتن تاکید کرده است که ایران به «روح» توافق پایبند نیست.
یک روز پیش از انتشار بیانیه کارشناسان اتمی، هدر نوئرت، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، ضمن آن که یادآوری کرد «بازنگری» توافق همچنان ادامه دارد، افزوده بود تهران به روح توافق پایبند نیست؛ چراکه برنامه جامع اقدام متشرک (برجام) خواستار ایجاد صلح و ثبات سیاسی و منطقه‌ای است و ایران به این موارد عمل نکرده‌است.
از سوی دیگر اما تهران نیز واشینگتن را به نقض «روح» توافق اتمی و ایجاد مانع در مسیر اجرای کامل برجام متهم کرده‌است. مقام‌های تهران همچنین اظهار داشته‌اند که توافق اتمی و برجام، تنها میان ایران و ایالات متحده شکل نگرفته و آمریکا نمی‌تواند به تنهایی آن را مورد بازنگری، بحث یا مذاکره قرار دهد.
خبرگزاری رویترز ۲۰ شهریور ماه در گزارشی اختصاصی به نقل از شماری از مقام‌های فعلی و پیشین ایالات متحده گفته بود وزیران دفاع و خارجه، و مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهوری آمریکا، طرح اقداماتی سخت‌گیرانه‌تری را ارائه کرده‌اند که هدف از آن مقابله با شبه‌نظامیان مورد حمایت ایران و برنامه موشکی این کشور است.
از سوی دیگر یکی از مقام‌های دولت آمریکا به رویترز گفته است تقریبا تمام راهبردهایی که به رئیس‌جمهوری ایالات متحده ارائه شده با هدف باقی‌ماندن آن کشور در توافق اتمی، ولی افزایش فشارها در مسائل دیگر است.
