شرکت بریتیش پترولیوم فاز اول میدان عظیم گازی «خزان» عمان را افتتاح کرد.
این برای اولین بار است که در خاورمیانه تولید گاز از مخازن غیرمتعارف انجام می‌شود.
فناوری پیچیده تولید گاز از ماسه‌های گازی فشرده (Tight gas) عمدتاً در انحصار چند شرکت غول نفتی، به‌ویژه آمریکایی است.
شرکت بریتیش پترولیوم (بی‌پی)، متصدی پروژه خزان طی گزارشی که در وب‌سایت رسمی خود منتشر کرده‌است، می‌گوید که فناوری تکمیلی لازم برای توسعه این میدان از آمریکا منتقل شده‌است.
اهمیت توسعه میدان خزان برای ایران در این نکته است که جمهوری اسلامی چند سال پیش قرارداد صادرات سالانه ۱۰ میلیارد متر مکعب گاز به عمان را امضا کرد. این میزان گاز درست برابر گاز تولیدی فاز اول میدان خزان است.
عمان طی سال‌های گذشته به‌خاطر افزایش مصرف داخلی، نیاز شدیدی به واردات گاز داشت. بخشی از ظرفیت کارخانه‌های تولید گاز مایع (ال‌ان‌جی) عمان نیز طی چند سال اخیر عملاً بخاطر کمبود گاز خالی مانده بود.
عمان با ۱۲ میلیون تن ظرفیت سالانه تولید گاز مایع (معادل بیش از ۱۶٫۵ میلیارد متر مکعب)، یکی از بازیگران مطرح بازار گاز است، اما بنا به آمارهای رسمی عمان، این کشور طی سال گذشته تنها ۸٫۵ میلیون تن گاز مایع تولید و صادر کرده‌است.
ایران در نظر داشت نه تنها گاز به عمان صادر کند، بلکه بخشی از گاز خود را نیز در کارخانه‌های «ال‌ان‌جی» عمان مایع‌سازی تبدیل کرده و صادر کند.
برای صادرات گاز در حالت طبیعی، نیاز به خطوط لوله است. راه دوم، فشرده‌سازی گاز در ۱۶۰ درجه سانتی‌گراد زیر صفر و کاهش ۶۰۰ برابری حجم گاز و تبدیل آن به «ال‌ان‌جی» است که به راحتی می‌تواند مانند نفت از طریق تانکرهای حامل گاز مایع به بازارهای بین‌المللی صادر شود.
ایران نیز یک پروژه «ال‌ان‌جی» با ظرفیت سالانه ۱۰٫۵ میلیون تن داشت که ۲٫۵ میلیارد دلار هم در آن سرمایه‌گذاری کرد، اما شرکت «لینده» آلمان به‌خاطر تحریم‌ها از این پروژه خارج شد و بیش از ۱۰ سال است که همچنان رها شده باقی مانده‌است.
ایران طی دو سال گذشته با شرکت‌های زیادی از جمله زیمنس آلمان و توتال فرانسه برای تکمیل این پروژه مذاکره کرده‌است، اما فعلاً نتیجه‌ای حاصل نشده‌است.
ویژگی‌های پروژه
بی‌پی در وب‌سایت خود گزارش می‌دهد که تولید فاز اول میدان با ظرفیت روزانه ۲۸ میلیون متر مکعب دوشنبه سوم مهر ماه آغاز شد و اکنون تمرکز شرکت «بی‌پی» و شرکت دولتی اکتشاف و تولید نفت عمان بر روی فاز دوم این پروژه است که قرار است ظرفیت کل تولید را تا سه سال دیگر به ۴۲ میلیون متر مکعب در روز (معادل بیش از ۱۵ میلیارد متر مکعب در سال) برساند.
محمد بن حمد الرمحی، وزیر نفت و گاز عمان نیز در آیین گشایش این پروژه خرسندی خود را از اجرای به موقع پروژه خزان اعلام کرد و گفت که دقیقاً این پروژه همان‌طور که برنامه‌ریزی شده بود در ماه سپتامبر راه‌اندازی شد.
این گزارش می‌افزاید که میدان خزان، ششمین پروژه عظیم غول نفتی بریتانیا در جهان است.
میدان خزان یکی از میادین پیچیده غیرمتعارف است که منابع گاز در عمق ۵ کیلومتری زمین است و برای رها کردن ذخایر از دل ماسه‌ها و استخراج آن ۲۰۰ چاه ویژه افقی و عمودی حفر شده و ۱۰۰ چاه دیگر نیز در قالب فاز دوم حفر خواهد شد.
این گزارش می‌گوید که تا چندین دهه از این مخزن گاز تولید خواهد شد. اندوخته‌های قابل بازیافت میدان خزان نزدیک به ۳۰۰ میلیارد متر مکعب است.
