احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان، در واکنش به ثبت نام ۱۲۶ نفر در نخستین روز نام نویسی انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۶ گفته است، «اغلب» این افراد از صلاحیت لازم برای نامزدی در این انتخابات برخوردار نیستند.
به گزارش روز چهارشنبه وب سایت «شورای نگهبان» احمد جنتی با اشاره به آغاز ثبتنام داوطلبان رياست جمهوري گفت: «در روز اول ثبتنام ۱۲۶ نفر به عنوان داوطلب رياست جمهوري ثبتنام كردهاند در حاليكه اغلب اين افراد شرايط لازم را دارا نيستند.»
روز سه شنبه ۲۲ فروردین ثبت نام داوطلبان انتخابات ریاستجمهوری ایران آغاز شده و قرار است تا روز ۲۶ فروردین ادامه داشته باشد.
دبير شوراي نگهبان در ادامه تاکید کرده است: « حضور افرادي كه حتي سواد اندكي دارند و كمترين شرايط را براي پذيرش هر مسئوليتي دارند به عنوان داوطلب رياست جمهوري تنها موجب زحمت نهادهاي اجرائي و انقلابي ميشود.»
احمد جنتي از رادیو تلویزیون دولتی ایران و دیگر رسانهها خواسته است، در «خصوص شرايط داوطلبان رياست جمهوري روشنگري كنند و رويه كار بررسي صلاحيتها را براي جامعه تبيين نمايند و شبهههاي احتمالي را براي مردم رفع كنند.»
در حالی احمد جنتی در خصوص صلاحیت داوطلبان انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۶ صحبت کرده که انتظار می رود با توجه به سابقه این نهاد تعداد زیادی از داوطلبان این انتخابات رد صلاحیت شوند.
در يازدهمين دوره انتخابات رياست جمهوری ايران ۶۸۶ دواطلب ثبت نام کرده بودند که تنها صلاحيت هشت نفر از آنها برای رقابت در انتخابات سال ۱۳۹۲توسط شورای نگهبان تاييد شد.
اکبر هاشمی رفسنجانی، رییس وقت مجمع تشخیص مصلحت از جمله افرادی بود که توسط شورای نگهبان رد صلاحیت شد.
طبق قانون اساسی جمهوری اسلامی، وزارت کشور وظيفه برگزاری انتخابات رياست جمهوری و ديگر انتخاباتها را برعهده دارد، اما شورای نگهبان مرجع نهايی نظارت و تائيد صحت انتخابات در ايران است. شورای نگهبان همچنين خود رامرجع نهایی احراز صلاحیت کانديداهای می داند.
مساله نظارت استصوابی شورای نگهبان در تائيد يا رد صلاحيت نامزدهای انتخابات مجلس و رياست جمهوری، در دهههای گذشته از موضوعهای چالشبرانگيز در جمهوری اسلامی بوده است.
براساس اصل ۱۱۵ قانون اساسی جمهوری اسلامی، رئیس جمهور باید از میان رجال مذهبی و سیاسی که واجد شرایطی باشند انتخاب شود.
اصل ۱۱۵ قانون اساسی می گوید:«رییس جمهور باید از میان رجال مذهبی و سیاسی که واجد شرایط زیر باشند انتخاب گردد: ایرانی الاصل، تابع ایران، مدیر و مدبر، دارای حسن سابقه و امانت و تقوی، مومن و معتقد به مبانی جمهوری اسلامی ایران و مذهب رسمی کشور.»
طبق این اصل، زنان و اقلیت های دینی از جمله گروه هایی هستند که از نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری ایران محرومند. در ۱۱ دوره برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در ایران، شورای نگهبان تاکنون صلاحیت هیچ زنی را به عنوان نامزد این انتخابات تأیید نکرده است.