در حاليکه پسته کاران ايرانی از محصول ناچيز پسته امسال خود به علت سرمای ناگهانی در مزارع پسته در زمستان گذشته شکايت دارند، کشاورزان آمريکايی با به کار گرفتن تمام امکانات خود تلاش می کنند تا در بازار جهانی پسته، نقشی عمده پيدا کنند.
اگرچه تا سه دهه پيش اساسا پسته در کشاورزی آمريکا از جايگاهی برخوردار نبود، اما کشاورزان آمريکايی موفق شده اند تا ميزان محصول خود را در سال ۲۰۰۷ به ۱۹۰ هزار تن برسانند.
ريچارد ماتوئيان، مدير کل انجمن پسته کاران غرب آمريکا، در گفت وگو با راديو فردا توضيحاتی در خصوص تاريخچه کاشت پسته در آمريکا و افزايش سريع توليد پسته ارائه کرده است:
راديو فردا: کشت پسته در آمريکا اساسا از چه زمانی آغاز شد؟
ريچارد ماتوئيان: نخستين درخت پسته در آمريکا در ايالت کاليفرنيا در اواخر دهه ۶۰ ميلادی کاشته شد، اما در واقع نخستين محصول تجاری که ۶۸۰ تن بود در سال ۱۹۷۶ به بازار عرضه شد.
اما در سال ۲۰۰۷ يعنی کمی بيش از سه دهه اين مقدار توليد به ۱۸۹ هزار تن رسيد که در نوع خود بی سابقه بود. بنابراين همانطور که می بيند توليد پسته در آمريکا به طرزعجيبی افزايش يافته است.
گفته می شود ايرانی های مقيم کاليفرنيا نقش مهمی در معرفی کشت پسته به آمريکاييان داشته اند، همين طور است؟
- ايران برای سالها بازار اروپا را در دست داشت اما به علت يافت يک ماده ی سمی در پسته اش بنام «افلاتاکسين» که به طور طبيعی در محصولاتی همچون پسته، ذرت و بادام هندی يافت می شود ايران تا حدی جايگاه خود را در اروپا ازدست داد زيرا ما توانستيم نشان دهيم پسته آمريکا دارای « افلاتاکسين» کمتری است، ماده ای که بالقوه سرطان زاست.
من همين قدر می دانم که برای سالهای متمادی، پسته ی ايران تنها پسته ای بود که در بازار آمريکا يافت می شد. پوسته سخت اين محصول ايرانی در آن موقع قرمز رنگ بود که البته رنگ طبيعی آن نبود و رنگ شده بود.
ولی وقتی مصرف کنندگان آمريکايی با محصول داخلی خود آشنا شدند و ما هم تصميم گرفته بوديم پسته آمريکا را با همان رنگ طبيعی اش به بازار عرضه کنيم، يک سر در گمی در داخل ايجاد شده بود و خلاصه کمی طول کشيد تا مردم امريکا متوجه شوند: يکی رنگ طبيعی است و ديگری رنگ مصنوعی!
آيا آمريکا به ايران به چشم يک رقيب اقتصادی در اين زمينه نگاه می کند؟
ما به پسته ايران می توانيم دو نگاه داشته باشيم: يکی اينکه بهرحال اين پسته ايران بود که ما را با اين محصول خوشمزه آشنا کرد.
دوم اينکه پسته ايران کمی با پسته آمريکا تفاوت دارد. برخی از پسته ايران و برخی ديگر از پسته آمريکا خوششان می آيد. بهر حال واقعيت اين است که بله ايران رقيب ماست ولی اين رقابت را ما رقابتی سالم و دوستانه ارزيابی می کنيم.
شما خودتان پسته ايران را امتحان کرده ايد آنرا از نظر کيفی چگونه تشخيص می دهيد، چون ايرانيها اعتقاد دارند آمريکا ممکن است با امکانات زياد فنی و کشاورزی، توليد بيشتری داشته باشد ولی هرگز پسته آمريکايی از جهت طعم و مزه به پای پسته ايرانی نخواهد رسيد!
بله مزه پسته ايرانی متفاوت است و يک مزه و طعم قوی را در خود دارد البته برخی بر اين باورند پسته امريکا خوشمزه نيست ولی همه اينها بسته به ذائقه و طعم انسان دارد.
آيا اين تفاوت در مزه به علت آب و هواست و يا دلايل ديگری دارد؟
بله آب و هوا نقش مهمی دارد ولی از سوی ديگر ما می دانيم که پسته ايران نوع خاصی از پسته است که فقط در مناطقی چون ترکيه و سوريه و البته ايران رشد می کند. عامل ديگر نوع آبياری است، چون پسته در ايران در محيطی نسبتا خشک رشد می کند و بهمين جهت طعم و مزه آن هم قوی تر است.
با توجه باين که پسته يک محصول قديمی در ايران است و قدمت آن به چندين قرن می رسد آيا ميزان بالای توليد اين کالا که به جز سالهای اخير امکانات کشاورزان هم محدود بوده آيا شگفت آور نيست؟
بله دقيقا! ايران بزرگترين توليد کننده پسته در جهان از زمان پيدايش پسته بوده است. ايران در يک سال عادی و معمولی بيش از ۳۰۰ هزار تن محصول پسته دارد در حالي که در آمريکا اين ميزان نزديک به ۱۹۰ هزار تن است.
چند سال پيش کميسيون بين الملی تجارت آمريکا که يک سازمان فدرال است به درخواست انجمن پسته کاران آمريکا خواستار تمديد مقرارت گمرکی در رابطه با ورود پسته ايران به آمريکا بود شد، ممکن است دليل اين اقدام را توضيح دهيد؟
بله تا چند سال پيش ايران پسته ی خود را براحتی می توانست وارد آمريکا کند و با «دامپينگ» اين کالا را با بهای نازلی در اختيار مصرف کنندگان قرار می داد که اين خود به محصول داخلی پسته ما لطمه وارد می کرد.
اما دولت تصميم گرفت که برای مقابله با اين امر عوارض گمرکی پسته ايران را ۳۰۰ درصد افزايش دهد و از آنوقت ما پسته ايران را در آمريکا بسيار کم می بينيم چون فقط به چند شرکت ايرانی اجازه ورود پسته داه شده است آنهم تحت شرايط خاصی از جمله اينکه آن شرکتها «سوبسيد» و يا کمکی از دولت خود برای کشت پسته در ايران دريافت نکنند.
رقابت ايران وآمريکا در بازارهای جهانی تا چه حد فشرده است؟
ايران برای سالها بازار اروپا را در دست داشت اما به علت يافت يک ماده ی سمی در پسته اش بنام «افلاتاکسين» که به طور طبيعی در محصولاتی همچون پسته، ذرت و بادام هندی يافت می شود ايران تا حدی جايگاه خود را در اروپا ازدست داد زيرا ما توانستيم نشان دهيم پسته آمريکا دارای « افلاتاکسين» کمتری است، ماده ای که بالقوه سرطان زاست.
