آغاز بحث تحريم های جديد عليه بخش نفت و گاز و نظام بانکی ايران، دو روز پس از ارائه بسته پيشنهادی گروه ۱+۵ به ايران درباره برنامه هسته ای اين کشور صورت می گيرد.
ايران پيشتر گفته بود که هر گونه پيشنهادی که مستلزم تعليق غنی سازی اورانيوم باشد را رد می کند.
روسیه، بریتانیا، فرانسه، آمریکا و چین به همراه آلمان، کشورهای موسوم به گروه ۱+۵، از ايران خواسته اند تا با تعليق غنی سازی اورانيوم به مذاکره رسمی با طرف های درگير با پرونده اتمی اش بپردازد و حاضرند که پاره ای مشوق های اقتصادی و سياسی به اين کشور ارائه کنند.
اين در حالی است که ايران اعلام کرده در زمان مناسب به بسته پيشنهادی گروه ۱+۵ پاسخ خواهد داد.
آغاز تحريم های جديد عليه بخش نفت و گاز و نظام بانکی ايران، دست آورد آخرين سفر جرج بوش، رييس جمهوری آمريکا، به بريتانيا بود.
گوردون براون، نخست وزير بريتانيا، پس از ديدار با جرج بوش، رييس جمهوری آمريکا در لندن اعلام کرد که اتحاديه اروپا برای تحريم بانک ملی ايران، بزرگترين بانک ايران و صنعت نفت و گاز اين کشور آماده است.
جرج بوش، در آخرين روز سفر اروپايی خود در لندن گفت:« اين نخسين گزينه من است. ايرانی ها بايد بدانند همه گزينه ها روی ميز است. اکنون زمان آن است که با هم کار کنيم.»
آخرين کارت ديپلماتيک
هوشنگ حسن ياری، استاد دانشگاه در کالج سلطنتی- نظامی کانادا درباره اينکه چرا بلافاصله پس از دادن مشوق های پيشنهادی گروه ۱+۵ به ايران، بحث تحريم های بيشتر عليه اين کشور مطرح شد، به راديو فردا می گويد:« اگر مساله تحريم هايی را که اخيرا مطرح شده در گفت و گوهايی که بين نخست وزير بريتانيا و رييس جمهوری آمريکا نگاه کنيم، می بينيم اين گفت و گوها در زمان خداحافظی آقای بوش با رهبران کشورهای اروپايی صورت گرفت».
وی می افزاید:« در اين زمان جرج بوش سعی دارد کشورهای بيشتری را عليه ايران تجهيز کند. اصل قضيه اين است که آن مشوق هايی که در بسته پيشنهادی آقای سولانا به نام گروه ۱+۵به تهران داده شد، همه مذاکرات بر مبنای آن صورت خواهد گرفت. مساله بانک مرکزی و تحريم هايی از اين قبيل می توانند بسيار راحت در قالب پذيرش بسته گروه ۱+۵ حل شوند.»
- « رفتن سولانا به ايران، اخرين کارت ديپلماتيک بود که جامعه اروپا و کشورهای ۱+۵ قادر به بازی بودند و آخرين فرصتی بود که به ديپلماسی می شد داد برای قانع کردن کسانی مانند چين و روسيه که همچنان به برخورد از طريق ديپلماتيک با ايران اصرار می کنند. »
رضا تقی زاده، استاد روابط بين الملل در دانشگاه گلاسکو اسکاتلند، نيز با اشاره به نشانه هايی که به گفته وی عدم تغيير در سياست هسته ای ايران است، به راديو فردا می گويد: احتمالا ايران اين مجموعه مشوق ها را نخواهد پذيرفت.
او می افزايد:« آمدن سولانا به ايران، اخرين کارت ديپلماتيک بود که جامعه اروپا و کشورهای ۱+۵ قادر به بازی بودند و آخرين فرصتی بود که به ديپلماسی می شد داد برای قانع کردن کسانی مانند چين و روسيه که همچنان به برخورد از طريق ديپلماتيک با ايران اصرار می کنند. »
آقای تقی زاده در ادامه می گويد:« رفتن آقای سولانا به ايران، آخرين چيزی است که می شد به آن تکيه کرد به اين اميد که ايران قانع شود و دست از غنی سازی اورانيوم بردارد. اما با توجه به نشانه هايی که از سوی ايران ديده می شود و عدم تغيير در سياست هسته ای ايران احتمال پذيرفتن اين پيشنهادها بسيار اندک است. اين همان انتظاری است که آمريکا و اروپا از پيش داشتند و علی رغم اين انتظار به اين بازی ديپلماتيک تن دادند.»
رضا تقی زاده، استاد روابط بين الملل در دانشگاه گلاسکو در ادامه می گويد:«بايد انتظار داشته باشيم که در صورت رد رسمی پيشنهادات پرونده ايران مجددا در شورای امنيت سازمان ملل مطرح شود.»
يک ديپلمات بريتانيايی نیز در همین زمینه، گفته است:« سخت گيری های بيشتر بر ايران در نشستی در لوکزامبورگ، به توافق وزرای خارجه کشورهای عضو اتحاديه اروپا رسيده است و ظرف چند روز تکميل خواهد شد».
با اين حال يک سخنگوی اتحاديه اروپا گفت که وزرای خارجه کشورهای عضو اين اتحاديه درباره تحريم ها گفت و گو نکرده اند.
کريستينا گالاک، سخنگوی خاوير سولانا، رييس سياست خارجه اتحاديه اروپا در اين باره گفت:« روز دوشنبه، هيچ بحثی درباره تحريم ها بين وزاری خارجه کشورهای عضو اتحاديه اروپا مطرح نشد. من هيچ چيز در اين باره نمی دانم.»
سخنگوی اسلوونی، رييس دوره ای اتحاديه اروپا، نيز گفت که از توافق اعضای اتحاديه اروپا بر سر اعمال تحريم ها عليه ايران اطلاعی ندارد.
پيشتر، استفان هدلی، مشاور امنيت ملی کاخ سفيد به خبرنگاران گفته بود که وزرای خارجه اتحاديه اروپا اواخر روز سه شنبه، امروز تحريم های جديد عليه ايران را اعلام خواهند کرد.
نتیجه سفر سولانا
هوشنگ حسن ياری ، استاد دانشگاه در کالج سلطنتی- نظامی کانادا، درباره تفاوت در گفته های مقامات گروه ۱+۵ و اتحاديه اروپا در اين باره می گويد که اگر به روند پرونده هسته ای ايران نگاه کنيم، بخشی مربوط به چگونگی برخورد با ايران بوده و بخشی مربوط به تحريم ها و قطعنامه های بعدی بوده است و اين موارد به طور موازی در کنار هم مطرح بوده اند.
آقای حسن ياری می افزايد:« به نظر من تضادی بين اينها وجود ندارد ضمن اينکه وقتی آقای سولانا به طرف تهران حرکت می کند، بايد همکاران وی در اروپا و کشورهای غربی اين فضا را برای ايشان باز کنند که بتواند در تهران با مقامات ايرانی در غالب ديگری به گفت و گو بنشيند و نه اينکه بحث افزايش تحريم ها در همان زمانی مطرح شود که تهران در حال بررسی پيشنهادها و گفت و گو با رييس سياست خارجی اتحاديه اروپا است. مقداری اختلال در کنار غربی ها وجود دارد اما تضادی بين آنها نمی بينم.»
روزنامه فايننشال تايمز، در شماره روز سه شنبه خود نوشت:« مقامات ارشد بريتانيايی گفته اند که ديدار خاوير سولانا، مسئول سياست خارجی اتحاديه اروپا از ايران موفقيت آميز بوده و آقای سولانا ايرانيان را قانع کرده است که اکنون بايد تصميمی قاطع درباره ورود به مذاکرات يا شرکت نکردن در مذاکرات را آغاز کنند.»
فايننشال تايمز همچنين می نويسد:« اين ديپلمات ها می گويند به طور واضح به ايرانی ها اعلام شده که توپ اکنون در زمين آنهاست.»
به نوشته روزنامه فايننشال تايمز، با اين وجود هيچ نشانه ای از آمادگی ايران برای تعليق غنی سازی اورانيوم آنطور که جامعه جهانی خواسته است، ديده نمی شود.»
يک مقام ارشد بريتانيايی نیز به روزنامه فايننشال تايمز گفته است:« ايران به طور واضح اعلام کرده که علاقه ای به تعليق غنی سازی اورانيوم ندارد. »
