پس از یکسال بحث و گفتگو در باره توافق هسته ای میان هند و آمریکا، این توافق سرانجام روز چهارشنبه بیست و دوم ماه نوامبر در سنای آمریکا تایید شد.
جورج بوش رییس جمهوری آمریکا سال گذشته در جریان دیدار خود از هند، توافق هسته ای میان هند و آمریکا را ستود و آن را در راستای مبارزه با گسترش تسلیحات هسته ای، «بسیار مهم» توصیف کرد.
بر پایه توافق میان هند و آمریکا، در عرض هشت سال آینده راکتورهای نظامی و غیر نظامی هند مجزا می شوند و راکتورهای غیر نظامی این کشور، مشمول بازرسی های آژانس بین المللی انرژی اتمی خواهند شد.
هند در مقابل سوخت هسته ای خود را از آمریکا دریافت خواهد کرد تا بتواند به نیاز فزاینده انرژی جمعیت یک میلیارد نفری خود پاسخ دهد.
این نکته که بخشی از نیروگاه های هسته ای هند برای اولین بار به روی بازرسان آژانس باز می شود، برای بسیاری از جمله محمد البرادعی مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی مثبت ارزیابی شد.
در عین حال بسیاری از کارشناسان و تعدادی از نمایندگان کنگره آمریکا، چه جمهوری خواه و چه دمکرات، توافق میان هند و آمریکا را الزاما مثبت تلقی نکردند.
هند کشوری دارای سلاح اتمی است که آخرین آزمایش هسته ای خود را در سال 1998 انجام داده است. این کشور عضو پیمان منع گسترش تسلیحات هسته ای نیست. از میان بیست و دو راکتور هسته ای هند، هشت راکتور برای استفاده نظامی به کار می روند.
بر پایه توافق هسته ای جدید، هند از آمریکا سوخت هسته ای دریافت می کند اما بر پایه همین توافق قادر خواهد بود مواد لازم برای تولید سلاح هسته ای را در مقیاس انبوه تولید کند.
تولید این مواد درست همان کاری است که آمریکا، چین، روسیه، فرانسه و بریتانیا به طور داوطلبانه، آن را متوقف کرده اند. راکتورهای تولید پلوتونیوم هند نیز شامل نظارت آزانس نمی شوند.
توافق میان هند و آمریکا، نه هند را ملزم به امضا پیمان منع گسترش تسلیحات هسته ای می کند و نه متوقف کردن مسابقه تسلیحاتی که ماده ششم پیمان منع گسترش تسلیحات هسته ای کشورهای دیگر را از آن باز می دارد.
طرفداران این توافق از افزایش قدرت جهانی هند در مقابل چین، به عنوان یکی از جنبه های مثبت آن یاد می کنند.
اما پاکستان همسایه و رقیب دیرین هند که با این کشور تا آستانه جنگ هسته ای پیش رفته است، از توافق هسته ای آمریکا و هند ناخشنود است.
تعدادی از کارشناسان اکنون نگران چگونگی کنار آمدن پاکستان با توافق میان هند و آمریکا هستند.
هند از تایید توافق از سوی سنای آمریکا، ابراز خشنودی کرده است.