گزارش‌ها حاکی است که چند ماهی بعد از اوج گرفتن ناگهانی تولید و صادرات نفت ایران، گزارش‌ها حاکی است که اکنون نه‌تنها شتاب رشد متوقف شده است، بلکه صادرات کشور نیز مقداری کاهش یافته است.
پایگاه تخصصی انرژی «اویل پرایس» در همین زمینه می‌نویسد که سقوط قیمت نفت در سال گذشته تا حد زیادی در اثر نگرانی‌های ناشی از افزایش تولید ایران پس از رفع تحریم‌ها علیه این کشور بود. در زمان تحریم‌ها، به دلیل نبود خریدار، ایران مجبور به کاهش شدید تولید نفت خود شد.
این گزارش می‌افزاید که ایران بعد از رفع تحریم‌ها آماده افزایش سریع صادرات نفت خود شد. این امر باعث نگرانی سرمایه گذاران شد و به کاهش شدید قیمت نفت انجامید. با اینحال، تحلیلگران به دست اندرکاران بازار تضمین دادند که چند سال طول می‌کشد تا ایران تولیدش را به سطح پیش از تحریم‌ها برگرداند. اما پیش بینی آن‌ها نادرست از آب درآمد.
اویل پراس می‌نویسد که «تولید نفت ایران بسیار زود‌تر از آنچه تحلیلگران پیش‌بینی کرده بودند افزایش یافت و به سطح پیش از تحریم‌ها رسید. بنابراین، احتمالا ایران دیگر افزایش تولیدی نخواهد داشت. این نتیجه خلاف عقیده عمومی است که تولید ایران تاثیر زیادی بر سهم دیگر تولید کنندگان عمده نفت در بازار دارد».
ایران می‌گوید قادر است تولیدش را از ۳.۵ میلیون بشکه درروز در ماه می‌به ۴.۸ میلیون بشکه در روز تا سال ۲۰۲۱ برساند، اما برای تحقق این هدف این کشور نیاز به ۷۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری خارجی دارد.
این گزارش می‌افزاید، واقعیت این است که این حجم سرمایه که ایران نیاز دارد احتمالا جذب نخواهد شد. چین برای سرمایه گذاری مشکلات خودش را دارد و اروپا نیز هنوز در معامله با ایران بسیار محتاطانه عمل می‌کند.
آژانس بین المللی انرژی می‌گوید در بهترین حالت تولید نفت ایران به ۴.۱ میلیون بشکه د رروز خواهد رسید و این در حالتی است که ایران به سرمایه و تکنولوژی خارجی دسترسی پیدا کند و تحریم‌ها نیز دوباره علیه این کشور اعمال نشوند.
کاهش تولید نفت ایران بر تولید دیگر اعضای اوپک نیز تاثیر گذاشته است، به طوریکه تولید نفت این سازمان در ماه می کاهش یافت و ممکن است این کاهش در ماه ژوئن نیز ادامه داشته باشد.
ایران در رابطه با تولید مشکلات دیگری نیز دارد. خرید نفت ایران به وسیله اروپا هنوز بسیار کمتر از حجم خرید پیش از تحریمهاست. ایتالیا، که زمانی بزرگ‌ترین خریدار نفت ایران در اروپا بود، پنج ماه طول کشید تا نخستین محموله نفتی‌اش را از ایران وارد کند. خرید نفت به وسیله اسپانیا و یونان نیز بسیار کمتر از سطح خرید پیش از تحریمهاست.
پایگاه اویل پراس در ادامه می‌نویسد که «در عوض، نفت ایران در حال حاضر عمدتا به کشورهای آسیایی چین، هند، ژاپن، و کره جنوبی فروخته می‌شود. مشکل ایران با این کشور‌ها این است که آن‌ها در مقایسه با مشتریان اروپایی به دنبال خرید با تخفیف و قیمتهای پایین‌تر هستند».
اگرچه پالایشگرهای نفتی در چین و هند متعلق به بخش خصوصی هستند اما واقعیت این است که نظارت دولتی در هر دو کشور به این معنی است که ایران در عمل قیمت فروش نفت را با آن کشور‌ها مذاکره می‌کند و آن‌ها در صورت عدم رضایت بر سر قیمت به راحتی نفت را از فروشنده دیگری خریداری می‌کنند.
نتیجه کلی برای سرمایه گذاران نفتی این است که ایران دیگر تهدیدی به شمار نمی‌آید: «نشانه‌ای وجود ندارد که ایران قادر به افزایش تولید نفت باشد، و با قیمتهای پایین کنونی، این کشور باید بپذیرد که قادر به رقابت بر سر قیمت برای گرفتن سهم بیشتری در بازار از رقیبان نیست».
خبرگزاری بلومبرگ نیز در این رابطه در گزارشی می‌نویسد که صادرات نفت ایران، که از ۲ میلیون بشکه درروز در ماه‌های آوریل و می فرا‌تر رفت، در سه هفته ابتدایی ماه ژوئن تقریبا ۲۰ درصد کاهش یافته است.
این گزارش می‌افزاید که این کاهش را می‌توان به ماه رمضان نسبت داد که بر صنعت نفت ایران تاثیرگذار است اگرچه به نظر نمی‌رسد تاثیر مشابهی بر صادرات کشور مسلمان و همسایه عراق داشته باشد. دلیل دیگر می‌تواند برنامه پهلوگیری کشتی‌های حمل نفت در بنادر ایران باشد.
ایران قبل از تحریم‌ها روزانه ۲. ۲ میلیون بشکه صادرات نفت خام داشت که ۸۰۰ هزار بشکه آن راهی اروپا می‌شد. بر اساس برآوردهای خبرگزاری بلومبرگ، ایران در ماه جاری تنها روزانه ۲۸۵ هزار بشکه نفت به اروپا صادر کرده است، این رقم در ماه گذشته حدود ۳۵۰ هزار بشکه در روز بود.
