آکادمی علوم و هنرهای سینمایی روز دوشنبه ۲۵ اسفند، نامزدهای نودوسومین دوره جوایز اسکار را معرفی کرد؛ سالی پر رنج و غریب برای اهالی سینما که در آن تالارهای سینما برای مدت طولانی تعطیل بودند و حالا حتی مراسم باشکوه هر ساله اسکارش هم نمیتواند به صورت معمول و بدون نگرانی برگزار شود.
نامزدهای امسال عمدتاً قابل پیشبینی بودند و اعلام نامزدها چندان تعجببرانگیز بود. فیلم «خورشید» ساخته مجید مجیدی که به فهرست اولیه پانزده فیلم بهترین فیلمهای غیر انگلیسی زبان راه یافته بود، بختی برای ورود به پنج نامزد نهایی این بخش پیدا نکرد و تنها ایرانی در میان نامزدهای امسال، رامین بحرانی فیلمساز ایرانی- آمریکایی است که با فیلم «ببر سفید» نامزد دریافت جایزه بهترین فیلمنامه اقتباسی شده است؛ فیلمی که او در هند بر اساس رمان معروفی از آراویند آدیگا ساخته و در شبکه نتفلیکس به نمایش درآمد.
از حواشی نامزدهای امسال باید به حضور پرتعداد زنان و رنگینپوستان در میان نامزدهای امسال اشاره کرد.
به نظر میرسد پس از انتقاداتی که در سالهای گذشته به این آکادمی برای عدم حضور زنان در میان نامزدها شده بود، امسال توجه بیشتری به آنها شده و ۹ بازیگر رنگین پوست (از مجموع بیست نامزد بازیگری) برای نخستین بار نامزد جوایز این بخش شدهاند.
همچنین دو فیلمساز زن نامزد دریافت جایزه بهترین کارگردانی شدهاند. پیش از این در طول همه سالهای برگزاری جوایز اسکار، تنها پنج فیلمساز زن نامزد دریافت این جایزه شده بودند و تنها یک زن این جایزه را به خانه برد (کاترین بیگلو).
فیلم «منک» ساخته دیوید فینچر پیشتاز نامزدهای جایزه اسکار امسال است با کاندیداتوری در ده رشته از جمله بهترین فیلم و بهترین کارگردانی.
در میان فیلمهای سالهای اخیر فینچر، این فیلم دیدنیترین آنهاست: فیلمی سیاه و سفید با ادای دین به فیلمهای دهه چهل درباره جوزف منکیهویتس، فیلمنامهنویس «همشهری کین» که قیاس عجیبی را درباره رفتار این فیلمنامهنویس یاغی هالیوود در قبال استودیوها با رفتار متناقض خود فینچر به رخ میکشد؛ فیلمسازی که از فیلمهای تلخ و شخصیاش در دهه نود (نظیر «باشگاه مشتزنی») به فیلمهایی رسید که بیشتر زاده تن دادن به قواعد هالیوود و استودیوها بود (نظیر فیلم «شبکههای اجتماعی»).
شش فیلم با شش نامزدی در رتبه بعدی قرار گرفتهاند، از جمله فیلم محبوب غالب منتقدان، «عشایر» ساخته کلوئه ژائو که جایزه بهترین فیلم و بهترین کارگردانی گلدن گلوب را از آن خود کرد و به نظر میرسد رقابت اصلی برای دریافت جایزه بهترین فیلم امسال، بین این فیلم و «منک» خواهد بود و در نهایت «عشایر» بخت بیشتری برای دریافت این جایزه دارد.
اما به رغم صحنههای زیبا و تأثیرگذار (و انبوه تحسینها و جایزه شیر طلایی ونیز)، «عشایر» فیلم قرص و محکمی نیست و به راحتی میتوان صحنههای مختلف آن را کم یا زیاد یا جابهجا کرد، ضمن اینکه در کنار نکات مثبت فیلم (نظیر بازی عالی فرانسیس مک دورمند، مدعی اصلی جایزه بهترین بازیگر زن)، به گمانم درغلتیدن آن به وجوه شعاری، مانع از تأثیرگذاری کاملش است.
سایر نامزدهای جایزه بهترین فیلم امسال عبارتند از: پدر (فلورین زلر)، یهودا و مسیح سیاه (شاکا کینگ)، میناری (لی ایزاک چونگ)، زن جوان خوش آتیه (امرالد فنل)، صدای فولاد (داریوش ماردر) و محاکمه شیکاگو ۷ (آرون سورکین).
در بخش بهترین فیلمهای خارجی با یکی از بهترین فیلمهای سال روبرو هستیم: «یک دور دیگر» ساخته توماس وینتربرگ که کنکاش حیرتانگیزی است درباره مسئله اخلاق و قضاوت در جامعه.
این کارگردان دانمارکی که در بخش بهترین کارگردانی هم نامزد شده است، در پیامی به مناسبت نامزد شدن فیلمش اشاره دارد که هیچ کدام از فیلمهایش تا به امروز، به اندازه این فیلم برایش معنا و مفهوم نداشته است.
از رقبای این فیلم باید «به کجا میروی آیدا؟» ساخته دیدنی یاسمینا ژبانیچ، فیلمساز بوسنیایی، اشاره کرد که در جشنواره ونیز تحسین شد و کنکاشی دیدنی است درباره نسلکشی در بوسنی از زاویه دید یک مادر.
در بخش بهترین بازیگر مرد رقابت سختی بین آنتونی هاپکینز (۸۳ ساله، پیرترین نامزد امسال)، ریز احمد (اولین بازیگر پاکستانیتبار و اولین مسلمان نامزد جایزه بهترین بازیگر) و گری اولدمن (با بازی دیدنیاش در نقش منک) در جریان خواهد بود.
اولدمن در پیامی درباره نامزد شدناش، با اشاره به همهگیری کرونا اظهار امیدواری کرده که مراسم اسکار نویدی باشد برای خروج از این شرایط.
جوایز اسکار امسال روز ۲۵ آوریل (پنجم اردیبهشت) اهدا خواهد شد.