روزنامه نیویورک تایمز روز چهارشنبه ۱۹ مهر به نقل از «چند مقام آمریکایی» نوشت اطلاعات اولیه در زمینه بررسی نقش احتمالی ایران در حمله حماس به اسرائیل حاکی از آن است که رهبران اصلی جمهوری اسلامی ایران از این عملیات «غافلگیر شدهاند».
این روزنامه افزود آمریکا، اسرائیل و متحدان عمده منطقهای آنها شواهدی پیدا نکردهاند که نشان دهد ایران مستقیما به طراحی این حمله کمک کرده باشد.
نیویورک تایمز اشارهای به منابع خود نکرده است، اما نوشته که در کنار مقامات آمریکایی با یک مقام دیگر در خاورمیانه هم گفتگو کرده است.
به نوشته این روزنامه، آمریکا مجموعهای از گزارشهای اطلاعاتی گردآوری کرده که حاکی از «غافلگیری» رهبران اصلی جمهوری اسلامی دارد و این اطلاعات تردیدهایی را در مورد نقش مستقیم ایران در طراحی حمله برانگیخته است.
با این حال، مقامات آمریکایی گفتند تحقیقات اطلاعاتی آنها ادامه دارد و ممکن است در ادامه شواهدی به دست آورند که نشان از دست داشتن مستقیم ایران یا سایر کشورها در عملیات حماس داشته باشد.
پیشتر، روزنامه آمریکایی «وال استریت جورنال» یک روز پس از آغاز حمله حماس به اسرائیل نوشته بود که ایران در طراحی این عملیات دخالت داشته است.
سخنگوی ارتش اسرائیل روز دوشنبه گفت نمیتواند با قطعیت در مورد نقش ایران در این حمله اظهارنظر کند.
مقامات آمریکایی نیز در اظهارات خود در این خصوص به گفتههای مقامات اسرائیلی استناد کردهاند.
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا، روز سهشنبه گفت نهادهای اطلاعاتی آمریکایی مستنداتی در مورد دخالت مستقیم ایران در این حمله بهدست نیاوردهاند.
اما جاناتان فاینر، معاون مشاور امنیت ملی کاخ سفید، در گفتوگو با شبکه سیبیاس گفت: «بدون شک ایران به طور گسترده شریک این حملات است، ایران برای چند دهه حامی عمده حماس بوده، به آنها اسلحه و آموزش داده، از آنان حمایت مالی کرده و بنابراین در این که ایران به طور گسترده همدست است، ما در خصوص نقش ایران کاملا صریح هستیم.»
روزنامه آمریکایی واشینگتن پست نیز روز ۱۷ مهر به نقل از «منابع رسمی» آمریکا گزارش داد که حمله حماس به اسرائیل در میانه سال ۲۰۲۲ طراحی شده بود، جمهوری اسلامی ایران به آن کمک کرد و نیروهای حماس را در خاک لبنان آموزش داد.
این منابع افزودند آموزش آنها در اردوگاههایی بوده که حزبالله و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در آنها مستقر هستند.
مقامات آمریکایی که در گزارش واشینگتن پست مورد مصاحبه قرار گرفتهاند، همچنین گفتند حمله کنونی حماس علیه اسرائیل تمامی «نشانههای حمایت ایران» را با خود دارد و تهران غیر از آموزش نظامی، از آن پشتیبانی لجستیک و تسلیحاتی کرده است.
مارک پولیمروپولوس، یک افسر پیشین سازمان مرکزی اطلاعات آمریکا، سیآیای، گفت برای مثال «بدون شک استفاده نیروهای حماس از پاراگلایدر که روز شنبه با آن از آسمان وارد اسرائیل شدند، مستلزم آموزش شبهنظامیان در خارج از غزه بوده است».
با این حال، علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، روز سهشنبه حمله حماس به اسرائیل را کار خود فلسطینیان نامید، از آن تقدیر کرد و گفت بازوی فلسطینیان را میبوسد اما مشارکت ایران در طراحی این حمله را انکار کرد.
جو بایدن و دولت او پیش از آغاز حمله حماس به اسرائیل نیز با انتقادهای شدید جمهوریخواهان، از جمله دونالد ترامپ، رئیسجمهور پیشین روبهرو شده بودند که معتقد بودند موافقت واشینگتن با آزادسازی شش میلیارد دلار از منابع مالی مسدود شده ایران در جریان مبادله زندانیان ایران و آمریکا به تأمین مالی بیشتر سازمانهای مسلح متحد ایران در منطقه منجر خواهد شد.
جنت یلن، وزیر خزانهداری آمریکا، نیز گفت اگر معلوم شود که ایران در حمله حماس دخیل بوده، وجوه مالی آزاد شده ایران «که هنوز دست نخورده»، ممکن است دوباره مسدود شود.
مایک مککال: مصر سه روز قبل از حمله حماس، به اسرائیل هشدار داده بود
در همین حال، رئیس کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا گفته است که مصر سه روز پیش از حمله حماس به اسرائیل، به مقامات اسرائیلی در این زمینه هشدار داده بود.
به نوشته روزنامه هاآرتص، مایک مککال به خبرنگاران گفت نمیخواهد بیش از این از یک موضوع محرمانه پرده بردارد اما هشدار مصر به اسرائیل منتقل شده بود.
این مقام کنگره افزود موضوع، غفلت احتمالی آمریکا از این مسئله نیست بلکه سوال این است که چرا اسرائیل از آن غافل شده بود.
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، دوشنبه شب در یک سخنرانی تلویزیونی با لحنی توام با قاطعیت گفت که گزارشها در خصوص هشدار مصر «کذب است» و اسرائیل هیچ اطلاعاتی نگرفته بود.
مصر دراین زمینه واکنشی نشان نداده است.