با اعلام جزئیات توافق خرید بین ایران ایر و بوئینگ مشخص شده که ایران ایر به غیر از مدل‌های ۷۷۷ و ۷۳۷ چهار فروند هواپیمای بوئینگ ۷۴۷ سری جدید نیز می‌خرد این در حالی است که شرکت بوئینگ سه مدل ۷۳۷، ۷۷۷ و ۷۸۷ را به ایران پیشنهاد داده بود.
مدل ۷۸۷ پیشرفته‌ترین مدل بوئینگ محسوب می‌شود که پیچیدگی‌های فنی زیادی دارد از طرفی نمونه‌های اولیه این هواپیما دچار نقص‌های فنی شده بودند به همین دلیل شرکت ایران ایر (هما) فعلا از خرید این مدل منصرف شده است. و به جای بوئینگ ۷۸۷ ایرباس ۳۵۰ را سفارش گذاری کرده است.
به جای ۷۸۷ ایران ایر خواستار خرید سری جدید بوئینگ ۷۴۷ شده است. شرکت ایران ایر از قدیمی‌ترین کاربران بوئینگ ۷۴۷ است اما در ماه جاری آخرین فروند از بوئینگ‌های ۷۴۷ سری اس پی این شرکت هم به دلیل مشکلات فنی زمین گیر شده است به همین دلیل این شرکت فعلا پرواز‌هایش را به مقصد کوالالامپور کنسل کرده است.
هواپیمای بوئینگ ۷۴۷ اس پی هما الفا چارلی EP-IAC آخرین نمونه مسافربری از این هواپیما در جهان است. این هواپیما با برد بیش از ۱۲ هزار کیلومتر در سال ۱۹۷۵ به پرواز درآمده و پان امریکن و هما نخستین کاربران آن در جهان بودند. طولانی‌ترین پرواز بدون توقف جهان در اواخر دهه ۷۰ میلادی توسط هما با این هواپیما بین تهران و نیویورک انجام شده بود.
در سال ۲۰۱۴ آخرین فروند از هواپیمای ۷۴۷ سری ۱۰۰ ایران ایر زمین گیر شد در ابتدای سال ۲۰۱۶ نیز سه فروند هواپیمای ۷۴۷ سری ۲۰۰ این شرکت زمین گیر شدند و حالا با زمین گیر شدن آخرین فروند از بوئینگ‌های ۷۴۷ سری اس پی دیگر هیچ هواپیمای دوربردی در ناوگان هما وجود ندارد. با این همه به نظر می‌رسد با خرید‌های جدید ایران ایر از بوئینگ مدل ۷۴۷ دوباره به ناوگان این شرکت باز خواهد گشت.
بر اساس گزارش رویترز ایران ایر در نخستین توافق با شرکت بوئینگ پس از سال ۱۹۷۹ تعداد ۱۰۹ فروند انواع هواپیماهای بوئینگ را دریافت خواهد کرد. خرید مستقیم ۸۰ فروند از این هواپیما‌ها از بوئینگ به ارزش ۱۷ میلیارد ۶۰۰ میلیون دلار انجام خواهد شد و ۲۹ فروند به صورت اجاره در اختیار ایران ایرقرار خواهد گرفت.
از ۸۰ هواپیما خریداری شده از بوئینگ ۴۶ فروند آن باریک پیکر است که شامل ۴۰ فروند بوئینگ ۷۳۷ مکس و ۶ فروند بوئینگ ۷۳۷NG خواهد بود.
تعداد ۳۴ فروند نیز هواپیماهای پهن پیکر هستند که شامل ۴ فروند بوئینگ ۷۴۷ سری ۸۰۰، ۱۵ فروند بوئینگ ۷۷۷-۳۰۰ER و ۱۵ فروند ۷۷۷-۹ می‌شود.
ایران ایر همچنین ۲۹ فروند بوئینگ ۷۳۷ از سری NG را نیز به صورت اجاره به شرط تملیک در اختیار خواهد گرفت. ۷۳۷NG سومین نسل از خانواده موفق بوئینگ ۷۳۷ هستند که در حال حاضر در ۳ سری ۷۰۰ - ۸۰۰ و ۹۰۰ در حال تولید هستند.
بر اساس برخی تحلیل‌ها بهترین گزینه برای تامین نیاز ایران برای هواپیماهایی با ظرفیت بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ صندلی، بویینگ ۷۳۷ است که از آن به عنوان امن‌ترین جت مسافربری جهان نام برده می‌شود. این هواپیما در تیپ‌های مختلف از ۱۲۰ تا ۲۴۰ نفر ظرفیت دارد.
طبق ادعای بوئینگ، مدل ۷۳۷ مکس نسبت به رقیب اصلی خود ایرباس ۳۲۰ نئو تا هشت درصد هزینه‌های عملیاتی کمتری در هر صندلی دارد.
ایران ایر در قرار داد با ایرباس سفارش خرید ۴۵ فروند ایرباس ۳۲۰ را داده است. از طرفی ایران ایر ۴۶ بوئینگ ۷۳۷ در یک فاز و ۲۹ فروند بوئینگ ۷۳۷ در فازی دیگر دریافت خواهد کرد با این تعداد ناوگان هوایی ایران ایر در این کلاس شامل ۱۲۰ فروند هواپیما خواهد شد.
پیش بینی می‌شود ایران به حدود ۶۰۰ فروند هواپیمای جدید نیاز داشته باشد که از این تعداد ۶۰ درصد نیاز مربوط به هواپیماهای ۱۰۰ تا ۲۰۰ نفره میان برد می‌شوند. با سفارش‌های ایران ایر از بوئینگ و ایرباس تقریبا نیمی از نیاز ایران به این گونه هواپیما‌ها تامین خواهد شد.
یکی از بزرگتری ضعف‌های فعلی ناوگان هوایی ایران نداشتن هواپیمای دوربرد است. فعلا تنها مدل دوربرد در ناوگان هوایی ایران شامل ۱۱ فروند هواپیمای ایرباس ۳۴۰ شرکت ماهان و یک فروند هواپیمای ایرباس ۳۴۰ شرکت آسمان می‌شود. ایران ایر پس از زمین گیر شدن هواپیماهای ۷۴۷ خود هیچ هواپیمای دوربردی ندارد.
خرید ۳۴ فروند هواپیمای پهن پیکر بوئینگ که همگی جزو دوربرد‌ترین هواپیماهای جهان هستند این ضعف شدید شرکت ایران ایر را جبران خواهد کرد.
مدل ۷۷۷ دوربرد‌ترین هواپیمای جهان است که از نظر ایمنی دارای بالا‌ترین سطح است. بیشتر خطوط پروازی جهان هم برای دوربرد‌ترین هواپیماهای خود از بوئینگ ۷۷۷ استفاده می‌کنند. بوئینگ ۷۷۷ برد پروازی تا ۱۷ هزار کیلومتر دارد.
سری‌های خریداری شده توسط ایران شامل ۱۵ فروند بوئینگ ۷۷۷ سری ۳۰۰ER و ۱۵ فروند ۷۷۷ سری ۹۰۰ می‌شود.
سری ۳۰۰ER در سه کلاس پروازی با ظرفیت ۳۸۰ سرنشین برد پروازی ۱۴ هزار و ۵۰۰ کیلومتر را داراست. سری ۹۰۰ نیز با ۴۳۰ نفر مسافر در سه کلاس پروازی دارای برد عملیاتی ۱۴ هزار کیلومتر است.
در لیست خرید ایران ایر احتمالا مدل‌های ۷۴۷ زود‌تر از باقی مدل‌ها تحویل ایران ایر داده خواهد شد.
برخی گزارش‌ها نشان می‌دهد فروش آخرین مدل بویینگ ۷۴۷ حدود ۱۲۰ فروند بوده است و به همین خاطر بوئینگ اعلام کرده است که تولید مدل ۷۴۷ را به تنها یک فروند در ماه کاهش داده است. البته این خبر می‌تواند برای ایران ایر خبر خوبی باشد چرا که این شرکت به دلیل پر بودن ظرفیت و سفارش گذاری باقی مدل‌های بوئینگ چندین سال باید در انتظار تحویل سفارش‌هایش باشد در حالی که در سریع‌ترین زمان ممکن می‌توانند بوئینگ ۷۴۷ سری ۸ که جدید‌ترین مدل جمبو جت است را تحویل بگیرد.
بویئنگ ۷۴۷ سابقه بسیار درخشانی در ایران دارد و کادر فنی و خلبان‌های ایران ایر هم با این پرنده آشنایی زیادی دارند.
بعد از پان آمریکن ایران ایر از اولین خریداران سری ۱۰۰ و ۲۰۰ هواپیمای ۷۴۷ بود.
پس از این خرید، مدیران ایران ایر که پی برده بودند برای پرواز مستقیم بین ایران و ایالات متحده نیاز به هواپیمایی دور برد تری از ۷۴۷های عادی دارند مدل اس پی را به کارخانه بوئینگ سفارش دادند.
با دریافت هواپیمای بوئینگ ۷۴۷ اس پی، ایران ایر پروازهای مستقیم خود را بین تهران و نیویورک آغاز کرد که در آن دوران طولانی‌ترین پرواز بدون توقف در جهان محسوب می‌شد.
در قرار داد جدید ایران ایر با ایرباس این شرکت خواستار خرید ۱۲ فروند ایرباس A۳۸۰ شده است. این خرید البته با انتقاداتی روبرو بود برخی معتقدند ایرباس A۳۸۰ به دو دلیل مزیت کمتری برای خطوط هوایی ایران نسبت به بوئینگ ۷۴۷ دارد اول آنکه تنها دو فرودگاه می‌توانند میزبان چنین هواپیمایی در ایران باشند و دوم آنکه هزینه تعمیر و نگهداری این هواپیما بسیار بالاست.
مدل ۷۴۷ سری هشت دارای برد پروازی ۱۵ هزار کیلومتر و قابلیت حمل مسافر ۶۰۰ نفر است. البته بوئینگ ۷۴۷ سری ۸ از نظر میزان تولید قدرت به وزن، ایمنی و مصرف سوخت نسبت به ایرباس ۳۸۰ دارای برتری است.
شرکت ایران ایر اگر بتواند در نهایت چهار فروند هواپیمای ۷۴۷ سری ۸۰۰ و ۱۲ فروند ایرباس A۳۸۰ را تحویل بگیرد. بعد از حدود ۴۰ سال می‌تواند از نظر ناوگان هواپیماهای غول پیکر به قدرت پیش از انقلاب و روز‌های اوج خود از نظر قدرت ناوگان هوایی‌اش برسد.
