عادل جبیر، وزیر امور خارجه عربستان در مصاحبهای با شبکه «سی ان ان» ایران را متهم کرده است که با اعزام شبه نظامیان از افغانستان، عراق و پاکستان به سوریه برای حمایت از بشار اسد، به تنش های قومی و مذهبی در منطقه دامن می زند.
کریسیتن امانپور خبرنگار «سی ان ان» در بخشی از این مصاحبه که روز جمعه ۲۳ بهمن پخش شد، به اظهارات محمد جواد ظریف درباره روابط تهران و ریاض اشاره کرد.
وزیر امور خارجه ایران گفته بود: ما تمایلی به مقابله با عربستان نداریم و نمیخواهیم این کشور را از منطقه خارج کنیم. متاسفانه عربستان دچار توهم است و فکر میکند با حمایت کشورهای غربی میتواند ایران را از معادله قدرت در منطقه خارج کند.
وزیر امور خارجه عربستان این اظهارات همتای ایرانی خود را «مضحک» خواند و تاکید کرد که کشورش هرگز رویکردی خصومتآمیز در قبال ایران نداشته است.
عادل جبیر گفته است: این حرفها مضحکی است که وزیر امور خارجه کشوری که طی ۳۵ سال گذشته در منطقه دخالت کرده بر زبان می راند.
وی اضافه کرده است: ما هیچ گاه مقاصد خصمانه ای علیه ایران نداشته ایم. ما تلاش نکردهایم که به اختلافات قومی و مذهبی در ایران دامن بزنیم، ما دیپلماتهای ایرانی را ترور نکردهایم، ما به سفارت ایران حمله نکردهایم، ما مواد منفجره به داخل ایران قاچاق نکردهایم، ما گروههای تررویستی در ایران ایجاد نکردهایم.
عادل جبیر با این حال تصریح کرده است: این ایران است که حزب الله را تاسیس آورده است، سازمان تروریستی شماره یک جهان؛ این ایران است که برای بقای یک دیکتاتور بیرحم که مسبب مرگ ۳۰۰ هزار سوری و آوارگی ۱۲ میلیون نفر است، میجنگد؛ این ایران است که شبه نظامیان را از افغانستان، عراق و پاکستان بسیج میکند تا از این دیکتاتور دفاع کنند؛ این ایران است که دست به این اقدامات میزند و نه عربستان.
وزیر امور خارجه عربستان در ادامه و در پاسخ به این پرسش که چگونه میتوان با این اختلافات با ایران برای حل مساله سوریه مذاکره کنید، گفته است: ما همواره گفتهایم که خواهان روابط خوب با ایران هستیم، اما همسایهها میبایست براساس اصول روابط حسنانه و عدم مدخله بایکدیگر رفتار کنند.
وی با اشاره به همسایگی تاریخی ایران و عربستان، تاکید کرده است: ما رویکرد بدخواهانه در قبال نداریم و هرگز به ایران تجاوز نکردهایم در حالی که (ایران) چنین رویکردی در قبال ما داشته است.
روابط ایران به دنبال اعتراضات در کشورهای عرب و آنچه که به عنوان «بهار عربی» تیره شده بود، اما به دنبال اعدام شیخ نمر، روحانی سرشناس شیعه عربستان، به سفارت و کنسولگری این کشور در تهران و مشهد حمله شد. یک روز پس از این حملات، عربستان سعودی روابط خود با ایران قطع کرد.
یکی از محورهای اختلافی ایران و عربستان جنگ در سوریه است. در حالی که تهران از بشار اسد حمایت میکند، عربستان نیز از گروههای مخالف حکومت سوریه حمایت میکند.
در جریان جنگ در یمن نیز ایران از شبه نظامیان شیعه حوثی و طرفداران علی عبدالله صالح، رییس جمهوری سابق یمن حمایت میکند. اما درمقابل عربستان هم اکنون برای حمایت از دولت عبدربه منصورهادی در یمن مواضع شبه نظامیان شیعه حوثی را بمباران میکند.
«بشار اسد آینده ای» در سوریه ندارد
عادل جبیر در بخش دیگری از این مصاحبه در خصوص جنگ داخلی سوریه گفته است که ریاض در سوریه از هر راه حل سیاسی که بشار اسد بخشی از ان نباشد، حمایت خواهد کرد.
وزیرامور خارجه عربستان گفته است: مردی که مسئول مرگ بیش ۳۰۰ هزار نفر و آوارگی ۱۲ میلیون نفر از مردم کشورش همچنین نابودی سوریه است، آیندهای در این کشور ندارد.
وی اضافه کرده است: بشار اسد از قدرت کنار خواهد رفت. او از طریق فرایندی سیاسی یا با زور برکنار خواهد شد، مردم سوریه حاکمیت اورا نخواهند پذیرفت.
عادل جبیر با این حال باردیگر تاکید کرده است که عربستان حاضر ب همراه ائتلاف به رهبری آمریکا به سوریه نیروی زمینی اعزام کند.
پیشنهاد عربستان برای اعزام نیرو به سوریه با واکنش تند دولت سوریه و ایران مواجه شده است، در حالی که آمریکا از این پیشنهاد استقبال کرد.
هشدار روسیه
در همین زمینه، دیمیتری مدودیف، نخستوزیر روسیه، هشدار داد که اعزام نیروی زمینی از سوی کشورهای دیگر به سوریه ممکن است آغاز یک جنگ جهانی باشد. او افزود: «آمریکا و کشورهای عربی دوست ما باید فکر کنند که آیا یک جنگ دائمی میخواهند یا نه.»
نخستوزیر روسیه در مصاحبهای با روزنامه آلمانی هندلزبلات گفت که «عملیات زمینی کشورهای دیگر در خاک سوریه همه را به دخالت در این جنگ خواهد کشاند.»
در پاسخ به سؤالی در مورد اعلام آمادگی عربستان سعودی برای اعزام نیروی زمینی به سوریه، آقای مدودیف گفت: «آمریکا و کشورهای عربی دوست ما باید فکر کنند که آیا یک جنگ دائمی میخواهند و یا نه».
روزنامه ایندیپندنت می نویسد دولت عربستان سعودی روز سهشنبه تأیید کرد که در حال برنامهریزی برای اعزام نیروی زمینی به سوریه با هدف مبارزه با داعش است.
کشورهایی که در حال حاضر در ائتلاف بینالمللی به رهبری آمریکا با گروه «حکومت اسلامی» (داعش) میجنگند عبارتند از بریتانیا، فرانسه، ترکیه، عربستان سعودی، اردن، امارات متحده عربی، کانادا و استرالیا.
آقای مدودیف در عین حال از عدم همکاری قدرتهای غربی با روسیه برای حل بحران سوریه انتقاد کرد. او افزود این بحران باید از طریق گفتوگو حل شود و نه با گشودن جبهههای جدیدی در این جنگ.
قدرتهای جهانی در یک جلسه اضطراری درشهر مونیخ آلمان در مورد اجرای یک آتشبس سراسری در سوریه طی یک هفته به توافق رسیدند.
در این زمینه جان کری وزیرخارجه آمریکا گفت که «توقف» در نبرد بین نیروهای دولتی و شورشیان مورد حمایت غرب ظرف یک هفته اجرا خواهد شد.
او افزود این طرح «بلند پروازانه» برای آتشبس، حملات کشورهای غربی به گروه «حکومت اسلامی» و سایر گروههای اسلامگرای تندرو در سوریه را شامل نمیشود.
اما دیوید هاموند، وزیر خارجه بریتانیا، گفت که توقف نبردها در سوریه فقط در صورتی عملی خواهد شد که روسیه حملات هوایی خود در حمایت از پیشروی نیروهای دولتی علیه مواضع شورشیان را متوقف کند.