رؤسای جمهوری ایران، آذربایجان و روسیه به اتفاق از عزم این کشورها برای گسترش روابط تجاری، سیاسی و امنیتی خبر دادند.
اجلاس سه جانبه میان حسن روحانی، ولادیمیر پوتین و الهام علی اف روز دوشنبه ۱۸ مرداد ماه برای اولین بار در شهر باکو برگزار شد. قرار است اجلاس بعدی در تهران برگزار شود.
در کنفرانس مطبوعاتی سران کشورها که بصورت زنده پخش می شد، علی اف با اشاره به توسعه پروژهای حمل و نقل، گردشگری و تجارت مالی میان کشورها گفت که سه کشور باید در حوزه امنیتی و مبارزه با تروریسم همکاری بیشتری کنند.
به گفته وی، خطر تروریسم افزایش یافته است. وی در رابطه با دریای خزر گفت که خزر دریای دوستی است و باید همین گونه باقی بماند. وی همچنین گفت که آذربایجان همواره بر علیه تحریمهای بین المللی علیه ایران بود و مخالف هرگونه بی‌عدالتی در روابط بین الملل است.
علی اف به حضور ۲۰ ساله ایران و روسیه در صنعت نفت این کشور اشاره کرد و گفت که زمینه برای همکاریهای انرژی میان دو کشور گستره است. روسیه در سه میدان نفتی آذری‌چراغ‌گونشلی و ایران در میدان گازی شاه دنیز این کشور سهم دارند. همه میادین یاد شده در دریای خزر قرار دارند و قتقریبا کل نفت و گاز تولیدی آذربایجان از این میادین است.
روحانی نیز در کنفرانس سران اظهار داشت که در عرصه تلاش برای توسعه هر چه بیشتر روابط تجاری و اقتصادی بین دو کشور (آذربایجان و ایران) می توان به امضاء موافقتنامه گمرکی، توافقتنامه فروش برق، توافقتنامه اتصال خطوط راه آهن ایران و آذربایجان، قرارداد احداث پل ریلی بر روی رودخانه آستاراچای در مرز ایران و آذربایجان، موافقتنامه ادامه ساخت و بهره برداری از سدها و نیروگاه‌های خداآفرین و قیزقلعه سی و سایر موارد اشاره کرد.
در دیدار سه جانبه رؤسای جمهوری ایران، روسیه و آذربایجان، همچنین موضوع کریدور خط آهن شمال‌جنوب مذاکره شد.
این کریدور بندر عباس را به شهر مرزی آستارا در آذربایجان و از آنجا به روسیه و بنادر پوتی در گرجستان وصل خواهد کرد. هم اکنون تقریباً کل این کریدور به استثنای قطعه خط آهن رشت‌آستارا آماده است. هزینه این قطعه حدود یک میلیارد دلار تخمین زده می‌شود که بانک بین‌الملل آذربایجان توافق کرده است که نیمی از این هزینه را بصورت وام در اختیار ایران قرار دهد. این کریدور ظرفیت حمل سالانه ۱۰ میلیون تن کالا را خواهد داشت.
پوتین نیز در سخنرانی خود گفت که «ایران و آذربایجان همسایه‌های خوبی برای روسیه هستند و هم اکنون صفحه جدیدی در روابط سه کشور باز شده است».
به گزارش سایت ریاست جمهوری ایران، وی در دیدار دوجانبه با روحانی به «پیشرفت روابط روسیه و ایران در همه عرصه‌ها تاکید کرد». بگفته وی، همکاریهای ایران و روسیه به مشارکت راهبردی همه جانبه تبدیل شده شده است که به روابط اقتصادی و سیاسی هم مربوط می شود.
بر اساس آمارهای گمرکی آذربایجان، صادرات آذربایجان به ایران در شش ماه ۲۰۱۶ بیش از دو برابر و واردات این کشور از ایران بیش از ۵۰ درصد افزایش یافته است.
دو کشور در این مدت حدود ۹۰ میلیون دلار تجارت دوجانبه داشته اند. درباره روسیه و ایران، آمارهای رسمی درباره تجارت نیمه اول ۲۰۱۶ موجود نیست، اما بگفته مهدی سنایی سفیر ایران در مسکو، تجارت دوجانبه دو کشور در این بازه زمانی ۶۷ درصد رشد داشته است.
آمارهای سه ماهه گمرکی ایران نیز حاکی است که صادرات روسیه به ایران سه برابر شده است.
در بیانیه مشترک رؤسای جمهوری سه کشور قید شده است که «طرف‌ها با در نظر گرفتن دریای خزر به عنوان دریای صلح، دوستی، امنیت و همکاری، بر اهمیت نهایی شدن و تصویب هر چه سریع‌تر کنوانسیون رژیم حقوقی دریای خزر تأکید می‌کنند».
کشورهای ساحلی خزر از زمان فروپاشی اتحادیه جماهیر شوروی بر سر تعیین رژیم حقوقی دریای خزر مذاکره می کنند، اما به نتیجه‌ای نرسیده اند.
قرار است سال آینده اجلاس سران کشورها در قزاقستان برگزار شود.
