نوزدهم فروردين ، باراک اوباما و ديمتری مدوديف ، روسای جمهوری آمريکا و روسيه «پيمان کاهش سلاحهای استرتژيک» موسوم به «استارت دو» را در پراگ ، پايتخت جمهوری چک، امضا کردند که بازتاب گسترده ای در سطح جهانی داشت.
بر پايه اين پيمان، دو کشور روسيه و آمريکا قراراست سلاحهای هسته ای خود را به ميزان يک سوم کاهش دهند.
در رابطه با اين پيمان و آينده پيمان کاهش سلاحهای استراتژيک جورج پرکويچ مدير مطالعات هسته‌ای در مؤسسه گارنيگی آمريکا مقاله‌ای در روزنامه اينتر نشنال هرالد تريبون نوشته است که برگردان چکيده آن را در زیر می خوانید:
يکسال پيش، باراک اوباما در پراگ ، پايتخت جمهوری چک ، گفت: آمريکا پايبند صلح و امنيت در جهان عاری از سلاح هسته ای است.
اين سخنان رییس جمهوری آمريکا واکنش های تندی را در پی داشت . آن دسته از نخبگان و ارباب جرايد که طرفدار خلع سلاح جهانی اند، از باراک اوباما تمجيد کردند و سخنان او را به فال نيک گرفتند . در مقابل ، گروهی او را به باد انتقاد گرفتند و گفتند که جهان عاری از سلاحهای هسته ای موازنه قدرت جهانی را بر هم حواهد زد و خطر جنگ بين قدرت های بزرگ را افزايش خواهد داد.
نکته مهم در رابطه با جهان عاری از سلاح هسته ای که اوباما فکر آن را در سر مي پروراند اين است که کشورهای که همکاری آنها برای نيل به اين هدف حياتی است کاری دراين راستا انجام نداده اند. اضافه بر اين افکارعمومی جهان نيز برای رسيدن به اين هدف بسيج نشده است. نتيجه اينکه باراک اوباما حاميان و پيروان زيادی ندارد تا به ايده خود جامه عمل بپوشاند.
مخالفان اوباما ، به ويژه تندرو های راستگرا و چپ گرايان مي گويند که ریيس جمهوری آمريکا در نهايت به دنبال پيمانی است که سلاح های هسته ای را در جهان منع کند و مايل است آمريکا يک جانبه سلاحهای هسته ای را کنار گذارد . به عبارت ديگر خلع سلاح هسته ای يک جانبه را عملی کند. در مقابل حاميان باراک اوباما بر اين باورند که موانع موجود برای جهان عاری از سلاحهای هسته ای يکی پس از ديگری تحت رهبری او برداشته خواهد شد.
برخی ديگر مي گويند که باراک اوباما با اين ايده خود در نهايت اروپا و آسيا را در معرض تهديد های روسيه ، چين ، ايران و کره شمالی قرار خواهد داد.
اما واقعيت اين است که ايده باراک اوباما در توصيف هيچ يک از اين گروه ها نمي گنجد. همان گونه که او پس از امضا پيمان کاهش سلاحهای استراتژيک يا «استارت دو» در پراگ بروشنی گفت: ايده جهان فاقد سلاحهای هسته ای در طول عمر او عملی نخواهد شد. او تاکيد کرد که آمريکا بازدارندگی هسته ای خود را تا موقعی که ديگر کشور ها سلاحهای هسته ای خود را رها نکنند حفظ خواهد کرد.
نتيجه گزارش وزارت دفاع آمريکادر مورد «بازنگری موضع هسته ای آمريکا» يا «آن پی آر» که چند روز پيش انتشار يافت مويد اين موضوع است و تاکيد دارد که آمريکا به خلع سلاح يک جانبه تن نخواهد داد.
علاوه بر اين تخصيص بودجه بيشتر برای بهينه سازی لابراتوهار های مربوط به سلاحهای هسته ای نشانه توجه دولت اوباما به تامين و تقويت بازدارندگی هسته ای است.
گزارش بازنگری موضع هسته ای آمريکا از کشورهای دارای سلاحهای هسته ای ، به ويژه از چين و روسيه ميخواهد که گامهای لازم را برای دوری از اين سلاحها بردارند وبا همکاری با ايالات متحده برای برقراری ثبات درمناطق مختلف جهان کمک کنند.
پيمان استارت دو که در پراگ بين آمريکا و روسيه امضا شد با تقويت روابط دو کشور راه را برای همکاری در زمينه های مختلف هموار خواهد کرد، گو اين که برخی ازکشورهای عضو ناتونگران سلاحهای تاکتيکی روسيه اند که به کلاهک های هسته ای مجهزند.
سخنان اوباما در پراگ بيشتر خطاب به کشورهای دارای سلاحهای هسته ای بود تا به کشورهای فاقد اين جنگ افرارها. اما کشورهائی مانند برزيل ، افريقای جنوبی، اندونزی ، مالزيا و ديگر کشورهای فاقد سلاحهای هسته ای مجذوب سخنان اوباما نشده اند که خواهان کاهش گام به گام سلاحهای هسته ای است در حاليکه به موازات آن «پيمان عدم گسترش سلاحهای هسته ای» يا «آن پی تی» را گام به گام تقويت نمي کند که کشور هائی مانند پاکستان و کره شمالی و ايران از نقاط ضعف موجود در اين پيمان بهره برده اند.
دو نشست که قرار است در آينده نزديک در آمريکا تشکيل شود ايده اوباما برای کاهش سلاحهای هسته ای و در نهايت همکاری کشور ها بر ای ايجاد يک جهان عاری از اين سلاحها را محک خواهد داد.
يکی از نشست ها هفته آينده خواهد بود که نمايندگان ۴۰ کشور جهان برای جلوگيری از تروريسم هسته ای رايزنی خواهند کرد و ديگری در ماه مه ، ماه آينده ، که کشورهای عضو پيمان منع گسترش سلاحهای هسته ای برای تجديد نظر و در واقع تقويت مقرات حاکم بر اين پيمان در نيو يورک به گفتگو خواهند نشست.
اين نشست ها نشان خواهد داد که تا چه حد کشورهای فاقد سلاح هسته ای آژانس بين المللی انرژی اتمی را تقويت خواهند کرد تا با بازرسی های گسترده ترازمراکز هسته ای کشور ها ، اعتماد همگان را جلب کند و به آنها اطمينان دهد که استفاده از انرژی هسته ای برای توليد انرژی به ساحتن سلاح هسته ای منجر نخواهد شد.
بر پايه اين پيمان، دو کشور روسيه و آمريکا قراراست سلاحهای هسته ای خود را به ميزان يک سوم کاهش دهند.
در رابطه با اين پيمان و آينده پيمان کاهش سلاحهای استراتژيک جورج پرکويچ مدير مطالعات هسته‌ای در مؤسسه گارنيگی آمريکا مقاله‌ای در روزنامه اينتر نشنال هرالد تريبون نوشته است که برگردان چکيده آن را در زیر می خوانید:
يکسال پيش، باراک اوباما در پراگ ، پايتخت جمهوری چک ، گفت: آمريکا پايبند صلح و امنيت در جهان عاری از سلاح هسته ای است.
اين سخنان رییس جمهوری آمريکا واکنش های تندی را در پی داشت . آن دسته از نخبگان و ارباب جرايد که طرفدار خلع سلاح جهانی اند، از باراک اوباما تمجيد کردند و سخنان او را به فال نيک گرفتند . در مقابل ، گروهی او را به باد انتقاد گرفتند و گفتند که جهان عاری از سلاحهای هسته ای موازنه قدرت جهانی را بر هم حواهد زد و خطر جنگ بين قدرت های بزرگ را افزايش خواهد داد.
نکته مهم در رابطه با جهان عاری از سلاح هسته ای که اوباما فکر آن را در سر مي پروراند اين است که کشورهای که همکاری آنها برای نيل به اين هدف حياتی است کاری دراين راستا انجام نداده اند. اضافه بر اين افکارعمومی جهان نيز برای رسيدن به اين هدف بسيج نشده است. نتيجه اينکه باراک اوباما حاميان و پيروان زيادی ندارد تا به ايده خود جامه عمل بپوشاند.
مخالفان اوباما ، به ويژه تندرو های راستگرا و چپ گرايان مي گويند که ریيس جمهوری آمريکا در نهايت به دنبال پيمانی است که سلاح های هسته ای را در جهان منع کند و مايل است آمريکا يک جانبه سلاحهای هسته ای را کنار گذارد . به عبارت ديگر خلع سلاح هسته ای يک جانبه را عملی کند. در مقابل حاميان باراک اوباما بر اين باورند که موانع موجود برای جهان عاری از سلاحهای هسته ای يکی پس از ديگری تحت رهبری او برداشته خواهد شد.
برخی ديگر مي گويند که باراک اوباما با اين ايده خود در نهايت اروپا و آسيا را در معرض تهديد های روسيه ، چين ، ايران و کره شمالی قرار خواهد داد.
اما واقعيت اين است که ايده باراک اوباما در توصيف هيچ يک از اين گروه ها نمي گنجد. همان گونه که او پس از امضا پيمان کاهش سلاحهای استراتژيک يا «استارت دو» در پراگ بروشنی گفت: ايده جهان فاقد سلاحهای هسته ای در طول عمر او عملی نخواهد شد. او تاکيد کرد که آمريکا بازدارندگی هسته ای خود را تا موقعی که ديگر کشور ها سلاحهای هسته ای خود را رها نکنند حفظ خواهد کرد.
نتيجه گزارش وزارت دفاع آمريکادر مورد «بازنگری موضع هسته ای آمريکا» يا «آن پی آر» که چند روز پيش انتشار يافت مويد اين موضوع است و تاکيد دارد که آمريکا به خلع سلاح يک جانبه تن نخواهد داد.
علاوه بر اين تخصيص بودجه بيشتر برای بهينه سازی لابراتوهار های مربوط به سلاحهای هسته ای نشانه توجه دولت اوباما به تامين و تقويت بازدارندگی هسته ای است.
گزارش بازنگری موضع هسته ای آمريکا از کشورهای دارای سلاحهای هسته ای ، به ويژه از چين و روسيه ميخواهد که گامهای لازم را برای دوری از اين سلاحها بردارند وبا همکاری با ايالات متحده برای برقراری ثبات درمناطق مختلف جهان کمک کنند.
پيمان استارت دو که در پراگ بين آمريکا و روسيه امضا شد با تقويت روابط دو کشور راه را برای همکاری در زمينه های مختلف هموار خواهد کرد، گو اين که برخی ازکشورهای عضو ناتونگران سلاحهای تاکتيکی روسيه اند که به کلاهک های هسته ای مجهزند.
سخنان اوباما در پراگ بيشتر خطاب به کشورهای دارای سلاحهای هسته ای بود تا به کشورهای فاقد اين جنگ افرارها. اما کشورهائی مانند برزيل ، افريقای جنوبی، اندونزی ، مالزيا و ديگر کشورهای فاقد سلاحهای هسته ای مجذوب سخنان اوباما نشده اند که خواهان کاهش گام به گام سلاحهای هسته ای است در حاليکه به موازات آن «پيمان عدم گسترش سلاحهای هسته ای» يا «آن پی تی» را گام به گام تقويت نمي کند که کشور هائی مانند پاکستان و کره شمالی و ايران از نقاط ضعف موجود در اين پيمان بهره برده اند.
دو نشست که قرار است در آينده نزديک در آمريکا تشکيل شود ايده اوباما برای کاهش سلاحهای هسته ای و در نهايت همکاری کشور ها بر ای ايجاد يک جهان عاری از اين سلاحها را محک خواهد داد.
يکی از نشست ها هفته آينده خواهد بود که نمايندگان ۴۰ کشور جهان برای جلوگيری از تروريسم هسته ای رايزنی خواهند کرد و ديگری در ماه مه ، ماه آينده ، که کشورهای عضو پيمان منع گسترش سلاحهای هسته ای برای تجديد نظر و در واقع تقويت مقرات حاکم بر اين پيمان در نيو يورک به گفتگو خواهند نشست.
اين نشست ها نشان خواهد داد که تا چه حد کشورهای فاقد سلاح هسته ای آژانس بين المللی انرژی اتمی را تقويت خواهند کرد تا با بازرسی های گسترده ترازمراکز هسته ای کشور ها ، اعتماد همگان را جلب کند و به آنها اطمينان دهد که استفاده از انرژی هسته ای برای توليد انرژی به ساحتن سلاح هسته ای منجر نخواهد شد.
