نخستين سالروز حمله هوايی اسرائيل به پايگاه مشکوک سوريه درمنطقه «ديرالزور» درسکوت کامل رهبران دوکشورفرارسيده و اين درحالی است که طرفين درحال تلاش برای تعيين موعد قطعی برگزاری دورپنجم مذاکرات سياسی خود هستند.
رسانه های سوريه سال روز حمله هوايی اسرائيل به آن کشور را با سکوت برگزارکرده اند و طرح صلح رييس جمهوری کشورخود به سوريه را برجسته کرده اند.
رسانه های اسرائيل نيزدرسالروز اين رخداد، مشغول پرونده «اتهامات مالی» به اولمرت، انتخابات يازده روزديگر حزب «کاديما» و مسائل داخلی ديگرهستند.
با گذشت يک سال ازآن بامداد ششم سپتامبر که نيروی هوائی اسرائيل به سوريه حمله برد، نخست وزيراسرائيل و رييس جمهوری سوريه هنوز هيچگاه سکوت خود را دراين باره نشکسته اند و هيچگاه ايندو رهبر سخنی صريحا درباره آن حمله بيان نکرده اند.
تنها نخست وزيراسبق اسرائيل، بنيامين نتانياهو، رهبراوپوزيسيون بود که دريک مصاحبه تلويزيونی دراسرائيل گفت: «اولمرت درشبی که قراربود چند ساعت ديگر آن عمليات انجام شود، مرا دعوت کرد و ازانجام عملياتی فوق العاده مهم به من خبرداد».
نتانياهو گفت: «با خاتمه موفقيت آميزعمليات، فورا دوباره نزداولمرت رفتم و تبريک گفتم».
خبرحمله هوائی اسرائيل به سوريه و منهدم کردن تاسيسات نيمه تمام آن کشور، جهان را سال گذشته درحيرت فروبرد و نگرانيها را ازاينکه اين امر به جنگ منجر شود، شدت دامن زد.
اسرائيل که درتابستان ۱۹۸۱ کوره اتمی عصيراک عراق را منهدم کرده بود، بامداد پنجشنبه ششم سپتامبر دست کم هشت فروند جنگنده بمب افکن اف-۱۵ و اف- ۱۶ خود را درحالی که به موشک های «ماوريک» و بمبهای سنگين مجهزبودند، و درارتفاع زياد پروازمی کردند، ازطريق آسمان ترکيه به سوريه فرستاد.
يک کشتی نظامی آلمانی که درآبهای دريای مديترانه دربرابرسواحل لبنان مستقربود، آن روز حمله هوائی اسرائيل را ثبت کرده بود.
- روزنامه «واشينگتن پست» نهم سپتامبر نوشته بود، «حمله اسرائيل سه روزپس ازرسيدن يک کشتی محموله های مشکوک ازکره شمالی به يک بندرشمالی سوريه صورت گرفت زيرا اسرائيل اطمينان يافت که محموله کشتی، مواد هسته ای ارسالی ازکره شمالی بود».
واکنش سوریه
جمعه هفتم سپتامبر، يک روز پس ازحمله، دومقام سوری که برای يک کنفرانس بين المللی به ايتاليا رفته بودند، به اسرائيل «هشداردادند که بايد عواقب حمله ای را که پنجشنبه صورت گرفته، قبول کنند». تا آن روز، کسی ازچنين عملياتی خبرنداده بود. همه مقامات اسرائيل کاملا سکوت کرده بودند.
فاروق الشرع، معاون رييس جمهوری سوريه، هفتم سپتامبر دررم گفت: «سوريه درزمان مناسب به اسرائيل واکنش نشان می دهد». ولی فيصل مقداد معاون وزيرخارجه سوريه ۹ روز پس ازآن حمله گفت، سوريه درفکر واکنش نظامی به اسرائيل نيست.
درهفتمين روز حمله اسرائيل به سوريه، علی اکبرمحرابيان که درآن زمان سرپرست موقت وزارت صنايع و معادن ايران بود، با «پيامی» ازمحمود احمدی نژاد برای بشاراسد به سوريه سفر کرد.
وزارت خارجه ايران نيزدرهر فرصتی پس ازآن حمله تکرار کرد که «ايران درکنارسوريه می ايستد و کمکهای لازم را به سوريه خواهد رساند».
روزنامه های ترکيه چند روزبعد ازحمله، عکس مخازن سوخت رها شده جنگنده های اسرائيلی را که درخاک ترکيه فروافتاده بود، منتشرکردند.
روزنامه «واشينگتن پست» نهم سپتامبر نوشته بود، «حمله اسرائيل سه روزپس ازرسيدن يک کشتی محموله های مشکوک ازکره شمالی به يک بندرشمالی سوريه صورت گرفت زيرا اسرائيل اطمينان يافت که محموله کشتی، مواد هسته ای ارسالی ازکره شمالی بود».
به نوشته هاآرتص، اين کشتی اواخرژوئيه ۲۰۰۷ دربندرمصری دلتا لنگرانداخت و سپس ازطريق بندرطرابلس ليبی، سوم سپتامبر به بندر سوری طارطوس رسيد.
دربرخی گزارشها ادعا شده بود که مقامات ليبی که از راه گذشته خود دورشده اند و به همکاری با آمريکائيان پرداختند، محتوای اين محموله را فاش کردند.
مقامات اطلاعاتی آمريکا ماهها بعد، عکسهای کارشناسان هسته ای کره شمالی را با مقامات سوری درآئينهای خصوصی نيزمنتشر کردند.
پيام به ايران
ماه آوريل امسال يک هفته پس از نشست کميسيون نيروهای مسلح درمجلس سنای آمريکا که طی آن، سازمان مرکزی اطلاعات و جاسوسی آمريکا تصاويرماهواره ای و زمينی دريافت شده را درمورد بمباران تاسيسات هسته ای سوريه برملا کرد، جورج بوش دربيست و نهم آوريل علنا گفت: «اقدام آمريکا مبنی برتاييد بمباران تاسيسات سوری توسط اسرائيل، ارسال پيامی قاطع به ايران است».
جرج بوش آن روز گفت: «برملا کردن اين امرازسوی آمريکا برای پيشبرد چند هدف سياسی صورت گرفت؛ ازيکسو پيامی قاطع به ايران داده ايم و ازسوی ديگر برای کره شمالی نيزبايد روشن شود که آمريکا بسياربيشترازآنچه که آنها فکرمی کنند درمورد برنامه های هسته ای آن کشورآگاهی دارد».
مايکل هايدن، رييس سازمان اطلاعات آمريکا، «سيا» درنشست آوريل درکنگره فاش ساخت که «مشخصات کوره اتمی درحال تکميل سوريه که توسط اسرائيل بمباران شد، شبيه کوره اتمی يونگ بيون کره شمالی بود» و افزود: «قراربود که اين تاسيسات به زودی راه اندازی شود که می توانست قابليت توليد ساليانه يک تا دوبمب اتم را داشته باشد».
نخستين سالروز اين رخداد درحالی فرارسيده که اهود اولمرت درهفته های آينده ازمسند خود کنارمی رود و اين احتمال مطرح شده که پليس اسرائيل اين هفته نظرخود را درمورد ارائه کيفرخواست عليه اولمرت بدليل «اتهامات مالی» قطعی کند.
اما درسوريه قدرت بشاراسد يکسال پس ازآن حمله، که سوريه به آن هيچگونه واکنش نظامی نشان نداد و به گفته تحليلگران جهانی اين سکوتش ناشی ازضعف شديد نظامی وسياسی بود، اکنون سوريه از انزوای پيشين خارج شده وبه آغوش جامعه جهانی بازمی گردد.
سوريه درروزهای اخيرميزبان نشست چهارجانبه ای با شرکت رهبران فرانسه، قطر و ترکيه برای گفتگو و رايزنی درباره موضوعهای مهم خاورميانه بود.
سفر رهبر فرانسه به سوريه به اين دليل که رياست دوره ای اتحاديه اروپا تا پايان سال ۲۰۰۸ دردست فرانسه است، ازديد ناظران بسيارمهم توصيف شد.
بشاراسد درطول ميزبانی اين نشست تاکيد کرد که کشورش درانتظار روی کارآمدن رئيس جمهوری جديد آمريکا است و با «اطمينان به اينکه دولت بعدی آمريکا ازتماس سياسی با سوريه مانند دولت بوش رويگردان نخواهد بود، سوريه آماده است که مذاکرات سياسی با اسرائيل را که تاکنون غيرمستقيم بوده، به صورت مستقيم دنبال کند».
ترکيه که نامش درماجرای حمله نظامی اسرائيل به سوريه به طورگسترده مطرح شد، اکنون به ميزبان و ميانجی گر اصلی تماسهای سياسی اسرائيل و سوريه تبديل شده است.
نخست وزيرترکيه پنجشنبه درسوريه گفت، دورپنجم مذاکرات اسرائيل وسوريه هجدهم و نوزدهم سپتامبردراستانبول دنبال خواهد شد.
آژانس بين المللی انرژی اتمی با هدف انجام تحقيقات درمورد ماهيت فعاليتها درمحلی که بمباران شد، توانست دريکسال اخيرتنها يک بار يک هيات را به سوريه بفرستد. اما مقامات سوری گفتند، حاضر به پذيرش دوباره ناظران آژانس نخواهند بود.
