هیئت داوران جایزه نوبل صلح ۲۰۰۹ روز جمعه این جایزه را به باراک اباما ۴۸ ساله و چهل و چهارمین رئیس جمهور آمریکا اهدا کرد.
کمیته نوبل در بیانیه ای دلیل اعطای این جایزه را به آقای اوباما «تلاش گسترده او برای تقویت دیپلماسی بین المللی و همکاری میان ملت ها» اعلام کرد.
نخستین رییس جمهور سیاهپوست آمریکا که حاصل ازدواج مادری سفید پوست و اروپایی تبار و پدری آفریقایی تبار، مهاجر و مسلمان آفریقایی است، پس از اغلام این خبر، شگفت زدگی خود را پنهان نکرد و گفت همه کسان دیگری که برای عدالت و عزت تلاش کرده اند باید در این جایزه سهیم باشند.
باراک اوبامابلافاصله بعد از این جمله بدون نام بردن از ندا آقا سلطان به او به عنوان دختر جوانی که به رغم ضرب و شتم و گلوله به خیابان رفت تا آنچه را از او دریغ شده بود باز پس گیرد، اشاره کرد. (ندا آقا سلطان دختر ۲۷ ساله ای است که در روز ۳۰ خرداد امسال، در اعتراضهای خیابانی به نتیجه اعلام شده انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری ایران به ضرب گلوله کشته شد و تصویر لحظات جان دادن او در برابر دوربین به سرعتاز طریق همه شبکه های تلویزیونی اصلی حهان منتشر شد).
در همین زمینه شیرین عبادی برنده جایزه صلح نوبل در سال ۲۰۰۳ در گفت وگو با رادیو فردا دیدگاه های خود را درباره اعطای جایزه صلح نوبل به باراک اوباما مطرح کرده است.
رادیو فردا: خانم شیرین عبادی وقتی نام آقای اوباما را به عنوان برنده جایزه صلح نوبل شنیدید چه احساسی داشتید؟
شیرین عبادی: وقتی این خبر را شنیدم به نخستین روز ریاست جمهوری ایشان فکر کردم که دستور تعطیل زندان گوانتانامو را داد.
به جز آن چه فکر هایی کردید در این مورد که با حضور ایشان در جهان ممکن است؟
آقای اوباما با تغییر خط مشی سیاسی آمریکا دنیا را از یک ورطه خطرناک نجات داده است و امیدوارم این جایزه مشوق او باشد برای اینکه در سه سال باقی مانده در پیش رو بیشتر در پیشبرد صلح بین المللی کمک کند.
صلح به معنای نبود جنگ نیست. مجموعه شرایطی است که انسان بتواند با حفظ کرامت انسانی خود آزادانه زندگی کند. در همین جا من حرف همیشگی ام را تکرار می کنم که مذاکره با دولت ایران نباید تنها به انرژی هسته ای منحصر باشد بلکه مسائل حقوق بشر و دموکراسی نیز باید مورد گفت وگو قرار گیرد.
نظر شما درباره واکنش آقای متکی وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران به این خبر چیست؟
آقای متکی حداکثر می تواند تبریک بگوید یا نگوید. مخالفت ایشان با دادن این جایزه به آقای اوباما از مبنا درست نیست. جایزه نوبل به آقای اوباما در این سه سال در پیش رو کمک می کند و جهت فکری می دهد که بیشتر فعالیت کند و خط مشی ها را بر همان مبنا تنظیم کند و هم تقدیری است بر کارهایی که تاکنون انجام داده است.
سیاست های آقای بوش رادیکال و جنگ طلبانه بود. اقدامات آقای اوباما در روند بهبود شرایط بود اما اینکه کافی هست یا نه، با نگاه به لیست برندگان صد سال گذشته اقدامات آقای اوباما در همین مقدار هم کفایت می کند که برنده جایزه صلح نوبل باشد.
در گذشته گهگاه با برخی برندگان نوبل صلح نشست هایی داشتید، نامه های سرگشاده مشترکی امضا کردید. آیا احتمال این گونه اقدامات مشترک با برندگانی که در کشورهای خود صاحب منصب هستند، مثل آقای اوباما، هست؟
از امروز آقای اوباما برای من دو شخصیت مجزا پیدا کرده است. من با شخصیت سیاسی او به عنوان رئیس جمهوری کاری ندارم. چون خودم آدم سیاسی نیستم. اما او عضوی از خانواده بزرگ نوبلیست های صلح شده است و با این جنبه از شخصیت او همانطور که با سایر نوبلیست ها گفتگو می کنم، ابایی نخواهم داشت.
چنانکه قبلاً هم با رییس جمهور تیمور شرقی و رییس جمهور کشور کستاریکا همکاری داشتم، اما به عنوان عضو خانواده بزرگ نوبلیستها و نه به عنوان رییس جمهور کستاریکا یا تیمور شرقی. در مورد آقای اوباما هم به همین صورت خواهد بود. من به عنوان رییس جمهور آمریکا با ایشان ملاقات نخواهم کرد چون شخص سیاسی نیستم.
با توجه به شکایاتی که داشتید از تضییق ها و محدودیت ها و مورد تعرض قرار گرفتن دفتر شما در ایران و تهدیدها، فکر نمی کنید این مسئله باعث تشدید این موارد شود؟
این فشارها و تضییق ها هنوز هم ادامه دارد و هنوز هم کارمندان وزارت اطلاعات مزاحم خانواده، همسر من و حتی سرایدار منزل می شوند و منشی دفتر من هم از مزاحمتهای وزارت اطلاعات در امان نیست. اما این کارها باعث نخواهد شد که چیزی را که صحیح می دانم و به نفع حقوق بشر و کشورم باشد انجام ندهم.
چشم انداز گسترش صلح در جهان بعد از تعلق گرفتن این جایزه به آقای اوباما چگونه است؟
اگر آقای اوباما پیام مردم جهان و نه فقط حکومت ها را گوش بدهد و همانطور که وعده داده بود، تغییر در خط مشی سیاسی آمریکا به وجود بیاورد، می توانیم امیدوار باشیم که جهان به سوی صلح حرکت می کند.
آقای اوباما به خاطر داشته باشند که فقط صدای حکومت را نباید بشنوند. صدای مردم ایران نیز باید شنیده شود. آقای اوباما باید شعارهای راه پیمایی های تجمع های مسالمت آمیز خیابانی مانند «مرگ بر روسیه، مرگ بر چین» را تجزیه تحلیل کند و ببیند مردم ایران در شعار «مرگ بر روسیه» در حقیقت چه چیزی را می خواهند عنوان کنند.
ما می خواهیم صدای مردم در همه جا شنیده شود. خیال نکنند که تنها صدای هر کشور صدای رسمی حکومت آن کشور است. در سازمان ملل متحد هم باید همینگونه شود. ما به دنبال این هستیم که صدای ملت ها را به گوش افکار عمومی برسانیم و نه فقط صدای دولت ها.
کمیته نوبل در بیانیه ای دلیل اعطای این جایزه را به آقای اوباما «تلاش گسترده او برای تقویت دیپلماسی بین المللی و همکاری میان ملت ها» اعلام کرد.
نخستین رییس جمهور سیاهپوست آمریکا که حاصل ازدواج مادری سفید پوست و اروپایی تبار و پدری آفریقایی تبار، مهاجر و مسلمان آفریقایی است، پس از اغلام این خبر، شگفت زدگی خود را پنهان نکرد و گفت همه کسان دیگری که برای عدالت و عزت تلاش کرده اند باید در این جایزه سهیم باشند.
باراک اوبامابلافاصله بعد از این جمله بدون نام بردن از ندا آقا سلطان به او به عنوان دختر جوانی که به رغم ضرب و شتم و گلوله به خیابان رفت تا آنچه را از او دریغ شده بود باز پس گیرد، اشاره کرد. (ندا آقا سلطان دختر ۲۷ ساله ای است که در روز ۳۰ خرداد امسال، در اعتراضهای خیابانی به نتیجه اعلام شده انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری ایران به ضرب گلوله کشته شد و تصویر لحظات جان دادن او در برابر دوربین به سرعتاز طریق همه شبکه های تلویزیونی اصلی حهان منتشر شد).
در همین زمینه شیرین عبادی برنده جایزه صلح نوبل در سال ۲۰۰۳ در گفت وگو با رادیو فردا دیدگاه های خود را درباره اعطای جایزه صلح نوبل به باراک اوباما مطرح کرده است.
رادیو فردا: خانم شیرین عبادی وقتی نام آقای اوباما را به عنوان برنده جایزه صلح نوبل شنیدید چه احساسی داشتید؟
شیرین عبادی: وقتی این خبر را شنیدم به نخستین روز ریاست جمهوری ایشان فکر کردم که دستور تعطیل زندان گوانتانامو را داد.
به جز آن چه فکر هایی کردید در این مورد که با حضور ایشان در جهان ممکن است؟
آقای اوباما با تغییر خط مشی سیاسی آمریکا دنیا را از یک ورطه خطرناک نجات داده است و امیدوارم این جایزه مشوق او باشد برای اینکه در سه سال باقی مانده در پیش رو بیشتر در پیشبرد صلح بین المللی کمک کند.
صلح به معنای نبود جنگ نیست. مجموعه شرایطی است که انسان بتواند با حفظ کرامت انسانی خود آزادانه زندگی کند. در همین جا من حرف همیشگی ام را تکرار می کنم که مذاکره با دولت ایران نباید تنها به انرژی هسته ای منحصر باشد بلکه مسائل حقوق بشر و دموکراسی نیز باید مورد گفت وگو قرار گیرد.
از امروز آقای اوباما برای من دو شخصیت مجزا پیدا کرده است. من با شخصیت سیاسی او به عنوان رئیس جمهوری کاری ندارم. چون خودم آدم سیاسی نیستم. اما او عضوی از خانواده بزرگ نوبلیست های صلح شده است و با این جنبه از شخصیت او همانطور که با سایر نوبلیست ها گفتگو می کنم، ابایی نخواهم داشت
شیرین عبادی
نظر شما درباره واکنش آقای متکی وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران به این خبر چیست؟
آقای متکی حداکثر می تواند تبریک بگوید یا نگوید. مخالفت ایشان با دادن این جایزه به آقای اوباما از مبنا درست نیست. جایزه نوبل به آقای اوباما در این سه سال در پیش رو کمک می کند و جهت فکری می دهد که بیشتر فعالیت کند و خط مشی ها را بر همان مبنا تنظیم کند و هم تقدیری است بر کارهایی که تاکنون انجام داده است.
سیاست های آقای بوش رادیکال و جنگ طلبانه بود. اقدامات آقای اوباما در روند بهبود شرایط بود اما اینکه کافی هست یا نه، با نگاه به لیست برندگان صد سال گذشته اقدامات آقای اوباما در همین مقدار هم کفایت می کند که برنده جایزه صلح نوبل باشد.
در گذشته گهگاه با برخی برندگان نوبل صلح نشست هایی داشتید، نامه های سرگشاده مشترکی امضا کردید. آیا احتمال این گونه اقدامات مشترک با برندگانی که در کشورهای خود صاحب منصب هستند، مثل آقای اوباما، هست؟
از امروز آقای اوباما برای من دو شخصیت مجزا پیدا کرده است. من با شخصیت سیاسی او به عنوان رئیس جمهوری کاری ندارم. چون خودم آدم سیاسی نیستم. اما او عضوی از خانواده بزرگ نوبلیست های صلح شده است و با این جنبه از شخصیت او همانطور که با سایر نوبلیست ها گفتگو می کنم، ابایی نخواهم داشت.
چنانکه قبلاً هم با رییس جمهور تیمور شرقی و رییس جمهور کشور کستاریکا همکاری داشتم، اما به عنوان عضو خانواده بزرگ نوبلیستها و نه به عنوان رییس جمهور کستاریکا یا تیمور شرقی. در مورد آقای اوباما هم به همین صورت خواهد بود. من به عنوان رییس جمهور آمریکا با ایشان ملاقات نخواهم کرد چون شخص سیاسی نیستم.
با توجه به شکایاتی که داشتید از تضییق ها و محدودیت ها و مورد تعرض قرار گرفتن دفتر شما در ایران و تهدیدها، فکر نمی کنید این مسئله باعث تشدید این موارد شود؟
این فشارها و تضییق ها هنوز هم ادامه دارد و هنوز هم کارمندان وزارت اطلاعات مزاحم خانواده، همسر من و حتی سرایدار منزل می شوند و منشی دفتر من هم از مزاحمتهای وزارت اطلاعات در امان نیست. اما این کارها باعث نخواهد شد که چیزی را که صحیح می دانم و به نفع حقوق بشر و کشورم باشد انجام ندهم.
چشم انداز گسترش صلح در جهان بعد از تعلق گرفتن این جایزه به آقای اوباما چگونه است؟
اگر آقای اوباما پیام مردم جهان و نه فقط حکومت ها را گوش بدهد و همانطور که وعده داده بود، تغییر در خط مشی سیاسی آمریکا به وجود بیاورد، می توانیم امیدوار باشیم که جهان به سوی صلح حرکت می کند.
آقای اوباما به خاطر داشته باشند که فقط صدای حکومت را نباید بشنوند. صدای مردم ایران نیز باید شنیده شود. آقای اوباما باید شعارهای راه پیمایی های تجمع های مسالمت آمیز خیابانی مانند «مرگ بر روسیه، مرگ بر چین» را تجزیه تحلیل کند و ببیند مردم ایران در شعار «مرگ بر روسیه» در حقیقت چه چیزی را می خواهند عنوان کنند.
ما می خواهیم صدای مردم در همه جا شنیده شود. خیال نکنند که تنها صدای هر کشور صدای رسمی حکومت آن کشور است. در سازمان ملل متحد هم باید همینگونه شود. ما به دنبال این هستیم که صدای ملت ها را به گوش افکار عمومی برسانیم و نه فقط صدای دولت ها.
